Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
29
ramionachgigantycznągłowękrytyka.Gdygłowaspoczęłanakatafalku,Marinettiroz-
począłmowępogrzebową.Tłumaczył,skądwziąłsięziemniak,cebulaipióraokalające
tęgłowę,przegniłyjęzykilśniącezieleniązęby,skądwatawuszach.Udowadniał,że
Krytykzatruwałmłodzież,iwyjaśniał,dlaczegozasłużyłnaśmierćzrękiCangiulla.By
pozbyćsięsmroduwydobywającegosięzKrytyka,zapaliłpapierosaipoprosiłpublicz-
ność,byuczyniłatosamo.Papierosowydymunoszącysięnadgłowamizebranychmiał
byćoznakąwspółuczestnictwaaktorówiwidzówwwidowisku45.Exposézakończyło
kilkasłównawolności.ScenicznypopisdrużynyMarinettiegowspółbrzmiałzpostula-
temPalazzeschiego,bywświeciepowszechnejzabawy„przekształcićpogrzebywma-
skaradowepochody”46,orazzopiewanymprzezDeperaświatemradosnejbajkowości,
dzisiajnatomiastjestchętniekojarzonyzkabaretowymiżartamidadaistów.
17maja1914rokuwneapolitańskiejtymrazemgaleriiSprovieriegozorganizowano
SerataperYvonneCangiullo(WieczórdlaYvonneCangiullo).Byłtowieczórkabare-
towy,wktórymobokpiosenekznalazłysięrecytacjewwykonaniuCangiullaisamego
Sprovieriego.DziękiBalliwidzowiemoglipodziwiaćrównieżorkiestrę„onomatope-
istyczną”,aprzebywającywłaśniewLondynieMarinettideklamowałswenajnowsze
słowanawolnościprzeztelefon.Doskonałąscenografięwniewielkichwnętrzachza-
pewniłynieporazpierwszyfuturystyczneobrazy;całośćdokomponowywaliwidzowie
ruchem,szmerami,dymemzpapierosów,koloremubioru.Wreszcieuwolnionosięod
agresywnegotłumuispokojnieoddanokontemplacjitakzagospodarowanejprzestrzeni.
Dośćszybkostałosięjasne,żefuturystycznynamysłestetycznybędziemusiałoddalić
sięodsztandarowychhasełruchu,takichjaktłumiagresja47.
2.WIDZWSPÓŁTWÓRCĄSZTUKITEATRU.TEORIAIPRAKTYKA
Futurystycznedziałaniazmierzającedouaktywnieniaodbiorcybiegływięcdwutorowo.
Zjednejstrony,domaganosięodwidzówzewnętrznejreakcji,fizycznegoaktuniezgody
lubprzejawuentuzjazmu.Wieczorystałysięrodzajempoligonu,naktórymtakipro-
cesuzewnętrznianiauczućmożnabydoprowadzićdoperfekcji.Jakpokazałasceniczna
praktyka,wydobycienapowierzchnięludzkichinstynktówwcaleniebyłotrudnymza-
daniem.Czyprowadziłojednakdouruchomieniapożądanychzachowańspołecznych
(np.doopowiedzeniasięzawojnąiudziałuwniejkuchwaleojczyzny),tojużspra-
45Por.punkt8manifestuIlteatrodivarietà(„Lacerba”,1października1913r.):„Dlastopieniaatmo-
sferysalizatmosferąscenyTeatrVariétéswykorzystujedymzcygaripapierosów”.Tucyt.za:E.Udalska
(red.),Odramacie,FundacjaAstronomiiPolskiej,Warszawa1993,tłum.A.Zieliński,s.298–302;dalejjako:
ODRAMACIE.
46A.Palazzeschi,Ilcontrodolore(1913),DEMARIA,s.137.
47FuturystomowielebardziejodpowiadałklimattowarzyszącyichpopisomwkabarecieSprovieriego.
Dalitamłącznieponad30występów.
