Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Byłydnikiedykaloryferybyłyciepłe.Zastanawialiśmysięczyciepło,które
otrzymujemyniejestwydzielaneprzezpłonąceakta,taknampotrzebne?
Po1989roku,mimonaglącejpotrzeby,niepowstałanowagałąźźró−
dłoznawstwa:jakkwalifikować,jakpoznawać,jakrozszyfrowywaćtedoku−
menty,którepostalinizmieipoststalinizmiesięzachowały.Pierwszepyta−
nie:dlaczegojezachowano?Czywłaśniedlatego,żebyłysporządzonezgóry
wceludezinformacji?Czyprzygotowywanejakosprawozdaniadlawładz
ukrywałyprawdę,gdyżwkomunizmiepodwładniczęstofałszowalispra−
wozdaniadlazwierzchników?Czywogóle,jaktwierdziwiększośćbadaczy
okresutotalizmukomunistycznego,najważniejszepoleceniawydawanebyły
ustnie?
Naziścinietylkoniefałszowaliswoichmeldunków,sprawozdań,ani
analiz,alebyliwręczpedantycznijeślichodzioodzwierciedlanieswoich
działańiczynnościsłużbowych.Nawetjeślidecydowanosiętorturować
więźnia,zwierzchnikstawiałparafę,zczegowynikało,żepodwładnymiał
prawozeznaniawymuszać.Jednak—coróżnisystemnazistowskiodko−
munistycznego—przesłuchującyfunkcjonariuszewszystkichpolicjinazi−
stowskich(SD,Gestapo,policjiporządkowej,Grenschutz,Abwehra)dba−
li,bywymuszonetorturamizeznaniabyłyprawdziwe.Nieprawdziwesamo−
oskarżeniasięniebyłybranepoduwagęibyłykaranezesłaniemdoobozu
koncentracyjnego.
ZtymczasowymrozwiązaniemZSRRiklęskąpuczumoskiewskiego
nastałodmiennyporządekwhistoriinajnowszej.Badającsprawozdanie
sądowezrozprawy,którąprowadziłsędziaulegającynakazomtajnychsłużb,
podobniejakiprokurator,czyczytajączeznania,musimysobiezadaćprzede
wszystkimpytanie:czybyłyonewymuszone?Jeślitak,tojakieśrodkistoso−
wano?Czygrożonodługotrwałymwięzieniem,wymordowaniemrodziny,
czyteżzeznającegotorturowanofizycznie?Jeślitak,tojakichtorturużyto
iwjakimstopniujenasilono?WsłynnejanalizieKazimierzMoczarskiob−
liczył,żewobecniegozastosowano49rodzajówtortur.Jednąznich,na
przykład,byłonieustannewmawianieuwięzionemu,żeżonagozdradza,
żegoporzuciłaiżejestcałkowiciesamotny.
WewspółwinnejpogromowiwKielcachradzieckiejJewsekcji(Wydział
VINKWD)—wydziałżydowskitajnychsłużbkomunistycznychwogólności
odpowiadającysłużbieEichmanna—stosowanotzw.konwejer.Jedenztor−
24
