Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Rzeczstotalizowana.Wstęp
Zagłady.Uniemożliwiającdotykjakonajbardziejoczywistyro-
dzajstyczności,tainstytucjonalnaalienacjadodatkowozmie-
nianasząitakograniczonąpróbękontaktuztamtymczasem
iczłowiekiemwczystowizualnysposóbkomunikacji.Wobec
niemożnościprzeżycianamacalnegokonkretutamtegoświata
pozostajejegokształtwyrażonywjęzykuśladów.
Powiązanezesobązjawiskabliskościiśladu,czylibezpo-
średniodanegodoświadczeniainiepełnegoponimznaku,po-
rządkujązarównoczasowość,jakiusytuowanieprzestrzenne
przedmiotówwobecludziwokresieZagłady.Abypojąćbli-
skośćZagłady,powinnosięwniknąćwsensrozłączenia,po-
nieważprzezrosnącydystansczasowyprzekształciłasięona
wewłasnyślad,wszczątek.TymczasemLévinassłusznieprzy-
pominanam,żebliskośćniemawyłączniestrukturyintencjo-
nalnejczynawetdotykowej,iprzeciwstawiająprzestrzennym
determinantom.22Bliskość–duchowa,intelektualna,emocjo-
nalna–częstojestświadomościąbliskości,niewątpliwiesta-
nowiącąfenomenponadprzestrzennyiponadczasowy,lecznie
tylkootakimjejrodzajubędzietumowa.Pojmujęjątakżejako
gestwyrażonyjęzykiemdotykuipokonującydystansprze-
strzenny.
Ślad–wątłypunktzanikania–sygnalizujeistrzeżeprze-
szłości.Nieutożsamiamgojednakzfragmentem,chociaż
wswejotwartościfunkcjonujeonwsposóbpodobnydofor-
myfragmentarycznej.Wzamianjesttym,copozostaje–cząst-
kowymznakiemambiwalencjiustawicznieodsyłającymku
minionejbliskościiobecnościlubimprzeczącym.Wmate-
rialnymśladzieniejednoznacznewspółgranienegacjiimate-
rii,przeszłościiobecności,bliskościidystansuformowanejest
wpodwójnymruchu:śladtoznakantycypującywłasnyko-
niecizarazemznak,którystałsięwartościąhistoryczną.Więk-
szeznaczenieniżtenteleologicznycharaktermazapośredni-
22E.Lévinas,Inaczejniżbyćlubponadistotą,tłum.P.Mrówczyński,War-
szawa2000,s.89.Jegorozumieniebliskościwtymtomienieodbiegaodmy-
śleniazawartegowCałościinieskończoności,gdziefilozofmówiodłoniijej
umiejętnościpanowanianadprzedmiotamipoprzezdotykjakonieimplikujący
bliskości.
