Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WrazzwybuchemIIwojnyświatowejIranogłosiłneutralność,
mimotoszachRezaPahlawiprowadziłpolitykęproniemiecką
iodmówiłaliantomwydaleniazeswegoterytoriumNiemców.
Wobectejodmowywojskasprzymierzonychorazwojskaradzieckie
wkroczyłydoIranu,powodującupadekdyktaturyszacha.
ToośmieliłoKurdów,którzyw1944rokuwypędzilioddziały
irańskiezMahabadu(północno-zachodniIran).15sierpnia1945
roku(FuadJommatwierdzi,żebyłoto25lipca)powstałatam
KurdyjskaPartiaDemokratycznapopieranaprzezwiększość
społeczeństwa.Jejprogramgłosił:wolnośćisamorząddlaludności
kurdyjskiejwobrębiepaństwairańskiego,wprowadzeniejęzyka
kurdyjskiegodoszkółorazuznaniegozaoficjalny.22stycznia
1946rokuwtymsamymMahabadzieogłoszonopowstanie
demokratycznegoKurdystanu,któregoprezydentemzostałKazy
Muhamad.Jegorządwywalczyłwieleprzywilejówdlaludności
kurdyjskiej.Wydawanogazety,czasopisma,książki,powstałteatr.
Kobietyczynniewłączyłysięwżyciepolityczneikulturalne.
Ożywiłsięhandel.Wkwietniu1946rokurządrepublikizawarł
układoprzyjaźniibraterstwiezrządemniepodległego
Azerbejdżanu.NiespodziewaniejednakStalinzrezygnował
zwielkiegoradzieckiegoAzerbejdżanu,wycofałwojskazIranu
ipodpisałzrządemirańskimtraktatowspółpracyiwzajemnej
przyjaźni.WtensposóbzezwoliłIrańczykomnakrwawe
rozprawieniesięzobywatelamiRepublikiMahabadzkiej.Jej
istnienie,opartenagwarancjachradzieckich,trwałoniecałyrok.
Niemniejstałasięsymbolemjednościnarodukurdyjskiego.
PoIIwojnieświatowej,atymbardziejpoobaleniuRepubliki
Mahabadzkiej,niepodległościowedążeniaKurdówprzeniosłysię
wyłączniewstrefęmarzeń.Społecznośćkurdyjskąrozdzielono
pomiędzypięćpaństw,trzyalfabetyiróżnestrefywpływów
politycznych.Torozdzieliłoichsamych.Możenajlepiej
inajspokojniejżyłosięKurdomwZSSR,Armeńskiej
SocjalistycznejRepublice,gdziekorzystalizwłasnychszkól
ipublikacji.
WSyriibywałobardzoróżnie[10].Wczasachpowojennych
