Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Niełatwozatemporuszaćsięwpoluwspółczesnej
sztuki,wstrukturzenieograniczonychpowiązań,cytatów,
nadmiaruitransparadygmatycznejobfitości,wktórym
dawnośćihistoriaprzenikająsięztym,cowspółczesne
iaktualne.Nieołatwośćtujednakchodzi,aostawianie
pytańionieustanneDreinterpretowanienaszejhistorycz-
nejprzeszłości”iaktualności.Problemwtym,azarazem
inadzieja,żewspółczesnasztukaDwypróbowujemożli-
wościodczuwaniaiwyrażania,poszerzającwtensposób
dziedzinęodczuwanegoiodczuwającego,wyrażalnego
iwyrażającego”,leczczynitoDnagranicytego,co
wogólejestmożliwe”35,isięgapoto,coniemożliwymsię
wydawało.
1
W.Welsch:UnserepostmoderneModerne.Meinheim1987,
s.11.Przytaczamza:A.Zeidler-Janiszewska:Słowowstępne.
W:Estetyczneprzestrzeniewspółczesności.Red.A.Zeidler-
Janiszewska.Warszawa1996,s.9.
2
K.Wilkoszewska:Estetykinowychmediów.W:Pięknowsieci.
Estetykaanowemedia.Red.K.Wilkoszewska.Kraków1999,s.11.
3
Por.J.DąBKOWSKA-ZyDrOń:Przedmiotnostalgicznywkontekściekul-
turywizualnej.W:Sztukawspółczesnaijejfilozoficznekomentarze.
Red.T.Kostyrko,G.Dziamski,J.Zydorowicz.Poznań2004,s.205.
4
DJakzwykle,gromkieproklamowaniekońca(zróżnychzresztą
perspektyw)okazałosięmocnoprzesadzone.Anisztukadzisiejsza
nieroztapiasięcałkowiciewkulturzepopularnej,aniniezrywa
definitywniezetosemawangardowymizpraktykamiawangardy”.
A.Zeidler-Janiszewska,R.Kubicki:Poszerzaniegranic.Sztuka
współczesnawperspektywieestetyczno-filozoficznej.Warszawa
1999,s.46.
5
J.Margolis:Czym,wgruncierzeczy,jestdziełosztuki?Wykłady
zfilozofiisztuki.Red.K.Wilkoszewska.Przeł.W.ChoJna,
K.Guczalski,M.Jakubczak,K.Wilkoszewska.Kraków2004,s.27.
6
J.F.Lyotard:Filozofiaimalarstwowepoceeksperymentu.Przeł.
M.P.Markowski.W:Postmodernizm.Antologiaprzekładów.Red.
R.Nycz.Kraków1998,s.75.
7
J.Margolis:Czym,wgruncierzeczyś,s.110.
8
T.W.Adorno:Teoriaestetyczna.Przeł.K.Krzemieniowa.Warszawa
1994,s.3.
9
A.Zeidler-Janiszewska,R.Kubicki:Poszerzaniegranicś,s.33.
10
J.BAńKA:Traktatoczasie.Czasapoczuciedziejowościistnienia
wkoncepcjachrecentywizmuiprezentyzmu.Katowice1991,s.69.
11
A.KĘpIńSKA:Sztukawkulturzepłynnościś,s.10.
12
H.LűBBE:Muzealizacja.Opowiązaniunaszejteraźniejszościzprze-
szłością.Przeł.E.pAcZKOWSKA-ŁAgOWSKA.W:Estetykawświecie.
T.3.Red.M.GOŁASZEWSKA.Kraków1991,s.15.
13
Myślętutajprzedewszystkimosystemiezależnościipowiązań
odnoszącychsiędoelementarnychuwikłańdziełasztukiwkontek-
stykulturowe.Wszczególnościchodzioaspektaksjonormatywny
(wytwórjakopochodnaobowiązującychwdanejkulturzestanda-
ryzacji,norm,zasad,ideiiwartości),aspektkulturowejobiekty-
wizacjidziełasztukiiwreszcieaspektpragmatyczny,związanyze
sferąrecepcjiiodbioru.Szerzejotejproblematycepiszęwksiążce:
Pejzażesztuki,kontekstysztuki.Cieszyn2007.
14
Szerzejotymproblemiezob.G.Dziamski:Sztukapomodernizmie.
DOdra”2000,nr10.
15
Por.W.Kalaga:Mgławicedyskursu.Podmiot,tekst,interpretacja.
Kraków2001.
16
S.Fish:Interpretacja,retoryka,polityka.Esejewybrane.
Red.ASzahaJ.Przeł.K.abriszewskietal.Kraków2008.
17
SzerzejoproblematycemetasztukiiparasztukipiszeG.Banaszak.
WedługniegoDdziałaniaparaartystycznestanowiąnastępny,wsto-
sunkudometasztuki,kroknadrodzeprzemian,wwynikuktórych
ztradycyjnejpraktykiartystycznejwyłoniłysięnowe,powiązane
zniąformyaktywnościtwórczej.Oilemetasztukaniejakowznio-
słasięponadsztukę,krytykującją,lecztakżeprojektującdlaniej
nowezapleczaaksjologicznei»technologiczne«,otyleparasztuka
zdecydowałasięprzekroczyćjejgraniceukształtowaneprzezkil-
kuwiekowątradycję”.Por.Idem:Sztuka–metasztuka–parasztuka.
W:Przemianywspółczesnejpraktykiartystycznej.Próbyinterpreta-
cyjne.Red.A.Zeidler-Janiszewska.Warszawa1991,s.51.
18
H.G.Gadamer:L’Artdecomprendre.Écrits,II.Herméneutique
etChampdel’expériencehumaine.Paris1991,s.17.Cyt.za:
P.Bourdieu:Regułysztuki.Przeł.A.zawadzki.Kraków2001,s.9.
19
DOntologiarzeczy”,przedmiotu,Dontologiamediówtechnicznych”,
Dontologiaruchu,czasuizmiany”.Por.K.Wilkoszewska:Estetyki
nowychmediówś,s.13.
20
Cyt.za:H.lübbe:Muzealizacja.Opowiązaniunaszejteraźniejszości
zprzeszłościąś,s.14.
21
U.Eco:Jakpisaćwstępdokatalogu.W:idem:Semiologiażycia
codziennego.Warszawa1998,s.270–271.
22
C.Jenks:Kultura.Przeł.W.J.Burszta.Poznań1999,s.185.
23
Szerzejotympiszęw:Sztukakluczenia,czyligrawłączonego
zwykluczonym.DStudiaKulturoznawcze”2012,nr1(2);R.Solik:
Sztukagorszenia,czyliozgorszeniujakodoświadczeniudzie-
ła.Kontekstyiuwarunkowania.W:DStudiadeCultura”.T.4.
Red.B.Skowronek.Kraków2012.
24
P.Krakowski:Osztucenowejinajnowszej.Warszawa1984,s.58.
25
J.Margolis:Czym,wgruncierzeczy…,s.27.
26
A.KĘpIńSKA:Sztukawkulturzepłynności.Poznań2003,s.6.
27
J.Baudrillard:Spiseksztuki.Iluzjeideziluzjeestetycznezdodatkiem
wywiadówoSpiskusztuki.Przeł.S.Królak.Warszawa2006,s.47.
28
G.Dziamski:Sztukapomodernizmie.DOdra”2000,nr10,s.61.
29
Por.J.Beuys:Każdyartystą.W:Antropologiakultury.Red.
A.Mencwel.Warszawa1995.Przedrukwedługwydaniapolskiego:
Zmierzchestetyki–rzekomyczyautentyczny.Przeł.K.KrZEmIEń.
T.2.WybóriwstępS.Morawski.Warszawa1987.
30
A.LIpSKI:Elementysocjologiisztuki.Wrocław2001,s.154.
Por.Idem:Sztukaarzeczywistośćpotocznegodoświadcze-
nia.ŚwiatArtystycznyjakoprzedmiotanalizysocjologicznej.
W:A.LIpSKI,K.ŁĘcKI:Perspektywysocjologiikulturyartystycznej.
Warszawa1992.
31
W.Welsch:Estetykapozaestetyką.Onowąpostaćestetyki.Przeł.
K.Guczalska.Red.K.Wilkoszewska.Kraków2005,s.140.
32
Wnikliwąanalizętegozagadnieniaznajdziemyw:W.Kalaga:
Mgławicedyskursuś,zwłaszczawrozdzialepiątym:Granicetek-
stu.ProblematykętęilustrujerównieżkoncepcjaDgranicksiążki”
M.Foucaulta.Książka,jakotekstuczestniczącywspecyficzny
sposóbwprocesachsemiozy,wmodelowysposóbobrazujeprze-
zwyciężeniematerialnychgranicprzedmiotu.Francuskimyśliciel
powiada:DGraniceksiążkinigdyniesąwyraziste,dokładnie
wytyczone:pozaobszaremzakreślonymprzeztytuł,pierwsze
zdaniaiostatniąkropkę,pozajejwewnętrznąkonfiguracjąiformą,
którająautonomizuje,mieścisięwsystemieodniesieńdoinnych
książek,doinnychtekstów,doinnychzdań–jestjednymzwęzłów
całejsieci.[ś]Książkadaremnieusiłujejawićsięjakoprzedmiot,
którymamypodręką,daremniekrzepniewówmałyprostopadło-
ścian,któryjąwsobiezamyka.Jejjednośćjestzmiennairelatyw-
na:gdypoddaćjąbadaniu,przestajebyćoczywista–niewskazuje
nasiebiesamą,albowiemmożepowstaćjedyniezezłożonegopola
dyskursu”.M.Foucault:Archeologiawiedzy.Przeł.A.Siemek.
Warszawa1977,s.46–47.
33
A.zeidler-Janiszewska,R.kubicki:Poszerzaniegranicś,s.48.
34
Por.R.Nycz:Poetykaintertekstualna:tradycjeiperspektywy.
W:Kulturowateorialiteratury.Głównepojęciaiproblemy.Red.
M.P.Markowski,R.Nycz.Kraków2006,s.172.Chodzionastępu-
jącecharakterystykidziełasztuki:doskonałość(estetykaklasycy-
styczna),oryginalność(romantyczna),nowość(modernistyczna).
35
J.F.Lyotard:Filozofiaimalarstwowepoceeksperymentuś
#1/2014/STUDIAARTYSTYCZNE
11
