Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Terminsedymentacja(łac.sedimentum–osad)maprzynajmniejdwaznaczenia.Pierw-
szeznaczeniesedymentacjitoopadaniecząstekcięższychniżpłyn,wktórymsąoneza-
nurzone(ang.settling),iichosiadanienaprzeszkodzie,np.nadnie(ang.sedimentation).
Sedymentacjęcząstekwywołujenajczęściejsiłaciężkości,rzadziej–siłaodśrodkowa.
Drugieznaczenietytułowegoterminu,używaneprzezgeologów,toprocesgrawitacyj-
negoosadzaniasięcząstekniesionychprzezwiatriwodę.Wgeologiiwyróżniasięse-
dymentacjęmechaniczną,organogenicznąichemiczną.Sedymentacjamechaniczna
poleganaosadzaniusięwwodzieokruchówmineralnychiskalnychpodwpływemsiły
ciężkości;jesttozatemkońcowafazatransporturumowiska.Sedymentacjaodnosisiędo
cząstekróżnychrozmiarów:oddużychkamieniwpłynącejwodziedomałychcząsteczek
podlegającychruchomBrowna.Sedymentacjaorganogenicznatoosadzaniesięszcząt-
kówroślinnychizwierzęcych,asedymentacjachemicznatogromadzeniesięosadów
wytrąconychzroztworówwodnychzwiązkówchemicznych,np.kredy(CaCO3)nadnie
jeziora.Terodzajesedymentacjisąprzedmiotembadańdziaługeologiizwanegosedy-
mentologią,czylinaukąopowstawaniuskałosadowych.Klasycznymidziełamiwtej
dziedziniesąmonografieJ.R.L.Allena(1970,2001).Zagadnieniatesątujednakporu-
szanemarginalnie,przedmiotemniniejszejmonografiijestbowiemsedymentacjajako
zjawiskofizyczne;wszczególności–hydromechaniczne,wpierwszym,omówionym
wyżej,znaczeniu.
Sedymentacjajestważnymzjawiskiemwprzyrodzieiodgrywadużąrolęwprzemy-
śle.Jestjednymzpodstawowychprocesówjednostkowychwinżynieriichemicznejipro-
cesowej.Procestenmawielewspólnychcechzflotacjąifluidyzacjącząstekciałstałych
wpłynach.Metodysedymentacyjnewpolusiłodśrodkowychwykorzystujesiędoiden-
tyfikacjimakromolekułinanocząstek,np.polimerówibiopolimerów.Znanyjestwme-
dycynietestsedymentologicznykrwinekczerwonych,polegającynabadaniuichpręd-
kościopadaniawewłasnymosoczu,zwanyopademlubodczynemBiernackiego(OB).
EdmundBiernacki,polskilekarz,w1897r.przedstawiłwłasnąmetodębadaniapręd-
kościopadaniakrwinek,wskazującąnaobecnośćworganizmieokreślonychprocesów
chorobowych.Sedymentacjęstosujesiętakżedoseparacjicząstekwprocesachproduk-
cyjnychiochronieśrodowiska(osadniki,piaskowniki,cyklony,wirówkiitp.).Zbiorniki
wodnetracącorocznieśrednioglobalnieokoło1%pojemnościretencyjnychwskutekich
