Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Sztukajakoprzedmiotfascynacji
i„jedynewyjście”
WyjątkowezdolnościStanisławaIgnacegoWitkiewiczaobjawiłysięwwieludzie-
dzinachsztuki:wfotografii,malarstwie,muzyceiteatrze,atakżewdziedzinach
literatury:wprozie,dramacieipoezji.Oprócztalentunatwórcząosobowość
Witkacegoogromnywpływwywarłczas,wktórymprzyszedłnaświat,miejsce,
wktórymsięwychowywał,iosoby,którespotkałnaswojejżyciowejdrodze-
twórcysztukimłodopolskiej.
KazimierzWykarozpisujemłodopolskąsztukęnatryptykościśleokreślo-
nymporządku:malarstwo-literatura-muzyka.Wtakiejkolejnościmiałybyć
włączanewżyciekulturalno-artystyczneepokikolejneprzejawysztuki.Lata
młodościStanisławaIgnacegoWitkiewiczaprzypadająnaczasszczególnego
rozkwitutrzeciejczęścitryptyku.Towłaśniemuzykaobokmalarstwawzbudzała
największenapięciawewnętrzneartysty,któryzaLudwigiemvanBeethovenem
uznałmuzykęzanobjawieniewiększeodkażdejreligiiifilozofii”1.
Lata1905-1906toczas,wktórymjakzauważaKazimierzWyka:nMalarze
młodopolscyoddziesiątkalatsąjużnakatedrachnauczycielskich,apisarze
dobiegajączterdziestki”2.PowstajewówczaspodpatronatemksięciaWłady-
1
SłowaL.vanBeethovena,pochodzącezlistukompozytoradoBettinyBrentano
z1810r.,umieściłWitkiewiczjakomottowswoimdramaciezatytułowanymSonataBel-
zebuba:nMusikisthöhereOfenbarungalsjedeReligionundPfilosophie”;tłum.wła-
sne:nMuzykajestwiększymobjawieniemniżkażdareligiaifilozofia”;tłum.J.Popiela:
nMuzykajestobjawieniemwyższymniżwszelkamądrośćifilozofia”
.Różnicapomiędzy
pojęciaminmądrość”inreligia”jestszczególnieważnaprzyodniesieniucytatudoosoby
Witkacego,dlaktóregowłaśniereligiaoboksztukiifilozofiiulegaunicestwieniu.
2
SłowaKazimierzaWykizniepublikowanegoodczytu,wygłoszonegowlutym1969r.
wWyższejSzkoleMuzycznejwWarszawie,cyt.zaJ.Opalskim,ChopiniSzymanowski
wliteraturzedwudziestoleciamiędzywojennego,PWM,Kraków1980,s.151.
9
