Book content
Skip to reader controlsSkip to navigationSkip to book detailsSkip to footer
Zanimjednakludzkiesensoriumjakopsychosomatycznacałość
stałosięprzestrzeniąbadańorazeksploracjinaukowychiartystycz-
nych,jegonewtonowskierozumienienacechowanebyłozarówno
argumentamiratio,jakideterminizmem.Definiowanewtensposób
pojęcie
stanowiłotestamenttrwającegoprzezwielewiekówrozróżnieniapomię-
dzytym,cozmysłowe,atym,cointelektualne,iargumentrozstrzygający
raczejnarzecztegoostatniego.Rozróżnienieodnosiłosięzarównodosfe-
ryzmysłów,jakiwładzyintelektujakodwóchmodusówrozumieniaświa-
ta.[...]Uprzywilejowaniesiłyrozsądkunadzmysłamiotworzyłodrogędla
rozwojudominującychtrendówwestetyceikrytycesztuki,gdzieważne
okazałysiękoncepcje,któreprzypisywałydziełomjakościintelektualne
jakoznacznieważniejszeibardziejwartościoweniżzmysłowedoświad-
czaniewytworówsztuki
15.
WniecoponadstolatpoopublikowaniuMatematycznychzasad
filozofiiprzyrody,wroku1789WilliamBlakestworzyłpracę,którą
wymowniezatytułowałNewton,aktórąmożnabysymboliczniepo-
traktowaćjakomomentzwrotnywresemantyzacjipojęciasensorium.
Obraztobarwnydrukprzedstawiającyangielskiegomatematyka
wkonwencjiBlake’owskichgigantów,takichjakUrizen,Nabuchodo-
nozoriinni.WilliamJ.ThomasMitchellsugeruje,że:
Newtonzostałzaprezentowanyjakopostaćheroiczna,piękna,oideal-
nychproporcjachciała.Jegoekspresjatwarzywyrażaniebywałąkoncen-
trację,obsesyjneniemalzaabsorbowaniewłasnąprojekcjąintelektualnej
siłykreacji.Jestonotoczonytradycyjnymiznakamiracjonalnejwiedzy
iabstrakcyjnejfilozofii,które[...]niesąinstrumentamiosobnymi,ale
przedłużeniemjegoręki
16.
___
___
___
___
___
_
15D.W.Smith,TheIntensiveSensorium…,op.cit.,s.XII.
16W.J.T.Mitchell,Chaostetics;Blake’sSenseofForm[w:]W.Blake,ImagesandTexts,
SanMarino1997,s.179.
22
