Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dziedzictwopiastowskie
ceniaelitnastawionabyłaświado-
madziałalnośćmonarchiipotrze-
bującejwnowychwarunkachludzi
światłych,wszczególnościpraw-
nikówzdolnychdoefektywnej
służbywzreorganizowanymapa-
raciepaństwowym.Rozwójżycia
gospodarczegoflwymuszałńrów-
nieżopanowanietechnikiprak-
tykwłaściwychekonomiceeuro-
pejskiejXIVwieku.
Wparzeztymwszystkimszedł
rozwójpoczucianarodowegoipań-
stwowego.Byłonwrównejmie-
Ryc.17.InicjałπPflzChrystusemwżłóbkuiświętąRodzinązMsza!ukrakowskiego,
ok.1410roku(bibliotekakrakowskiejkapitułykatedralnejnaWawelu).
rzewynikiemwpływówzewnętrz-
nych,jakwewnętrznychprzeo-
brażeń.Intensyfikacjakontaktów
zobcymi(konfliktyzbrojne,kolo-
nizacjazewnętrzna,podróżeza-
graniczne,stosunkihandlowe)
pozwalałalepiejodnaleźćwłasną
tożsamość;umacniałojąsięganie
dowłasnejtradycjihistorycznej.
Podstawywykształceniaza-
pewniałyszkołyparafialne,któ-
rychliczbazwiększałasięwmia-
rępowstawanianowychparafii.
Wdrażałyonewumiejętnościczy-
taniaipisania,ministranturyiśpiewukościelnego.Wyższypoziomprezentowały
szkolnictwo
szkołykatedralne,kolegiackieiklasztorne,wktórychnauczanieobejmowałotzw.
trivium(gramatyka,retoryka,dialektyka).Dawałyonepodstawyłacińskiejformacji
intelektualnejprzedewszystkimprzyszłymduchownym;liczbaświeckichpiśmiennych
iznającychłacinębyławXIVwiekubardzoskromna.Ogromnymkrokiemnaprzód
wdążeniudodorównanianauceeuropejskiejstałasięfundacjaUniwersytetuKrakow-
skiegow1364roku.Jejcelembyło-obokpodniesieniaprestiżumonarchii(Stanisław
Szczur,1999)-dostarczeniekonsolidującemusiępaństwukadrwykształconych
urzędników.Stądzdecydowanaprzewagakatedrprawniczychzaplanowanychwuni-
wersytecie-8naogólnąliczbę11,przyrównoczesnymbrakuwydziałuteologicznego.
UniwersytetKazimierzowskiniemógłspełnićroli,jakąwyznaczyłmujegozało-
Uniwersytet
życiel,gdyżześmierciąkrólazawiesił-zbrakuśrodków-swądziałalnośćnaokoło
Krakowski
20lat.PrzygotowanieuniwersyteckiezapewniaływięcPolakomwciągucałegoXIV
wiekustudianauczelniachzagranicznych.Natejwłaśniedrodzedokonywałasię
najpełniejintegracjakulturyPolskiXIV-wiecznejzkulturązachodnioeuropejską.
Grupaabsolwentówobcychuczelni-główniewłoskich,francuskichorazUniwersytetu
Praskiego-stanowiłatrzonintelektualistówpozostającychwsłużbieKrólestwa
31
