Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Granicewolnościwypowiedziczywolnośćwypowiedziponadgranicami?…
23
rejbadanaswobodastajesięwłaściwiebezprzedmiotowa45.Należytakżeprzyjąć
założenie,żeustawazasadniczamożeregulowaćwolnośćwypowiedzitylko
wceluwzmocnieniajejefektywnościidlapogodzeniajejzinnyminormami
izasadamirangikonstytucyjnej46.
Prawnonaturalnyrodowódswobodysłowaimplikujezatemniemożnośćjej
nadmiernegoskrępowania.Jakdaleceprawonaturalnekrępujeprawodawcę
pozytywnegowewprowadzaniuograniczeńswobodyekspresji?Abyodpowie-
dziećnatopytanie,celowewydajesięodwołaniedokoncepcjiistotywolności
(ipraw),zakazującejustanawianiaograniczeń,któreprzekreślątożsamośćdanej
wolności(bądźprawa)albowydrążąjezrzeczywistejtreści47.Zakaznaruszania
istotywolnościwypowiedzinależytraktowaćjakonieprzekraczalną—wsensie
normatywnym—granicębadanejswobody48.Oznaczato,żemożemytęgranicę
rozpoznać,aleniepowinniśmyjejprzekraczać,gdyżwówczasswobodasłowa
—pozbawionaswejtożsamościlubrzeczywistejtreści—staniesięwłaściwie
bezprzedmiotowa,akorzystaniezniejwpraktyce—niemożliwe.
Zanaruszająceistotęwolnościwypowiedzisąpowszechnieuznawane:
cenzuraprewencyjnaśrodkówspołecznegoprzekazu49orazkoncesjonowanie
prasy50,expressisverbiszakazanewświetleart.54ust.2KonstytucjiRP.
4020Multicentrycznośćźródełwolnościwypowiedzi
ZakreswolnościwypowiedziwRPwyznaczająaktyprawneoróżnym
charakterze,różnejmocyobowiązującejiróżnymzasięguterytorialnym,pocho-
dzącewdodatkuodróżnych—krajowych,europejskichimiędzynarodowych
—ośrodkówdecyzyjnych,cowiążesiębezpośredniozfenomenemmulticen-
trycznościsystemuźródełprawa51.Kwestiętęnależywkonsekwencjipostrzegać
45J.Szymanek:Konstytucyjnazasadawolnościsłowa…,s.20.
46W.Sadurski:Myśleniekonstytucyjne.Warszawa1994,s.68.
47Zob.L.Garlicki:Polskieprawokonstytucyjne.Zaryswykładu.Warszawa2006,s.103—
104;B.Banaszak:Prawokonstytucyjne.Warszawa1999,s.382;K.Wojtyczek:Graniceinge‑
rencji…,s.203;D.Dudek:Konstytucyjnawolność…,s.111—112.
48W.Lamentowicz:Owolnościachiichgranicach…,s.397.
49UchwałaTKz2marca1993r.,W3/93,tezaII,litC.
50WyrokTKz20lutego2007r.,P1/06,tezaIII,pkt2.2.
51Zob.A.Biłgorajski:Granicewolnościwypowiedzi…,s.146-152;Idem:Prawokonstytu‑
cyjneiustrójorganówochronyprawnejdlapraktyków.Objaśnienia,wzorypism,pytaniaika‑
zusy.Warszawa2013,s.17—62;Idem:Źródłaprawa.W:Polskieprawokonstytucyjnenatlepo‑
równawczym.Red.R.M.Małajny.Warszawa2013,s.38—46.Por.T.Snarski,P.Kusio:Kilka
uwagomulticentrycznościsystemuprawa.nZeszytyStudenckieWydziałuPrawaiAdministracji
UniwersytetuGdańskiego”2008,nr2;A.Kalisz:Multicentrycznośćsystemuprawapolskiego
