Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Pozazasięgiemprawomocnego
działaniaspołecznego
1.Marginalizacjaspołeczna
jakoobszarkulturyubóstwa
Analizamarginalizacjiwkontekściepodjętychprzezemniebadańjest
ważnazpowoduwspółistnieniazprzyjętąprzezO.Lewisakoncepcjąkul-
turyubóstwa.E.Tarkowska,odnoszącsiędożyciarodzinnegoiuczestnic-
twaubogichwinstytucjach,wskazuje,iżstylżycialudziubogichodbiega
odpraktykprzyjętychwspołeczeństwie.Niewątpliwiecechącharaktery-
stycznąjestwichżyciumarginalizacja,aflżyjącewkulturzeubóstwajed-
nostkimająpoczuciemarginalności,bezradności,zależności,fatalizmu”30.
Wrefleksjachbadawczychdotyczącychmarginalizacjiwskazuję,iżdo-
tyczyonajednostekubogich,alewtlerównieżnaciskkładęnamarginaliza-
cję,jakostanniemożnościpodjęciadziałań,wsferzewktórejsąoneuza-
sadnionespołecznie,niezależnieodprzyczynytegostanu31.Oilebowiem
___
___
___
___
___
_
30E.Tarkowska,Światspołecznybiednychakoncepcjakulturyubóstwa,PolitykaSpołeczna
nr11-12/1999,s.4.
31Wanalizachmarginalizacjistosujętakżeokreśleniewykluczenia,jednakniewyodręb-
niamtegojakoinnejsytuacjiżyciowej.Wykluczenieimarginalizacjętraktujęjakosytuacje,
którewodniesieniudobohaterówanalizowanychprzezemnieźródełniedająsięjedno-
znacznieodrębnieidentyfikować.Wmoimprzekonaniu,wodniesieniudobadań,jakiepro-
wadziłam,stanmarginalizacjipowodujewykluczenie,bądźczasowojeststanemwyklucze-
nia,lubteżstanemwykluczeniawniektórychsferachżycia,awykluczeniejednoznacznie
świadczyomarginalizacji.Teoretycznerozstrzyganieoniuansachwtychokreśleniach
przyjmujęjakoporządkujące,jednakniemożliwedojednoznacznegozastosowaniawobec
złożonychproblemówżycialudzi,któresąpodstawąmoichanaliz.Napoziomieteoretycz-
nymmarginalizacjaoznaczausytuowanienaperyferiachżyciaspołecznego,natomiastwy-
kluczenieoznaczabrakmożliwościuczestnictwawnurtachżycia,czyliznalezieniesiępoza
życiemspołecznym(corównieżmożebyćdyskusyjne).Por.E.Wnuk-Lipiński,Socjologiażycia
21
