Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Systemypenitencjarnepaństwskandynawskich–wprowadzenie
daonaożarcie,jaki1kwietnia(primaaprilis)postanowiłzrobićnaczelnikowi
aresztuwOslopewienobywatel,któregodwajprzyjacielewłaśniewnimprzeby-
wali.Zadzwoniłdonaczelnika,przedstawiłsięjakopolicjantipowiedział,że
mająbyćzwolnieni.Byłmocnozaskoczony
,gdywieczoremspotkałichwbarze
2
.
Gdzieindziejpodobnezdarzeniemogłobyilustrowaćogromnaiwnościnaczelni-
ka.WSkandynawiijesttoanegdotyczny
,leczdobryprzykładposzanowania
prawa,poczuciazwiązanejznimpowinnościorazwzajemnegozaufania.
nOkazjastwarzazłodzieja”–toprzysłowiesprawdzasięnawetwśródpo-
wszechnieznanychzeswejuczciwościSkandynawów,czegodowodzihistoria
popsutegominibanku.Natomiastzabawneucieczkimająmniejszansnato,by
trafićsiępozaSkandynawią.Iniedlatego,żegdzieindziejochronawięzienia
pracujelepiej,leczzewzględunaodmiennepostawytowarzyszącewykonywa-
niutejkary
.
1020Przedmiotpracy
WpracytejbędziemowaosystemiepenitencjarnymSzwecji,Danii,Nor-
wegiiiFinlandii.Nieograniczasięonadoopisuwięziennictwawtychkrajach,
aleujmujegonaszerszymtlepolitykikryminalnej,karnejipenitencjarnejpaństw
skandynawskich.Państwate–Dania,Finlandia,Islandia,NorwegiaiSzwecja–
sądosiebiepodobnespołecznie,aekonomiczneteorieobejmująjewspólnym
terminemnpaństwadobrobytuspołecznego”–welfarestate.Osiągająteżpodobne
wynikibadańkryminologicznych,mająpodobnesystemykarneisystemypeni-
tencjarne.Skandynawiawyróżniasięwysokimstandardemwykonaniakarpo-
zbawieniawolności,niskąpopulacjąwięziennąiuznaniemwolnościzaistotną
wartość,atakżetym,żepolitykakarnaipenitencjarnabierzepoduwagęzarów-
nospołeczne,jakifinansowekosztywykonaniakarypozbawieniawolności.Wy-
różniasięteżpolitykąświadomejreintegracjiskazanychzespołeczeństwem.Po-
wstajepytanie–jaksiętodzieje?Dlaczegowjednymkrajunroktoniewyrok,
2latasąjakdlabrata,a3pokorytarzusięprzelata”,awinnym3miesiąceuzna-
jesięzakarędługoterminową?Dlaczegowjednymrobisięświadomestarania,
byunikaćkarypozbawieniawolności,jeślisąprzesłanki,którepozwoląjejunik-
nąć,awdrugimstosujesięjąniemalrutynowo?Dlaczegocenawolnościwróż-
nychkrajachjesttakróżna?Niemawątpliwości,żeto,coprzyciągauwagędo
Skandynawii–towłaśnieniskie(wporównaniuzinnymipaństwami)karypo-
zbawieniawolnościijednocześniewysokistandardjakościżycia.
WskaźnikiuwięzieniautrzymująsięwSkandynawiinapoziomieod50do
80/100000mieszkańcówisąnajniższewporównaniuzresztąEuropy
.Składa-
jąsięnatoconajmniejdwaczynniki:stosunkoworzadkiekorzystaniezkary
pozbawieniawolnościistosunkowoniskie,wporównaniuzwłaszczazEuropą
CentralnąiWschodnią,wyroki.
2Fool’sParadise,nExMagazine”czerwiec1990,s.9.