Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sąprzekonani,żetechnologiadeterminujepostrzeganierzeczywistościprzez
człowieka.Innymisłowy,tomediapokazująnamjakmamymyśleć6.
BogusławaDobek-Ostrowskawobrębienurtuempirycznegowyróżnia
trzyparadygmatydominujące7-behawioralny,funkcjonalnyicybernetyczny;
wobrębienurtukrytycznego-paradygmatkrytyczny(interpretacyjny);wob-
rębiedeterminizmutechnicznego-paradygmattechniczny[Dobek-Ostrowska
2007:30].Dotegozestawuparadygmatównaukiokomunikowaniudołączyć
należyjeszczejeden-lingwistyczny,wopracowaniachsocjologówdodziś
pomijany,choćwpoczątkowejfaziekrystalizowaniasiętej
PARADYGMATYWNoK
dziedziny
badań,ujęcielingwistycznedominowałonad
behawioralny
wszystkimiinnymi[Goban-Klass2004:102].
funkcjonalny
cybernetyczny
Paradygmatbehawioralny.Celemtegoparadygmatu
interpretacyjny
jestbadaniewpływumediównaspołeczeństwo.Wywodzi
techniczny
sięzpsychologicznegomodelubodziec-reakcja,zakładające-
lingwistyczny
go,żezachowaniaczłowiekasązawszeczymśwywołanei
stanowiąnatenbodziecodpowiedź(reakcję).Naprzykład
nabodziecodczuwaniagłodunastępujereakcjawpostacijedzenia;nabodziec
wformieprośby:czymożeszzamknąćokno,następujereakcjawpostacizamknię-
ciaoknaitd.Natejpodstawiezakładasię,żebodźceprzekazywanezapośred-
nictwemmediówwywołująwodbiorcachprognozowanereakcje.Mediazatem
uważanesązasilne,wywierającebezpośredniwpływna
Mediawywierająsilny
publiczność,którajestzatomizowanainieodpornanaich
wpływnanieodporną
działanie.BogusławaDobek-Ostrowska,zaktórąreferuję
publiczność
założeniategoparadygmatu,wśródjegogłównychprzed-
stawicieliwymieniabadaczypropagandyHaroldaLasswellaiKurtaLewina.
HaroldLasswellposzukiwałzwiązkówmiędzypropagandą,rozumianąjako
kształtowaniezbiorowychzachowańprzezmanipulowanieznakami,aposta-
wamiiopiniami.Zaproponowałmodelkomunikowania,nazywanymodelem
aktuperswazyjnegoiokreśliłfunkcjekomunikowaniazapośrednictwemme-
diówmasowych,którestałysiępodstawąparadygmatufunkcjonalnego.Model
tenifunkcjemediówmasowychprzytaczamniżejzaB.Dobek-Ostrowską[2007:
32-33](schemat3):
Schemat3:ModelaktuperswazyjnegoHaroldaLasswella
NADAWCA
KOMUNIKAT
KANAŁ
ODBIORCA
EFEKT
Zapośrednic-
Zjakim
Komu
Ktomówi?
Comówi?
twemjakiego
efektem
mówi?
kanałumówi?
mówi?
6OpistegonurtuznajdzieczytelnikwopracowaniuKatarzynyWiejak:Determinizmtechnologiczny.
Nowespojrzenienamedia(2001).
7InnypodziałparadygmatówproponujeB.Dobek-OstrowskawrozdzialeNaukaokomunikowaniu:
paradygmaty,szkoły,teorie(2001:15-25).
14
