Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Światokresucywilizacjiklasycznych
Trzystronnictwa
walki
stronnictw
Pizystratżmądrytyran
zdobyciewyspyNaksos
Otym,jaknapiętabyłanadalsytuacjawAtenach,najlepiejświadczyfakt,żejuż
wkilkalatpoSoloniewalkiwewnętrzneuniemożliwiływybórarchonta,ajeszcze
wkilkalatpóźniej(około580)archontDamasjasniechciałzrzecsięurzędu.Arystote-
lescharakteryzujesytuacjęzwięźle:jednibyliniezadowolenizpowoduzniesieniadłu-
gów,tobowiemspowodowałoichstratymajątkowe,innychoburzałyzmianyustrojo-
we,inniwszczynaliwaśniezzawiści.
Powstały3stronnictwa:Paralia(Wybrzeże),Pediaja(Równina)iDiakria(Wyżyna).
WedługArystotelesaróżniłysięonepolitycznie:pierwszebyłoumiarkowane,drugie-
zachowawcze,trzeciedążyłodoprzemianradykalnych,skupiałobowiemubogąlud-
nośćwiejskązpółnocnychokolicAttyki.Wistociewszakżekażdemuznichprzewo-
dziływielkierodyarystokratyczne:Wybrzeżu-MegaklesAlkmeonida,Równinie-Li-
kurgiródFilajdów,Wyżynie-Pizystrat(Pejsistratos),krewnySolona.Najskuteczniej-
szyokazałsiętenostatni;cieszyłsiędużąpopularnościązpowodudzielnejpostawy
wwalkachzMegarąokoło565r.
Pizystrat.Walkaowładzę
Zapewnew561r.p.n.e.eklezjaprzyznałaPizystratowi-mimoostrzeżeńSolona-
prawodostrażyosobistej,rzekomobowiemdybalinańwrogowie.OwiDpałkarzeD(ko-
ryneforoj)obsadziliAkropol,codałoPizystratowikontrolęnadmiastem-nakrótko,
musiałustąpić,gdyMegaklesiLikurgzawarliporozumienie.Przebywałnawybrze-
żachtrackich,gdziewzbogaciłsiędziękitamtejszymkopalniomsrebra;pozyskałteż
wsparciekilkupaństwgreckich.Powróciłnaczeleżołnierzynajemnych.Wylądował
podMaratonemipokonałprzeciwnikówprzezzaskoczenie;rozbroiłlud,przeciągnął
naswojąstronęlubusunąłzkrajuprzywódcówwielkichrodów.
Rz¹dyPizystrata
Opiniaźródełantycznychjestzgodna:Pizystratokazałsięwładcąmądrym-jegorządyto
nowywiekzłoty.Formalnieustrójpaństwaniezmieniłsię,niezostałyzniesionedotychczaso-
weurzędyiinstytucje.FaktyczniejednakdecydowałowszystkimpanAkropolu.Tenzaś
otaczałopiekąubogąludnośćwiejską,dbałointeresyrzemieślnikówikupców,rozbudowy-
wałiuświetniałmiasto,wspierałkulturę,rozszerzałwpływyAten.Coprawda,jegostarania
orozwójrolnictwawAttyceprzeciwnicytłumaczylitym,żechciałodciągnąćnadmiarmiesz-
kańcówzmiastaidaćimpracę,byniemieliczasuaniochotynadziałalnośćpolityczną.Sam
częstoodwiedzałgminywiejskie,wprowadziłwyjazdoweposiedzeniasądów,podatkinakła-
dałumiarkowane-najwyżej10%dochodu.Okazywałposłuszeństwoprawu;jeśliwierzyć
anegdotom,wezwany-stawiałsięprzedsądem,kuprzerażeniuoskarżycieli.
ZdobyłwyspęNaksosiosadziłtamLygdamisajakotyrana,podobnooddającmu
podstrażprzedstawicieliniektórychwrogichrodzin.Utrzymywałdobrestosunki
zgreckimipaństwamioróżnychustrojach-tyrańskichioligarchicznych,takżeze
Spartą.PonowniezająłSygejonipomógłMiltiadesowiopanowaćChersonezTracki,
wyraźniewięcdążyłdoprzejęciakontrolinadHellespontem.Byłtozaczątekekspan-
sywanejpolitykizagranicznejAten.
SynowiePizystrata
HippiasziHipparchniezmienilizasadicharakterurządów.Tenpierwszysterował
wielkąpolityką,drugizajmowałsięgłówniesprawamikultury.Jednakżew514r.Hip-
76