Содержание книги
перейти к управлению читателемперейти к навигацииперейти к деталям бронированияперейти к остановкам
1.Wielowymiarowośćpracy
25
(1821-1883)];procestwórczy[E.Dembowski(1822-1846)],trud[S.Brzozow-
ski(1878-1911)]czydobrarobotaopisanaorganizacjąiwytworempracy(zob.
rys.1).TenostatniaspektpracyT.Kotarbiński(1886-1981)określiłmianem-
prakseologii,teoriisprawnegodziałania.
Owefilozoficzneteoriedążąnietylkodowyjaśnieniawpływupracynaobraz
świataifunkcjonowaniawniejczłowieka,alewypełniająsłużebnąrolęwobec
edukacji,którakoncentrujesięnaprocesiestawaniasięibyciaczłowiekiem.Ideę
tęedukacjazawodowarealizujepoprzezprzygotowanieczłowiekadopracyzawo-
dowej.Uznajejezagłównezadanieedukacyjne,wwypełnieniuktóregoistotne
jestrozpoznaniecechipredyspozycjiczłowiekadodanejpracy,dziękiktórejbę-
dzieonmógłsiędalejrozwijać,apracęuznarównieżzaźródłosatysfakcji,zado-
wolenia,dobrobytuczyprestiżuspołecznego.Problemyteinteresująrównieżpsy-
chologięisocjologię,iwciążpozostająrównieżważnedlaedukacji(zob.rys.1).
Treśćrysunku1pokazuje,żepracabyła,jestipozostanieinteresującadlaróż-
nychnauk,wtymfilozofii,pedagogikijakipsychologiiczysocjologii.Integrację
owychstanowiskprezentujepersonalistycznypoglądnapracęautorstwaJanaPa-
właII,wedlektóregopracajestdobremczłowieka–dobremjegospołeczeństwa
–przezpracębowiemczłowieknietylkoprzekształcaprzyrodę,dostosowujejądo
swoichpotrzeb,aletakżeurzeczywistniasiebiejakoczłowieka,atakżeponiekąd
bardziejstajesięczłowiekiem[EncyklikaOjcaŚwiętegoJanaPawłaII-Laborem
exercens,1981,1996,por.StefanKardynałWyszyński(1957,1991)].
Senspowyższegorozumieniapracyczyniczłowiekagłównympodmiotempra-
cy.Onjątworzy,wykorzystującswojąwiedzę,którapozwalanajegoangażowa-
niesięwprocespracy,uświadamiającmujejprzydatnośćdlaprocesupracy,której
efektemstajesiępożądany,wytwarzanyprodukt.Umożliwiaonurzeczywistnienie
sięczłowiekajakopracownikaorazspełnianiesięwroliczłowiekaiobywatela.
Personalistycznynurtpracyswe„korzenie”wywodzizchrześcijańskiejkoncepcji
pracy(Solak,2003,s.118-120),będącejprzeciwieństwemmaterialistycznej,któ-
rejistotawyrażasięwczynieniuziemipoddanejczłowiekowi(PismoŚwięte,
Rdz1.28,Wyszyński,1991,s.25),bowiemtoczłowiek„urządza”ją,poprzezjej
przysposabianiedoswoichpotrzeb.Wprocesietymkierujesię„przedewszystkim
dyspozycjamipsychicznymi–rozumem,wolą–bosamesiłyfizycznetuniewystar-
czają”(...)„Rozumiwolauważanesązagłównewładzeduszyludzkiej”(Pismo
Święte,KsięgaRodzaju,StaryTestament,2000,s.6).IchpochwałęopisujeKsięga
Mądrości:„Tymądrościąuzbroiłeśczłowieka,abypanowałnadistotamistworzo-
nymiprzezCiebie”(tamże),czyniąc„człowiekakrólemnaziemi(...)będącjej
ujarzmieniem,tzn.podporządkowaniajejczłowiekowi”(tamże).Owynurtprze-
wijasięprzezpracęwspółczesnychmyślicielispołecznejnaukikościoła.Przyj-
rzyjmysiętezomgłównychichprzedstawicieli,atakżeinnychnurtów.
