Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Częśćpierwsza:Grafotaktykawświetleliteraturyprzedmiotu
wykonywanenaróżnychpoziomachlingwistycznejorganizacjiprzekazu.Poziomy
(ang.strataodłac.stratum)teułożonesąwdwóchukładach:hierarchicznym
-najednymkońcuznajdujesięstratumfoniczne(fonologiczne),anaprze-
ciwległym-stratumsemiczne(semantyczne),orazwspółrzędnym-wkażdej
warstwieznajdująsięjednostkiemiczne(ang.emes)ioniczne(ang.ons)16,np.
fonemifonon,morfemimorfon,leksemilekson,sememisemon.Takwięc
wtejkoncepcjisystemjęzykowymaukładhoryzontalno-wertykalny,wktórym
kolejnepoziomysąpowiązanezesobąpoprzezrelacjemiędzywspomnianymi
dwomatypamijednostek:jednostkionicznerealizowanesąpoprzezjednostki
emiczneniższejwarstwyikażdejjednostceemicznejodpowiadaconajmniej
jednajednostkaoniczna.Dodatkowonależyuwzględnićistnieniezasadłączenia
jednostekemicznychwukłady(ang.arrangements),czyliodpowiednichtaktyk
dlakażdegostratum17.
SydneyLambodniósłregułytaktyki(ang.tacticrules)dorelacjiwobrębie
stratum,tymsamymodróżniającjeodregułrealizacji(ang.realizationrules)
dotyczącychrelacjimiędzypoziomamijęzyka18.Każdyzpoziomówmaswoją
taktykę,coprowadzidowyróżnieniakolejno:fonotaktyki(ang.phonotactics),
morfotaktyki(ang.morphotactics),leksotaktyki(ang.lexotactics)orazsemotak-
tyki(ang.semotactics)19.SydenyLambswójudziałwtworzeniu,czyraczej
uzupełnieniu,terminologiiokreśliłnastępująco:
“Morphotactics”and“Phonotactics”arenotmy[S.Lamb-J.Z.]termeither.AllIdid
wasgeneralizeandextendthatterminologybyadding“lexotactcs”and“semotactics”20.
Wodniesieniudofonotaktyki,którawyznaczawzorceukładufonemów(ang.
patternsofarrangementofphonemes),najważniejsząjednostkąjestsylaba21.Do
idealnieprostejtaktykisylabnależyukładCV22.JakzauważyłSydneyLamb,
taktykasylabwjęzykuangielskimjestskomplikowana,gdyżdopuszczaistnie-
niesylabzłożonychzezbitekspółgłoskowychizjednejsamogłoski-takjak
wstrukturzeCCCV
.Wyróżnieniesylabyjakojednostkifonotaktycznejjestotyle
poręcznymrozwiązaniem,żejestonaporównywalnazjednostkąmorfotaktyczną.
Sylabyjakąjednostkipodstawowemogątworzyćwiększejednostkizłożone:frazy
wmorfotaktyce,wyrazyfonologicznewfonotaktyce23.
16
Por.WebsterJ.(red.)(2004),LanguageandReality:SelectedWritingsofSydneyLamb,London:
17
18
19
20
21
22
23
Continuum,s.380-381.
Ibidem,s.147.
Ibidem,s.32.
Ibidem,s.148.
Ibidem,s.154.
Ibidem,s.373.
C-spółgłoska,V-samogłoska.
Ibidem,s.373-374.
