Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wtymkontekściepostrzegaćjakowskaźnikpozycjispołecznejjednostki.Należy
teżwspomniećospołecznympodzialepracymężczyznikobiet9odwiekówre-
gulowanymdominującyminpraktykamidyskursywnymi”10danejepoki11.Przyję-
cieoptykikonstruktywistycznejstwarzaszansęwgląduwtreśćowychdyskursów,
umożliwiającanalizęirekonstrukcję12sposobudoświadczaniaprzezkobietywłas-
nejkariery.
101010Koncepcjepłciijejznaczeniewbadaniachspołecznych
Analizawydarzeńhistorycznych13wskazuje,żepłećstanowikategorięporząd-
kującążyciespołeczne.Wogólnymzałożeniumożnaprzyjąć,żeistniejądwapara-
dygmaty,przezpryzmatktórychdefiniujemypojęciepłci:esencjalizmbiologiczny
orazkonstruktywizmspołeczny.Pierwszyodzwierciedlatradycyjneprzekonanie,
żecechybiologicznedeterminujązakresrólizachowańwpisującychsięwpoję-
ciamęskościikobiecości.Oznaczato,żeporządekpłcijestodgórnie(naturalnie)
ustalonyinieulegaprzemianom.Skrajniesencjaliścimówiątuoswoistejesencji,
istociemęskościikobiecościprzekraczającejgraniceczasuiprzestrzeni14.Sposób
odwoływaniasiędokobiecejnaturyprzyjmujewgE.Groszjednąztrzechpostaci
esencjalizmu.Pierwsza,określonamianembiologizmunawiązujedobiologiczne-
gouposażeniakobiety.Zgodniezredukcjonistycznymzałożeniem-toczynniki
fizjologiczneimorfologiczneregulująsferępsychikiizachowań.Wujęciunatu-
ralistycznymmamydoczynieniazzestawempredyspozycjiiatrybutównadanych
kobiecieodgórnie,cowyjaśniasięprzezpryzmatreligiibądźfilozofii.Trzecityp
9C.M.Renzetti,D.J.Curran,Kobiety,mężczyźniispołeczeństwo,przeł.A.Gromkowska-Melo-
sik,Warszawa2005,s.8.
10nZbióranonimowych,historycznych,zawszeokreślonychwczasieiprzestrzenireguł,które
determinowaływdanejepoceidladanegoobszaruspołecznego,ekonomicznego,geograficznego
lubjęzykowegowarunkidziałaniafunkcjiwypowiedzeniowej”;M.Foucault,Archeologiawiedzy,
przeł.A.Siemek,Warszawa1977,s.151.
11Zob.np.H.Bradley,Płeć,przeł.E.Chomicka,Warszawa2008;H.Domański,Zadowolony
niewolnikidziedopracy,Warszawa1999;A.Gromkowska-Melosik,Edukacjai(nie)równośćspołecz-
nakobiet:studiumdynamikidostępu,Kraków2011.
12nPojęcierekonstrukcjiodwołujesiędoprzekonania,żeniemakobiecości»jakotakiej«,żenie
ma»esencjalnejkobiecości«.Kobietaikobiecośćstanowiąspołeczneikulturowekonstrukcje[ś]
[Kobieta-A.J.]jestkonstruowanapoprzezobowiązująceznaczeniakobiecości”;A.Gromkowska-
-Melosik,Badaniakulturowe…,dz.cyt.,s.167.
13Zob.M.Bogucka,Gorszapłeć.KobietawdziejachEuropyodantykupowiekXXI,Warszawa
2005.
14E.Hyży,Kobieta,ciało,tożsamość:teoriepodmiotuwfilozofiifeministycznejkońcaXXwieku,
Kraków2012,s.44.
17
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone