Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.OdDeklaracjiniepodległościdowojnysecesyjnej-samorządterytorialnywlatach1776-1861
wNowymJorku,przejąłtzw.KrągTweeda(TweedRing).KrągTweedabyłkla-
sycznymprzykłademmiejskiejorganizacjipolitycznejtegookresu,wdużychame-
rykańskichmiastachzdominowanychprzezpolitykówoirlandzkimikatolickim
rodowodzie(Adrian,Griffith1976:115-117).Machinypartyjnebyłyźródłem
korupcjiipatronatu.Przesłankiimechanizmyichfunkcjonowaniasąprzedmiotem
kolejnegopodrozdziału,jednakwartozaznaczyć,iżzjawiskate-wszczególności
patronat-mająźródłowtzw.systemiełupów(spoilssystem),zapoczątkowanym
przezadministracjęAndrewJacksona(jegokandydaturanaurządprezydenta
StanówZjednoczonychbyłagorącopopieranaprzezTammanyHall).Machiny
partyjneskorzystaływięczensprawdzonego”napoziomiefederalnymwzoruor-
ganizowaniasłużbypublicznej.
WXIXw.zakresudziałumieszkańcówwżyciupublicznymjednosteksamo-
rządulokalnegonietylkozmieniłsięwsensieilościowymwefekcieupowszech-
nieniaprawawyborczego,alerównieżjakościowym-przezrozwójispopulary-
zowanieinstytucjireferendum.Rozumianejakoprzyjęcielubodrzuceniejakiejś
propozycjiwgłosowaniuwszystkichuprawnionychobywateli,byłoonoznanejuż
wczasachkolonialnychwmiasteczkachNowejAnglii.Wpierwszychdekadach
XIXw.upowszechniłosięjakoczęśćproceduryprzyjmowanialubzmieniania
statutujednostkisamorządowej-ostatecznerozstrzygnięcieprzezlegislaturęsta-
nowąbyłopoprzedzonegłosowaniemmieszkańców.Wkrótcepraktykątąobjęto
innedecyzjelokalne-budowęwodociągulubkanalizacji,powołaniepolicjilub
utworzenieszkoły,zaciągnięciekredytu(Adrian,Griffith1976:139-140).Tuż
przedwybuchemwojnysecesyjnejreferendumstałosięintegralnymelementem
procedurypowoływaniajednostkisamorządowej(Reed1968:31,83).
Wydawaćbysięmogło,iższczególnyrezonansnapoziomielokalnymżycia
publicznegowzbudząteprzepisyKonstytucjiStanówZjednoczonych,którewpro-
wadziłydoustrojuwładzfederalnychistanowychzasadępodziałuwładzyoraz
wzajemnegorównoważeniaihamowaniasięjejtrzechsegmentów.Początkowo
jednakidearozdzieleniakompetencjiprawotwórczychodwykonawczych,atych
odsądowych,niebyławzoremdlaorganizowaniawładzlokalneych.Zaprzykład
donaśladowaniauznanonatomiastdwuizbowośćorganuustawodawczego.
Formalniewokresiekolonialnymradyskładałysięzjednejizby.Wjejskład
wchodziliradni(councilmen),ławnicy(aldermen),burmistrz,protokolantoraz
miejscowyurzędniksądowy.Jejrelatywniezamkniętycharakterstałwwyraźnej
sprzecznościzduchemamerykańskiejKonstytucji,podobniejakzaspiracjami
mieszkańców,wszczególnościdużychmiast.Wefekcieprzyjęciazasadydwuizbo-
wościKongresufederalnegoilegislaturstanowychuznano,iżławnicymogąstanowić
relatywniezamkniętąizbęwyższąrady,reprezentującąinterescałejspołeczności
lokalnej,natomiastizbaniższabędziewyłanianawdrodzewyboróworganizowanych
wokręgach,przezcozyskacharakterreprezentacjispołecznościsublokalnych.Ten
sposóbzorganizowaniaradbyłcharakterystycznydlastarszychjednosteksamorządu
41
