Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Pojęcieprawdomównościwkontekściepostępunauki…
nie,wporządkuwartościflwyższych”iflniższych”prawdastanowi
jedyniemaximum,niesupremum0jestwartością,odktórejniema
wyższych,conieznaczyjednak,żewszystkieinnesąniższe;mogą
byćrówniewysokie0Wartościnaczelnych,czylielementówmaksymal-
nych,jestwnormotypiekilkalubkilkanaście;iwtymporządkusąone
nieporównywalne30Prawdapoznawczastanowiwartośćosobową,co
oznacza,żestanyprawdziwościoweludzkiegopoznaniawystępują
wprocesiepoznaniapośredniego0Wpoznaniuprawdziwościowym
człowiekdoświadczaróżnychpośredników-znaków0Uznanietreści
poznawczychwyrażonychwsądziejestzależneodsystemuznaków
naturalnych,transparentnych,jakimisąpojęcia,którechoćniezatrzy-
mująnasobiespecjalnejuwagiwakciespontanicznegopoznania,są
jednakzauważalneimodyfikująpoznanie,skorosamemogąstaćsię
przedmiotempoznaniawrefleksji0Poznaniewybiórczeniedajepełne-
goujęciatreścirzeczy,którąpoznajemywaspektachprzedstawionych
zapomocąznakównaturalnych0Innymsposobempośredniczenia
nadrodzepoznaniaprawdyjestjęzyk,którytrzebawpierwpoznać
iumiećsięnimposługiwać,orazteorienaukowe,wktórejestdodat-
kowouwikłanepoznanie0Truizmy,czylitakzwaneprawdyobiegowe,
wpodobnymstopniukomplikująpoznanieprawdziwościowe40Zatem
zarównojęzyk,jakizawartewnimpojęciabędącenośnikiemtreści
semantycznej,atakżeteorie,koncepcje,prądynaukowepośredniczą
wludzkimdocieraniudoprawdy,stanowiącpoznawczefacylitatory
lubinhibitory0Cechąludzkiegopoznaniajestwzwiązkuztymowo
zapośredniczenie,którewarunkujeograniczonydostępdoprawdy
iuniemożliwiaczłowiekowidoświadczaniejejbezpośrednio0
WkwestiidocieraniadoprawdyBronisławFerdynandTren-
towskiwypowiedziałsięjednoznacznie:człowiekjestprawdą,ma
wzwiązkuztymnaturęprawdy0Ponadtoistnienieprawdysprawia,
żenietylkoczłowiekjejposzukuje;prawdaaktywnieflposzukuje”
iprowokujeczłowieka0Trentowskiwyrażaprzekonanieoswoistym
izomorfizmieczłowiekaiprawdy,uznajejązatemzawartośćdostęp-
nąrealizacyjnieiocalającąludziodzdominowaniaprzeciwieństwami
prawdy50Każdawartośćmoralna(takżeprawdomówność)jestprze-
znaczonadorealizacjizapomocąodpowiednichdziałań(naprzykład
3
Zob0B0Wolniewicz:Opojęciukłamstwaizasadzieprawdomówności0flEdukacja
Filozoficzna”2012,nr54,s012,150Por0S0Błachowski:Kłamstwo(metoda,istota,za-
pobieganie)0flChowanna”1932,z01—40
4
Zob0M0Krąpiec:Dzieła0T019:Człowiekwkulturze0lublin,RedakcjaWydaw-
nictwKatolickiegoUniwersytetulubelskiego,1999,s0148—1490
5
Zob0B0F0Trentowski:Chowanna.Myśliwybrane0Oprac0W0Andrukowicz0
Kraków,OficynaWydawniczaflImpuls”,2010,s0108,106,1820Por0W0Andrukowicz:
