Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
RozdziałI
Przygotowaniałączniezćwiczeniamizpiechotątrwałymiesiąc:20paź-
dziernikapostanowionobitwę,20listopadarozpoczęłosięnatarcie.
Bitwa
(Wszystkiedanewedługczasuletniego)
Nocna20listopadabyłazimna,padałdeszczipanowałamgła,jakwciągu
całegoówczesnegolistopada.Ogodzinie7.10wyruszyłyczołgizeswoichpod-
stawwyjściowych,odległychokoło1000modprzeciwnika,zmałąszybkością,
bezhałasu,aw10minutpóźniejrozpocząłsięodrazuogieńangielskiejartyle-
rii,zwiększającjeszczebardziejswoimipociskamidymnymimrokmglistego
poranku.
Stalowecielskaczołgówprzetaczająsięprzezprzeszkodyiwkrótcepod-
chodząpodokopyczat.Załogazaalarmowanaprzezpodsłuchyobsadzarowy
iostrzeliwujetepotworyznajwyższąszybkością,alezupełniebezskutecznie.
Wkrótcerozpoczynateżogieńartyleria,możejednakwykonaćtylkoogieńza-
porowy,atenleżyzadaleko.Paltemrozpadasięcałyfrontwzgiełkunatarcia
czołgówiwemglebrytyjskichgranatów,wszystkiepołączeniaprzerwane,zu-
pełnezamieszanie,jakongiśprzyuderzeniuchmaryjeźdźcównazwarteczwo-
robokipiechoty.Ojakimśfronciewogóleniemajużmowy.Wyobraźmysobie
zwartąścianęogniaartyleryjskiego,azaniąrozszalałepiekło.
Wielkienatarcierozpadasięwkrótcenadziałaniaposzczególnychplutonów
czołgów,którechcąwypełnićswojezadania;natrafiająprzytymnaróżnepoło-
żeniaidlategopotrzebująróżnejilościczasu.
Aniangielskie,aniniemieckiedowództwoniewie,cosiędziejewtejmgle,
borozpoznanielotniczebyłojeszczeniemożliwe.
Jednakniemieckiedowództwoorientujesięwkrótce,żejesttonatarciena
wielkąskalęiżewczołowejstrefieobronydziejesięniedobrze.Ogodzinie
9.40wychodzirozkazdajedynegoodwodu,107dywizjiwCambrai:1pułk
maszerujenapołudnioweskrzydło54-ej,dwabatalionypułkutegopodpo-
rządkowujesię54dywizji,1batalionpołudniowejsąsiedniejdywizji,1pułk
odchodzina2pozycjęnazachódodCambraipodFontaine,CantaingiProvil-
lejakoodwódgrupy,jedenpułkpozostajewCambraijakoodwódarmii.
Resztaartylerii107dywizji,dywizjono3bateriach3-działonowychotrzy-
muje54dywizjapiechoty.
Dowództwowie,że:przedpóźnymwieczoremdnia20żadneposiłkinie
mogązdążyćnazagrożonyfront,apóźnymwieczoremtylkobatalionywygrze-
banezsąsiednichodcinków.
Dopieroświtemdwudziestegopierwszegomógłnadejśćpierwszypociąg
zposiłkamidoCambrai,anapołudniedwudziestegopierwszegopierwszyin-
terwencyjnyoddziałmógłdojśćnafront.Potymczasiewkażdymrazieprzesi-
leniemożnabyłoprzezwyciężyć,ponieważjużcodzienniemożliwebyłona-
dejście3dywizjipiechoty.
Tymczasemwalkaczołgówtrwanadal,potworyprzesuwająsiędalejodjed-
negododrugiegookopu;zpozycjiryglowychityłowychruszająkompanie
odwodoweapóźniejbatalionydoprzeciwuderzeniawedługprzyjętychzasad:
