Book content
Skip to reader controlsSkip to navigationSkip to book detailsSkip to footer
Dziejekultuśw.EmerykawśredniowiecznejPolsce
21
Heimrik/Heimrich,któraulegałabywjęzykuwęgierskimmodyfikacjom,imię
toprzekształciłobysięwEmrik/EmrihiwkońcuwImreh/Imre.Emericusbyłby
wedletejhipotezyłacińskimazarazemliterackimwariantemnowszejformy
38
.
Iletrwałaedukacjamłodegoksięciaijakimiałacharakter?Napostawio-
nepytanietrudnoudzielićjednoznacznejodpowiedzi.Niemniejdysponując
przedewszystkimświadectwemsporządzonejdlaEmerykaKsiążeczkinauk
moralnych
39
,Żywotuksięcia
40
,Legendyśw.Gerarda(nauczycielemkrólewi-
czamiałbyćjejgłównybohater)
41
ihagiografiiśw.Stefana
42
,możnażywić
przekonanie,żebyłonnatleśrodowiska,wktórymsięobracał,człowiekiem
wykształconym.Niebyłotowkażdymraziezjawiskoodosobnioneaniniespo-
tykanewtamtejepoce
43
.
Wwieluźródłachpodkreślano,żeEmerykprzezcałeswojeżycieutrzy-
mywałwstrzemięźliwośćpłciową
44
.Doichprzekazunależypodejśćsceptycz-
nie.Popierwsze,wiadomościnatentematniemożnaznaleźćwnajstarszych
rocznikachorazlegendach.Podrugie,obrazkrólewicza,bliskiwizerunkom
cesarzaNiemiecHenrykaIIikrólaAngliiEdwardaWyznawcy,doskonale
wpisywałbysięwobrębdoktrynypropagowanejprzezwładzeKościoła,dla
którejniezwykleistotnabyłaideaczystościcielesnej.Fakt,iżśw.Emeryk
zmarłbezpotomnie,stanowił,jaksięwydaje,wystarczającypretekstdotego,
abyuczynićgopatronemdziewictwa.Nazagadnieniutymskoncentrowałsię
wdużejmierzehagiografksięcia,aponimkolejniautorzy.Wrezultaciekult
jegoosobywspierałbyprogramkościelnychreformzmierzającychm.in.do
wprowadzeniacelibatuwśródkleru
45
.
s.3901391;LegendasanctiStephani…,s.427;LegendasanctiEmericiducis.Ed.E.Barto-
niek.In:SRH,Vol.2,s.4491460.
38
Gy.Györffy:ŚwiętyStefan…,s.447.
39
Libellusdeinstitutionemorum.Ed.I.Balogh.In:SRH,Vol.2,s.6191627;polskie
tłumaczenie:KsiążeczkanaukmoralnychkrólaświętegoStefana.Tłum.E.Cygielska.W:
TestamentświętegoStefana…,s.25139.
40
LegendasanctiEmerici…,s.4491451.
41
LegendasanctiGerhardiepiscopi.Ed.E.Madzsar.In:SRH,Vol.1,s.488.
42
Legendamaior…,s.3901391;LegendasanctiStephani…,s.4271428.
43
J.Dowiat:KształcenieumysłowesynówksiążęcychimożnowładczychwPolsceinie-
którychkrajachsąsiednichwX1XIIIw.WiPolskawświecie.Szkicezdziejówikulturypol-
skiej.Red.J.Dowiat(iin.).Warszawa1972,s.79190;K.Janicki:Edukacjanadworze
BolesławaChrobrego.Wykształceniepierwszegopolskiegokrólaijegodziecinatleeuropej-
skim.nStudenckieZeszytyHistoryczne”2007,z.12,s.17137.
44
Zważniejszychzob.:LegendasanctiEmerici…,s.4541456,459;Legendasancti
Ladislai.Ed.E.Bartoniek.In:SRH,Vol.2,s.5201521;Uhorsko-poľskákronika.Nedo-
cenenyprameňkdejinámstrednejEurópy.Ed.J.Balegová,M.Homza.Bratislava2009,
s.164(tekstłaciński);Żywotśw.StefanakrólaWęgierczyliKronikawęgiersko-polska.Oprac.
R.Grzesik.Warszawa2003,s.89.
45
G.Klaniczay:Azuralkodókszentségeaközépkorban.Magyardinasztikusszentkultu-
szokéseurópaimodellek.Budapest2000,s.1421143.
