Składnia współczesnego języka polskiego

Zygmunt Saloni, Marek Świdziński

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-15289-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2011

Liczba stron:

352

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Saloni, Zygmunt; Świdziński, Marek. Składnia współczesnego języka polskiego. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, 352 s. ISBN 978-83-01-15289-5

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Saloni, Z.

A1 Świdziński, M.

T1 Składnia współczesnego języka polskiego

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2011

SN 978-83-01-15289-5

Bibliografia BibTex:

@Book{ 39935, author = "Saloni, Zygmunt and Świdziński, Marek", editor = "", title = "Składnia współczesnego języka polskiego", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2011", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-15289-5" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Saloni, Zygmunt

AU - Świdziński, Marek

ED -

TI - Składnia współczesnego języka polskiego

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2011

SN - 978-83-01-15289-5

ER -

Netografia (standard APA):

Saloni, Zygmunt; Świdziński, Marek. Składnia współczesnego języka polskiego [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011 [dostęp: 03 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/skladnia-wspolczesnego-jezyka-polskiego-zygmunt-saloni-marek-39935.

polszczyzna, składnia języka polskiego, strukturalizm

Książka od wielu lat jest podstawową lekturą z gramatyki opisowej języka polskiego dla studentów filologii prawie we wszystkich szkołach wyższych. Autorzy interpretują w niej składnię współczesnej polszczyzny, wykorzystując metody i narzędzia bada...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-15289-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2011

Liczba stron:

352

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Przedmowa9
Rozdział I. Co to jest składnia?13
1. Pojęcie składni w filozofii i językoznawstwie13
2. Składnia a morfologia14
3. Trzy stopnie segmentacji tekstu. Podstawowe zadanie składni15
4. Jednostka drugiego stopnia – morfem czy słowo?16
5. Związki linearne, strukturalne i semantyczne; drzewo zależności18
6. Podrzędność dystrybucyjna: drzewo zależności a drzewo składników bezpośrednich22
7. Podsumowanie24
Ćwiczenia25
Rozdział II. Co to jest zdanie?27
1. Wieloznaczność terminu zdanie27
1.1. Zdanie a wystąpienie zdania27
1.2. Zdanie – jednostka unilateralna czy bilateralna28
1.3. Zdanie, zdanie składowe, wypowiedzenie30
2. Trudności definicyjne32
1.4. Wypowiedzenie, równoważnik zdania, zawiadomienie32
3. Przegląd kryteriów wyodrębniania zdań (wypowiedzeń)33
3.1. Kryteria logiczne33
3.2. Kryteria psychologiczne34
3.3. Kryteria „reistyczne”35
3.4. Kryteria formalnogramatyczne35
3.5. Kryteria fonologiczne36
3.6. Kryteria ortograficzne37
4. Bliższa charakterystyka przedmiotu opisu38
3.7. Kryteria wieloaspektowe38
5. Definicje proponowane39
6. Zakończenie45
Ćwiczenia45
Rozdział III. Analiza na składniki bezpośrednie47
1. Wstęp47
2. Analiza składnikowa odgórna, czyli analiza rozwijania48
3. Analiza składnikowa oddolna, czyli analiza redukcji52
4. Pojęcie równoważności dystrybucyjnej54
5. Klasyfikacja dystrybucyjna konstrukcji składniowych56
6. Problemy szczegółowe i dyskusyjne59
6.1. Problem nadrzędnika zdania59
6.2. Problemy segmentacyjne60
6.3. Problemy interpunkcyjne64
6.4. Struktura składnikowa konstrukcji współrzędnych68
6.5. Enklawy egzocentryczności72
6.6. Składniki niezwiązane w strukturze zdania78
7. Podsumowanie79
Ćwiczenia80
Rozdział IV. Klasyfikacja gramatyczna leksemów polskich82
1. Słowo, forma wyrazowa, leksem82
2. Leksemy jako jednostki systemu słownikowego84
2.1. Kategorie fleksyjne84
2.2. Leksem a paradygmat86
2.3. Problem neutralizacji86
2.4. Paradygmaty defektywne88
3. Założenia klasyfikacji leksemów89
3.1. Zasady poprawnego podziału logicznego89
3.2. Krytyka tradycyjnych systemów klasyfikacji leksemów90
3.3. Krytyka klasyfikacji92
4. Szczegółowe rozwiązania techniczne93
4.1. Odstępstwa od segmentacji graficznej93
4.2. Czasowniki niewłaściwe95
4.3. Leksemy nietypowe96
4.4. Rozgraniczenie zjawisk fleksyjnych i słowotwórczych97
4.5. Leksemy nieodmienne99
5. Klasyfikacja100
5.1. Wykres100
5.2. Komentarze101
Ćwiczenia104
Rozdział V. Akomodacja syntaktyczna106
1. Tradycyjny opis związków składniowych a empiria106
2. Pojęcie akomodacji syntaktycznej. Trzy typy akomodacji109
3. Kategorie gramatyczne111
4. Notacja115
5. Repertuar kategorii modulujących116
6. Uwagi końcowe120
Ćwiczenia121
Rozdział VI. Własności akomodacyjne czasowników122
1. Przypadek122
2. Przyimkowość127
3. Bezokolicznikowość129
4. Aspekt134
5. Imiesłowowość136
6. Przysłówkowość138
7. Typ frazy zdaniowej141
8. Korelatywność145
9. Zmienność wartości kategorii selektywnych w obrębie leksemu czasownikowego147
9.1. Formy osobowe a formy nieosobowe148
9.2. Formy osobowe o wartości drugiej osoby. Problem wołacza149
9.3. Oczekiwania akomodacyjne a negacja154
10. Uogólniona klasyfikacja akomodacyjna leksemów czasownikowych159
10.1. Oczekiwanie akomodacyjne a jego realizacja. Dopełniacz cząstkowy159
10.2. Akomodacja wielokrotna a akomodacja alternatywna160
10.3. Klasyfikacja akomodacyjna leksemów czasownikowych161
Ćwiczenia163
Rozdział VII. Kategorie selektywne rzeczownika i przymiotnika166
1. Związki z formą przymiotnikową166
1.1. Liczba166
1.2. Przypadek168
1.3. Rodzaj169
2. Związki z formą czasownika właściwego178
2.1. Liczba, rodzaj179
3. Inne kategorie selektywne rzeczownika181
2.2. Osoba181
4. Kategorie selektywne przymiotnika188
Ćwiczenia192
Rozdział VIII. Własności składniowe form liczebnikowych193
1. Kategorie fleksyjne liczebników193
2. Problem tzw. liczebników zbiorowych194
2.1. Łączliwość liczebników zbiorowych194
2.2. Rozszerzenie klasyfikacji rodzajowej rzeczowników195
2.3. Paradygmat liczebnikowy196
3. Związki form liczebnikowych z formami rzeczownikowymi i czasownikowymi197
4. Związki z formami rzeczownikowymi198
4.1. Akomodacja rodzajowa i liczbowa198
4.2. Akomodacja w zakresie przypadka199
5. Związki z formą finitywną202
5.1. Problem mianownika202
5.2. Problem interpretacji wartości kategorii osoby formy typu dwaj203
5.3. Interpretacja wartości liczby, rodzaju, osoby form typu pięć204
6. Podsumowanie205
Ćwiczenia207
Rozdział IX. Szczególne problemy opisu związków syntaktycznych208
1. Własności akomodacyjne jednostek funkcyjnych208
2. Akomodacja wewnątrzfrazowa i międzyfrazowa217
3. Związki nieakomodacyjne223
4. Przykłady analizy akomodacyjnej226
Ćwiczenia228
Rozdział X. Konotacja230
1. Istota związku konotacyjnego. Trzy typy konotacji230
2. Pojęcie frazy235
3. Konotacja wielokrotna, konotacja alternatywna241
4. Konotacja obligatoryjna, a fakultatywna. Konotacja wzajemna242
5. Konotacja – własność formy wyrazowej czy leksemu?246
6. Własności konotacyjne form i leksemów czasownikowych247
7. Własności konotacyjne form i leksemów rzeczownikowych253
8. Własności konotacyjne form i leksemów przymiotnikowych255
9. Własności konotacyjne form liczebnikowych258
10. Własności konotacyjne innych leksemów259
11. Zakończenie262
Ćwiczenia264
Rozdział XI. Klasyfikacja prostych grup syntaktycznych266
1. Pojęcie grupy266
2. Grupa a zdanie267
3. Definicja formalna grupy269
4. Prosta grupa syntaktyczna272
5. Podstawy klasyfikacji273
6. Grupy czasownikowe275
6.1. Grupy z podrzędnikiem czasownikowym275
6.2. Grupy z podrzędnikiem rzeczownikowym275
6.3. Grupy z podrzędnikiem liczebnikowym276
6.4. Grupy z podrzędnikiem przymiotnikowym277
6.5. Grupy z podrzędnikiem przyimkowym277
7. Grupy rzeczownikowe278
6.6. Grupy z podrzędnikiem partykuło-przysłówkowym278
7.1. Grupy z podrzędnikiem czasownikowym278
7.2. Grupy z podrzędnikiem rzeczownikowym279
7.3. Grupy z podrzęnikiem liczebnikowym279
7.4. Grupy z podrzędnikiem przymiotnikowym279
7.5. Grupy z podrzędnikiem przyimkowym280
8. Grupy liczebnikowe281
7.6. Grupy z podrzędnikiem partykuło-przysłówkowym281
8.1. Grupy z podrzędnikiem czasownikowym281
8.2. Grupy z podrzędnikiem rzeczownikowym281
8.3. Grupy z podrzędnikiem liczebnikowym282
8.4. Grupy z podrzędnikiem przymiotnikowym282
8.5. Grupy z podrzędnikiem przyimkowym282
8.6. Grupy z podrzędnikiem partykuło-przysłówkowym282
9. Grupy przymiotnikowe283
9.1. Grupy z podrzędnikiem czasownikowym283
9.2. Grupy z podrzędnikiem rzeczownikowym283
9.3. Grupy z podrzędnikiem liczebnikowym283
9.4. Grupy z podrzędnikiem przymiotnikowym284
9.5. Grupy z podrzędnikiem przyimkowym284
10. Grupy partykuło-przysłówkowe285
10.1. Grupy z podrzędnikiem czasownikowym285
10.2. Grupy z podrzędnikiem rzeczownikowym285
10.3. Grupy z podrzędnikiem liczebnikowym285
10.4. Grupy z podrzędnikiem przymiotnikowym285
9.6. Grupy z podrzędnikiem partykuło-przysłówkowym285
11. Zakończenie286
10.5. Grupy z podrzędnikiem przyimkowym286
10.6. Grupy z podrzędnikiem partykuło-przysłówkowym286
Ćwiczenia287
Rozdział XII. Schematy składniowe289
1. Pojęcie schematu składniowego289
2. Schematy zdania prostego289
3. Podstawowe schematy zdań prostych292
3.1. Schematy czasownikowe właściwe293
3.2. Schematy czasownikowe niewłaściwe296
4. Uogólnienie pojęcia schematu zdania prostego299
5. Inne realizacje schematów zdań prostych303
5.1. Zdania z frazami niewymaganymi303
5.2. Schematy zdaniowe a zjawisko elipsy305
6. Uwagi o schematach zdania złożonego306
7. Zakończenie310
Ćwiczenia311
Dodatek. Transformacje313
1. Uwagi wstępne313
2. Pojęcie transformacji313
3. System oznaczeń315
4. Transformacje typu S1›S2317
4.1. Transformacje bierne (PASS)317
4.2. Transformacje rematyzujące (RHEM)318
4.3. Transformacje pytajne (INT)319
4.4. Transformacje przeczące (NEG)319
4.5. Transformacje zaimkowe (PRON)320
4.6. Transformacja zerująca (DEL)321
5. Transformacje typu (S1;S2)›S3322
5.1. Transformacje wypowiedzeń współrzędnych (COOR)322
5.2. Transformacje relatywizujące (REL)322
5.3. Transformacje zdań warunkach (COND)324
5.4. Transformacje zdań przyczynowych (CAUS)324
5.5. Transformacje zdań przyzwalających (CONC)325
5.6. Transformacje grup współrzędnych (CONJ)326
5.7. Transformacje zdań intensjonalnych (SAY)327
5.8. Transformacje nominalizujące (NOM)328
5.9. Transformacje wyrażeń imiesłowowych (PART)329
6. Superpozycja transformacji330
5.10. Transformacje tzw. określeń predykatywnych (PRED)330
6.1. Argument i wartość transformacji330
6.2. Pojęcie superpozycji transformacji330
Ćwiczenia333
Oznaczenia335
Bibliografia341
Indeks terminów (oprac. Urszula Andrejewicz)347