Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stopieńtrudnościrealizacyjnejpojawiająsięzwyklepóźniejwprocesie
rozwojowym.Byłytogłoski:š,ž,č,ǯ,r.Doświadczeniaterapeutyczne
wskazująrównież,iżsątodźwiękimowy,którenajczęściejulegająde-
formacjomzpowoduróżnorodnychtrudnościiograniczeńwystępują-
cychudzieci.
Dociekaniadotyczącepoziomuumiejętnościartykulacyjnychprzed-
szkolakówrozpoczęłamodbadańpilotażowychwśróddzieciprzedszkol-
nychwwiekuodtrzechdopięciulat,pochodzącychzróżnychśrodo-
wiskspołecznych.Takaprocedurapozwoliłamiskonstruowaćnarzędzia
badawczedodalszychposzukiwańieksperymentów.
Wobliczuzachodzącychwówczaszmianwpolskimprawieoświa-
towymiprzyjęciaustawyoobowiązkurozpoczęciaedukacjiszkolnej
przezdziecisześcioletnieinteresującewydałomisięrównieżpytanie:
jakwspółczesneprzedszkolakiprzygotowanesąpodwzględemumiejęt-
nościartykułowaniadźwiękówmowyjęzykapolskiegodorozpoczęcia
naukiszkolnej?Wychodzączzałożenia,że„[…]dziecko,którerozpo-
czynanaukęczytania,powinnomiećwpełniopanowanysystemfone-
tyczno-fonologiczny,abymogłozapoznawaćsięzjęzykiempisanym”2,
przyjmujesiępewnąumownągranicęwiekowądlaukształtowaniasię
podsystemufonetyczno-fonologicznego.Tozkoleipociągazasobąko-
niecznośćokreśleniaetapurozwojuartykulacjidziecka,azatemrozróż-
nieniapomiędzyniezakończonymaopóźnionymrozwojemwymowy.
Wsytuacjikiedydziecirozpoczynająedukacjęszkolnąwwiekusiedmiu
lat,tęgranicęwyznaczawieksześciulat.Wobliczuzmianwpolskim
systemieedukacyjnymnależałoprzyjąć,żedziecipięcioletniepowinny
miećwpełniukształtowanysystemfonetyczno-fonologiczny,bojakpi-
szeJagodaCieszyńska:„[…]wymaganiaspołeczneformułująnormę”3.
Swojebadaniaprzeprowadziłamwdwóchgrupachwiekowych:
wgrupiedzieciwdanymczasietrzyletnich,któremiałyzostaćobjęte
obowiązkiemszkolnymwwiekusześciulat,orazwgrupieówczesnych
pięciolatków,które,wmyślówczesnychprzepisówmogły(aleniemu-
siały)rozpocząćnaukęwwiekusześciulat.
Wczęściteoretycznejmonografiizostałyzawarteinformacjedoty-
cząceuwarunkowańprawidłowegonabywaniasprawnościjęzykowych,
zarównonapoziomieneurobiologicznym,jakianatomicznym.Uwzględ-
nionyzostałopiskształtowaniasięumiejętnościartykulacyjnychwonto-
genezieorazróżnegorodzajuzjawiskzwiązanychzrozwojemsprawności
2J.Cieszyńska,Metodywywoływaniagłosek,Kraków2012,s.11.
3Tamże.
8
