Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.4.Teoretyczneujęciestresu
1.4.1.TeoriastresuHansaSelyego
Jeszczewlatach60.ubiegłegostuleciajedenzpionierskich
badaczy,zktórymprzezwielepokoleńcałkiemsłuszniełączono
nierozdzielnie(niemalżenazasadziewyłączności)termin,desygnat
„stres”–Selye,dokonującretrospektywnegoujęciahistoriistresu,
którejbyłprzecieżniejakoinicjatoremkoherentnejteorii,poruszył
interesującekwestie.Dokonującszczegółowychbadańnad
szkodliwościączynnikówodnośniedoogólnegozespołu
przystosowaniaGAS(Selye,1960),zwróciłuwagęnabardzoistotny
problemnietylemetodologiczny,badawczyczyproceduralny,ile
leksykograficznyczysemantyczny.Wprzyjętymwmonografii
ujęciubędzietodotyczyłoelementównarratologicznych,słownika,
którymposługiwałysiępokoleniapoSelyuwstrategiachopisu
ibadaniategozjawiska.Zatemzaistnienieselyowskiej„inicjującej”
wypowiedzibędzieniemalżeobecnewewszystkichodmienionych
jużwtensposóbnarracjachdotyczącychtegofenomenu.Selye
wiedzionyniezawodnąintuicjąbadacza-pionierazdawałsobie
doskonalesprawęzrangi,jakąnależyprzykładaćdoprecyzji
zasadzającejsięnadelimitacjipolasemantycznego,szczególnie
wtedy,gdywkraczasięwterraincognitapóźnychlat50.ubiegłego
stulecia.Właśniepoterminologicznymfiattonienazwanejeszcze
wtensposóbzjawisko,któregoefektynegatywnedałysięcoraz
wnikliwiejidogłębniejzauważaćwtamtejepoce,nabieranowych
aspektów.Będzietozjawisko,któreowładnienaukowąimasową
wyobraźnią–wpierwnaZachodzieEuropy,bynastępnie
rozprzestrzenićsięnacałyświat(White,1959,wstęp)
11
.Przytaczam
tęczęśćhistoriinarracjinatematstresunietylkozewzględunafakt
oddanianależnychzasługSelyowi,alerównieżpoto,bytennader
pouczającyiwymownyepizodnaukidotyczącejczłowiekaijego
zmaganiazproblemamiegzystencjiorazotaczającym
gotranscendentnymświatem,wykorzystaćwmetodologicznie
szerszyipogłębionysposób.
