Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Globalizacjaijejoblicza
RacjęmazapewneZygmuntBauman[2000,s.5]pisząc,żetozjawiskoobecne
naustachwszystkich,będącesloganem,hasłemotwierającymbramydotajemnic
teraźniejszościiprzyszłości.SusanStrange[1996,s.XIII]wręczwskazuje,żegloba-
lizacjajestokreśleniem,któremożnaodnosićnodInternetupohamburgera;zwykle,
stanowieufemizmdlapostępującejamerykanizacjigustówkonsumpcyjnychiprak-
tykkulturowych”.Niedziwizatemistnienietakwielunspecjalistów”komentujących
iwykorzystującychtękoncepcjędowyjaśnieniazmianzachodzącychwewspółcze-
snymświecie.Wszak,jakzauważaWilhelminaWosińska[2008,s.23],toaktualnie
jednaznajczęściejprzytaczanychkoncepcji,nietylkowleksykonachnaukekono-
micznych,politycznychispołecznych,lecztakżewtoczącejsiędyskusjipublicznej.
Zewzględunaszerokizakreszjawiskaglobalizacjiwujęciukoncepcyjnym,
teoretycznymihistorycznymponiżejzaprezentowanojedyniewybraneelementy
dyskursu,wopiniiautorkipodnosząceistotnedlazjawiskakwestiewszerokorozu-
mianymwymiarzespołecznym.
1.2.
Ryshistorycznyzjawiska
StephenD.Krasner[2008,s.25]podkreśla,żenglobalizacjaniejestnowymzja-
wiskiem(…)noweniesąwyzwaniadlawładzypaństwa(…)przepływytransna-
rodoweniesąnowe.HistorycznecentrabogactwawEuropie(…)byłynimidzięki
zaangażowaniuwmiędzynarodowyhandelorazfinanse”2.Mamydoczynieniaze
zjawiskiemnowym,aleiwpewnymsensiestarym.
AnalizowanyterminporazpierwszyzostałwprowadzonydoużyciaprzeznFrank-
furterAllgemeineZeitung”w1953r.,anastępnieprzeznTheEconomist”w1959r.[Ślę-
zak2017b].Najczęściejjednakjestkojarzonyzdorobkiemuczonegokanadyjskiego
HerbertaMarshallaMcLuhana[1964],któremuprzypisujesięstworzeniemetafory
nglobalnejwioski”(ang.globalvillage).Wjegoopiniinależałosięspodziewaćzjawi-
skakurczeniasięświata(ang.shrinkingofworld),któremiałozaistniećdziękipojawie-
niusięnaświecieiwprowadzeniuwżycieludzkościwynalazkówwpostacimediów
masowychoraznowoczesnychtechnologiiinformacyjnychikomunikacyjnych.Tote
czynnikidoprowadziłydoprzeświadczenialudzi,żeichświatsięzmniejsza,kurczy.
Mediamasowe,zwłaszczatelewizjairadio,miałycharaktersymultaniczny;azcza-
semdołączyłydonichinnenowoczesnetechnologieiśrodkikomunikacyjne,tj.tele-
fonykomórkoweorazInternet.Koncepcjanglobalnejwioski”byłaijestkrytykowana
np.przezRyszardaKapuścińskiegojakoiluzoryczna,gdyżnistotawioskipolegana
tym,żejejmieszkańcyznająsięblisko,obcujązesobą,dzieląwspólnylos.Tymczasem
niczegotakiegoniemożnapowiedziećospołeczeństwienaszejplanety,któreprzypo-
minaraczejanonimowytłumnajednymzwielkichlotnisk,tłumpędzącychwpośpie-
chu,wzajemnieobojętnychinieznającychsięludzi”[Kapuściński2006,s.61].
2
nGlobalizationisnotNew(…)challengestotheauthorityofthestatearenotnew(…)
transnatio-
nalflowsarenotnew.Historiccentresofwealthin
Europe(…)dependeduponinvolvementin
interna-
tionaltradeandfinance”[Krasner2008,s.25].
