Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
60
JuliuszDomański
składnikowegostarożytnegopojęciafilozofii,tymjaśniejsząmamświadomość,
żewksiążkachHadotaskładniktenprzedstawionyzostałwielostronnieipo
mistrzowsku.Możnajednak-awskutektego,żerzadkobyłwpracachhisto-
rykówfilozofiinależyciedoceniany,zapewneteżwarto-rozpatrywaćgociągle
nanowo,zwracającuwagęnarozmaitetreściźródełeksploatowanychprzezhi-
storykówfilozofiistarożytnejoddawnaizarazemszukającźródełmniejwyeks-
ploatowanych.Podczasgdywpolskiejliteraturzehistorycznofilozoficznejtemu
pierwszemurodzajowizainteresowaniadaławspaniaływyrazliczącasobiejuż
prawiepółwiekuksiążkaAdamaKrokiewiczaoSokratesie5,drugiegoszukać
trzebaraczejwopracowaniachobcychniżrodzimych6.
Jeśliosobowośćfilozofajestwogóleprzedmiotemuwagijakiegośbadacza
filozofiistarożytnej,tonajbardziejatrakcyjnajestwtedyosobowośćSokratesa,
azdotyczącychgoźródełnajintensywniejeksploatowanesądialogiPlatona,
źródłodojegopostaciprzecieżniejedyne.Owielemniejzainteresowaniabudzi,
wwypadkuinnychfilozofów,to,cosięodnosizarównodoichcechosobniczych,
jakteżdouogólnionychniejakocechosobowościfilozoficznejwstarożytnym
piśmiennictwiekomentatorskimidoksograficznym,pochodnymostatecznie
odzapoczątkowanychprzezszkołęperypatetyckąstudiówdoskograficznych
ibiograficznych,aleteżwantykwarycznychzbiorachprzeróżnychmateriałów-
opowieści,anegdot,apoftegmatów-wpoetyckichiprozaicznychutworach
satyrycznychiinnychjeszcze7.Najczęściejwykorzystujesiętenmateriałdo
ustalaniaintelektualnegocurriculumvitaefilozofa,jegopowiązańzinnymifi-
lozofami,jegozależnościodmistrzówizależnościuczniówodniegosamego.
Wszystkieteźródłamożnajednakbadaćtakżepodinnymkątem.Jeśliprawdą
jest,żewstarożytnympojęciufilozofiiszczególniemocnoobecnaiszczegól-
niemocnoakcentowana,anawetgloryfikowanabyłapraktyczna,przezfilozofa
realizowanaetykaiżebyłaonacelemiszczytemuprawianiafilozofii8,toowo
5AdamKrokiewicz,Sokrates,Warszawa1958(wydaniedrugiew:AdamKrokiewicz,Dzieła,
tomIII,Warszawa2000).
6Zobaczprzypisy2i8.
7Perypatetyckąliteraturękomentatorskąwrazzbiograficzną,którastanowiłaelementmniej
lubbardziejzkomentatorskązintegrowany,najobficiejzebrałFelixWehrliwwielotomowej
DieSchuledesAristoteles,Stuttgart1974-.Studiabiograficzneperypatetykównieograniczały
siędofilozofów,leczobejmowałytakżeinneosobistości,naprzykładpoetów,oczymtraktuje
choćbyrozprawaKazimierzaKumanieckiegoDeSatyroPeripatetico,Cracoviae1929.Studiom
perypatetyckimorazpóźniejszymantycznymipostantycznymnadbiografiąArystotelesa
wieleuwagipoświęciłMarianPlezia,międzyinnymiwstudiumBiografowieArystotelesa,opubli-
kowanepowtórniewjegoostatniej,pośmietniejużwydanejksiążceOkruchyzestołuArystotelesa
iCycerona.Studiaiszkice,opracowałaBarbaraBrzuska,Warszawa-Kraków2000,s.59-69.
8Powcześniejszychpróbach,zktórychnajstarsząbyłapodjętawpierwszymwydaniu„Scho-
lastycznego”i„humanistycznego”pojęcia…,wrozdzialepierwszymdrugiegowydaniatejksiąż-
kiopracowałemstrukturęstarożytnychwypowiedzimetafilozoficznychniecoobszerniejna
nowo,ilustrującjąwypisamizpóźnoantycznychkomentarzyneoplatońskichdopismAry-
stotelesa.
