Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mieszkańcywsiazmianypolityczne(ciągdalszyrozważańostuleciu1918–2018)
---
---
---
---
-
Późnarejestracjasprawiła,że„zielonaSolidarność”niezdołaławpełniwy-
kształcićwłasnychstrukturorganizacyjnych;codojejliczebności,tohistorycy
szacują,żewmomencienajwiększejpopularnościw1981r.liczyłamiędzy800tys.
a1,2mlnczłonków.Niejesttozaskoczeniemwświetleambiwalentnegostosunku
chłopówdo„Solidarności”pracowniczejiniemalpowszechnejdezaprobatydla
strajków
15
,wprowadzającychchaoswżyciespołeczne(Łapińska-Tyszka2014).
Działalnośćzwiązkupo13grudnia1981r.zostałazawieszona,akontestacyjne
działaniamiędzy13grudnia1981r.aobradamiOkrągłegoStołuw1989r.były
mniejniżskromne.Tłumaczyćtomożeprzestrzennerozproszenie,aletakżebrak
ośrodkacentralnegoruchu,doczegoznaczącoprzyczyniłasiępublicznasamokry-
tykaprzewodniczącegoNSZZ„Solidarność”RI,JanaKułajawkwietniu1982r.16
Działalnośćkonspiracyjnasprowadzałasiędopowstaniakilkustrukturnależących
doOgólnopolskiegoKomitetuOporuRolników,szerszyzasięgmiaładziałalność
DuszpasterstwaRolników.Struktury„Solidarności”RIzaczęłysięujawniaćpod
konieclat80.;napoczątku1989r.strukturyzwiązkuistniaływ118gminach,roz-
sianychw30(na49)województwach.
Wzupełniezmienionychwarunkachpolitycznychrolniczeprotestyrozpoczęły
sięw1989r.Ichprzyczynąbyłazłasytuacjaekonomicznawrolnictwiewokresie
postkomunistycznejtransformacji.Foryś(2019)wyróżniadwiefaletychprotestów:
wlatach1989-1993oraz1997-2001.Wobydwutychfalachwskazaćmożnabyło
pewneichcykle.Wpierwszejfali-dwa:wlatach1989-199117oraz1992-1993.
Wtymdrugimbrałyudziałtrzyzwiązkirolników:NSZZRI„Solidarność”
,Krajowy
ZwiązekRolników,KółekiOrganizacjiRolniczychoraznajbardziejaktywny,po-
wstaływ1991r.ZwiązekZawodowy„Samoobrona”
.Wdrugiejfali-trzycykle:
lipiec-wrzesień1998cykl„zbożowy”(zbytcenyzbóż);sierpień-wrzesień1999r.
cykl„wieprzowy”(cenywieprzowiny);2000cykl„cukrowy”
.Ichnazwyoddają
zmianęcharakteruprotestu,gdyż„wczasiejegotrwaniaszczególnieujawniłysię
interesyposzczególnychgrupproducentów,awięcwłaścicielidużych,rynkowo
zorientowanychgospodarstw”(Foryś2019,s.615).Wkażdejfaliformułowanodwa
rodzajepostulatów:zmianekonomicznychikompensat.Każdazfalsięgałapoinny
repertuardziałań.Wpierwszejfalibyłoichwieleiwskazywałynaposzukiwanie
15„Strajkjakoformaprotestubudziłwielezastrzeżeń.[ł]Strajkbyłtrudnydozaakceptowaniana
grunciechłopskiegosystemuwartości,wktórympracaipracowitośćzajmująwysokiemiejsce.Strajkowanie
byłouważanenawetzacośwrodzajupróżnowania”(Łapińska-Tyszka2014,s.228).
16Innymczynnikiemmogłabyć,jakwynikazujawnionychzasobówIPN,większainwigilacjatego
środowiskaprzezSłużbęBezpieczeństwa(wproporcjidoliczebnościrolniczegoruchu).
17Tuanimatoremruchubyłaprzedewszystkim„Solidarność”RI,arok1990,naktóryprzypadakul-
minacjadziałań,obfitowałwważnedlawsiwydarzeniapolityczne:wyborydosamorząduterytorialnego,
któryodzyskałustawąz1990r.podmiotowość,oraz„zjednoczenie”ruchuludowegoipojawieniesięna
sceniepolitycznej„odrodzonego”PSL.
WieśiRolnictwo1(186)/2020
13
