Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI
Trochęhistorii-Metafora
(jeszczeniecałkiem)kognitywna
Zakażdymwyrażeniemoznaczającymcośabstrakcyjnegokryje
sięjakaśmetafora,wkażdejzaśmetaforzetkwigrasłów.
JohanHuizinga,
Homoludens
Zgodniezszerokorozpowszechnionątradycjąwklasycznymjęzykoznawstwie,metafora
stanowijęzykowyśrodekwyrazu,którynależyrozpatrywaćjakoprzykładzastosowania
-byposłużyćsięterminemJakobsona-estetycznejfunkcjikomunikatujęzykowego
(Jakobson1960,s.439).Komunikatmetaforycznyjestwięczwykleformąniekonwencjo-
nalną,niecodzienną,zarezerwowanądlaestetycznychformwyrazubądźwnajlepszym
wypadkuużywanąjedyniedoretorycznegoubarwieniapospolitychformkomunikacji.
Zcałąpewnościązgodniezpotocznąopiniąniemajednakonażadnegozastosowania
wdążącymdoprzejrzystościiprostotyjęzykunaukowym.Polaryzacjanaprecyzyjny,
realizującyfunkcjęinformacyjnąjęzykliteralny,któryznajdujezastosowaniewcodzien-
nejkomunikacjiiaktywnościnaukowejoraznaskupionyniejakonasobie,mętnyjęzyk
figuratywny,pozostającywsłużbieestetycznejgryprzyjemnościiretorycznychcelów
maskowaniaprawdy,niejestrzeczjasnadziełemprzypadku.Przeciwnieówpodziałbył
naprzestrzeniwiekówpieczołowiciepielęgnowanyprzezstudialiterackieoraznaukę
ojęzykuipodsycanysiłąautorytetuwieluprominentnychmyślicieli.Korzeniowego
podziałumożnabowiemdoszukaćsięjużwpismachklasycznychfilozofówstarożytnych.
Technicznierzeczujmując,jednązpierwszychdefinicjimetaforyodnajdujemywpismach
Arystotelesa,adokładnie-corównieżniejestbezznaczeniawkontekściecharaktery-
stykijejnatury-wjednejzksiągjego
Poetyki
.Zgodniezklasycznądefinicjąmetafora
jestwięcjedynie:
(ł)przeniesieniemnazwyjednejrzeczynainną:zrodzajunagatunek,zgatunkunarodzaj,zjed-
negogatunkunainny,lubteżprzeniesieniemnazwyzjakiejśrzeczynainnąnazasadzieanalogii
(Arystoteles2009,s.352).
ZgodniezdefinicjąArystotelesametaforajestwięcpoprostuprzenośniąijakotakaoczy-
wiścienieujawniaprawdy,gdyżjejistotależywzastępowaniuwłaściwychokreśleńrzeczy,
15
