Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RezultatemprackomisjiSpaakabyłopodpisanie25marca1957r.przezpaństwatworzące
EWWiStzw.traktatówrzymskich,zktórychjedenpowoływałdożyciaEuropejskąWspólnotę
Gospodarczą(EWG),druginatomiastustanawiałEuropejskąWspólnotęEnergiiAtomowej
(Euratom).Traktatyweszływżycie1stycznia1958r.Założeniatraktatówrzymskichkoncen-
trowałysięwyłączniewokółsprawgospodarczychzwiązanychztworzeniemwspólnego
rynku,wprowadzeniemzasadklasycznejuniicelnejorazczterechswobód,mianowicie:
swobodyprzepływuosób,usług,towarówikapitału,atakżepokojowegowykorzystania
potencjałuenergiiatomowejiprowadzeniapracnadrozwojemtejbranży.Natomiastaspekty
politykisocjalnejnieznalazływtraktatachrzymskichżadnegoodzwierciedlenia(Kik2005,
s.61).
Lata60.ipocząteklat70.XXw.whistoriiintegracjieuropejskiej,toczaszmiany
podejściaWielkiejBrytaniidoideizjednoczeniowychnakontynencieeuropejskimorazstara-
niapodejmowaneprzeztopaństwowceluwłączeniawstrukturyEWG.Historiawejścia
WielkiejBrytaniidoWspólnotjestsytuacjąbezprecedensuwhistoriiintegracjieuropejskiej,
ponieważmiałaażtrzyodsłony.Pierwszenegocjacjeakcesyjnezapoczątkowanew1961r.
zostałyprzerwanew1963r.Trzylatapóźniej,w1966r.ponowniepowróconodorozmów
akcesyjnych,jednakitymrazem,pokilkunastumiesiącachzostałyzakończonebezpowo-
dzenia.Wobuprzypadkachprzyczynąniepowodzeńwnegocjacjach,byłovetostawiane
przezprezydentaFrancjiCharlesdeGaulle,którybyłprzeciwnychęciomutrzymaniaprzez
Brytyjczykówspecjalnychpreferencjiwhandluzbyłymikoloniami.Wzwiązkuzpowyższym,
dotrzecichnegocjacjiwlatach1970-1971doszłojużpoodejściudeGaulle’azzajmowanego
stanowiska.WielkaBrytaniapotrudnychrokowaniachzgodziłasięwkońcunawarunki
zaproponowaneprzezEWG,zgodniezktórymiartykułyzewszystkichpaństwtrzecichzosta-
łyobjętewspólnotowąstawkacelną,bezżadnychwyjątków.Dziękitemuustępstwu
ZjednoczoneKrólestwo,wrazzIrlandiąorazDanią,zostałoczłonkiemWspólnoty1stycznia
1973r.(Michalski2000,s.21).
Analizującdorobekintegracyjnylat70.XXw.,należyzwrócićuwagęm.in.nautworzenie
w1975r.EuropejskiegoFunduszuRozwojuRegionalnego,stanowiącegoelementrozwoju
politykiregionalnejEUoraznaprzemianypolitycznedokonującesięwniektórychkrajach
europejskich,codawałorealneoznakinaposzerzeniaWspólnotyonastępnepaństwa.
Transformacjaustrojowa,jakawydarzyłasięwGrecjipoprzezobalenierządzącejdo1974r.
juntywojskowejtzw.czarnychpułkowników,pozwoliłanaprzeprowadzeniewlatach1976-
1979negocjacjiakcesyjnych,którychrezultatembyłprzyjęcietegokrajudoEWGw1981r.
Podobnewydarzeniamiałymiejscerównieżwrządzonejod1939r.,wdyktatorskisposób
przezgen.FranciscoFrancoHiszpanii,gdzieprocesdemokratyzacjikrajurozpoczął
siędopieropośmiercigeneraław1975r.Trzecimkrajemeuropejskim,któryodszedłwtym
czasieodsystemuautorytarnego,byłaPortugalia.Odbyłosiętodziękitzw.rewolucjigoździ-
kóww1974r.,którapoprzezwojskowyzamachstanuobaliładotychczasowerządy
związanezpremieremAntonioSalazarem.Obaiberyjskiekrajezłożyływniosekoczłonko-
stwoweWspólnociew1977r.,jednaktragicznewydarzeniawHiszpanii(próbawojskowego
zamachustanuw1981r.)doprowadziłydotego,żetoczącesięrównoleglenegocjacjetrwały
ponad8lat.Wzwiązkuzczym,krajeteprzystąpiłydoEWGdopiero1stycznia1986r.
Należywtymmiejscuzaznaczyć,żewłączenieGrecji,HiszpaniiiPortugalidoWspólnoty,
tzw.„południoweposzerzenie”pokazałoporazpierwszyznaczneróżnicewrozwojugospo-
darczymposzczególnychczęściEWG(Natanek2013,s.33-36).
Lata80.XXw.charakteryzowałysięprzyspieszeniemintegracjieuropejskiej,czegoprzy-
kładembyłonietylkoprzyjęcieGrecji,HiszpaniiiPortugaliidoWspólnoty,aletakżepodpisa-
niemw1985r.przezpięćpaństwEWGUkładuzSchengen,któryzakładałstopniowąlikwi-
dacjękontroliwewnętrznychmiędzypaństwamiczłonkowskimiWspólnotyorazwzmocnienie
kontrolinagranicachzewnętrznych.Należyzaznaczyć,żewEuropiebyłznanyjużwcześniej
przykładtakichpraktyk,bowiempodobnerozwiązaniezbardzodobrymskutkiemwprowadzi-
łymiędzysobąpaństwaBeneluksu(Natanek2013,s.36-37).
Wlatach80.XXw.,doszłorównieżdopierwszejpoważnejzmianytraktatówrzymskich.
26lutego1986r.,podpisanyzostałJednolityAktEuropejski(JAE)(Jednolity1986),który
14
