Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.SeksualnośćwedługmodeluMartinaSeligmana
5
Schemat1uwidaczniazałożenieM.Seligmana,żeseksualnośćczłowieka
budowanajeststopniowo,poczynającodwarstwypierwszej,najstarszej,czyli
tożsamościpłciowej,nawarstwiepiątej,najmłodszej,czylirealizacjiseksual-
nejskończywszy.Seksualnośćbudująikształtujądwazbioryczynników:bio-
logiczneipsychologiczne,pozostającezesobąwinterakcji.Podstawowymza-
łożeniemkoncepcjijestzmiennośćsiłyichwpływuwzależnościodwarstwy.
Warstwynajstarsze,powstającewokresiepłodowym,pozostajągłówniepod
wpływemczynnikówbiologicznych,trudnopoddającychsięzmianie.Udział
czynnikówpsychologicznych(czyszerzejpsychospołecznych)wichgenezie
jestmniejszy,choćbardzoistotny.Udziałtenwzrastawkażdejkolejnejwar-
stwie.Realizacjaseksualna,bazującanareakcjachzwiązanychzpożądaniem,
podnieceniem,orgazmem,zależnajestwięcwdużymstopniuodczynników
psychologicznych.Modelniedajeodpowiedzinapytanieoprymatktórego-
kolwiekzdwóchczynników.Wzależnościodwarstwyseksualnościdominu-
jejedenlubdrugi.
SeksualnośćwujęciuM.Seligmanaujmowanajestjakozjawiskoozłożo-
nejiwarstwowejstrukturze,copozwalaumiejscowićizrozumiećewentualne
zaburzeniatejsferyżycia.Koncepcjauwzględniapodziałżyciaerotycznegona
pięćwarstw,zktórychkażdakolejnaopierasięnapoprzedniej.
Pierwszą,podstawową,równoznacznązposiadaniemodpowiednichna-
rządówpłciowych,jesttożsamośćpłciowa,czyliświadomośćbyciakobietą
lubmężczyzną.Zaburzeniemnatympoziomiemożebyćzespółdezapro-
batywłasnejpłci,czylitransseksualizm.Tożsamośćseksualnauwarunko-
wanajestgenetycznie,aletakżekształtowanajestczynnikamipsychicznymi
ispołecznymi.Warunkidokształtowaniasiętożsamościseksualnejzaczynają
pojawiaćsięjużwokresieprenatalnym,gdyrodzicewyobrażająsobiepłeć
swojegodziecka.Pozytywnąsytuacjądlakształtowaniasiętożsamościpłcio-
wejjestzgodnośćoczekiwańrodzicówzfaktycznąpłciąnarodzonegodziecka.
Wniektórychskrajnychsytuacjachrodzice,którychoczekiwanianiezostały
spełnione,podejmująsięwychowaniadzieckazgodniezupragnioną,anie
faktycznąpłcią.Możewówczasdochodzićdozaburzeńwidentyfikowaniusię
dzieckazwłasnąpłciąiprawidłowymkształtowaniusiętożsamościpłciowej.
Pojęciepłcijestwielopoziomowe,istniejebowiempłećanatomiczna,różni-
cującacechybudowyciałamężczyznyikobiety,płećfizjologiczna,określa-
jącaróżnefunkcjeciałakobietyimężczyznywwymiarzeseksualnym,płeć
psychologiczna,oznaczającaodmiennośćcechpsychikiizachowaniakobiet
imężczyzn.Tożsamośćpłciowajestzatemświadomościąwłasnejpłciiiden-
tyfikacjązpłcią.
Drugąwarstwą,bazującąnatożsamościpłciowej,jestorientacjaseksual-
na.Najłatwiejzidentyfikowaćją,analizującwybórobiektówbudzącychfan-
tazjeerotyczne(hetero-ihomoseksualneorazichkombinacje).Znajnow-
szychbadańwynika,iżobecniecorazwyraźniejzarysowująsiędwiekolejne
