Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ekskluzjaspołeczna.Przyczyny,rodzaje,sposobyzapobiegania
27
Każdyprzypadekjestjednostkowy,nawetjeżelizaliczasięgodowspólnejgrupy.Pro-
blemwykluczeniaosóbwpodeszłymwiekujestzależnyodstopniaichewentualnejnie-
pełnosprawności,wykształcenia,majętności14.ProjektnCzwartekseniora”
,pomysłBartosza
Arłukowiczadotyczącydostępuprzezjedendzieńwtygodniudlaosóbwpodeszłymwieku
doinstytucjikulturyzasymbolicznązłotówkę,możeniezainteresowaćstarszejosoby,gdy
jestniewykształconainiepełnosprawna,awiążesięzkosztami,któreskarbpaństwamógłby
wydaćlepiej.
Osobyniepełnosprawne,wykluczanespołeczniemająróżnepotrzebywzależnościod
swejułomności.Prawnynakazkształtowaniaprzestrzenipublicznejtak,abymoglisięwniej
poruszaćinwalidzi,czycorazwiększaliczbaprogramówiwystąpieńtelewizjach,którym
towarzyszątłumaczejęzykamigowego,todobre,leczniewystarczająceprzejawypomocy
niepełnosprawnym15.Wspomnianyproblemrozbudzaniaświadomościspołecznejdotyczy
tuwnajwiększymstopniuproblemówosóbpsychiczniechorych,atozasprawąwciążdo-
minującegostereotypuozagrożeniuzestronytakichjednostek.
Jakzatemwidaćzpowyższegoszkicu,kategoriaekskluzjijestbardzonośnymterminem,
którypozwalaokreślaćirozumiećszeregspołecznychproblemów.Dasięjeanalizować
zperspektywydyscyplinsocjologicznychispołecznych,filozoficznych,ekonomicznych,
pedagogicznychiedukacyjnych,kulturowychikulturotwórczychorazinnych.Pojęcieto
jawisięjakobardzoaktualne,gdyżrozwarstwieniespołecznewciążprzyśpiesza,generując
coraztonoweformywykluczeń(jakchociażbywspomnianewwystąpieniuwykluczenieze
względunawarunkiekologiczne).Brakaktywnejpostawyiwdrażaniaskutecznychplanów
inkluzjimożespowodować,żewniedługimczasieofiaryróżnychwykluczeńwswejliczeb-
nościprzekrocząilośćprzedstawicielispołecznościniewykluczonych,czymówiącpotocz-
nie:nnormalnych”
.
14
B.Szatur-Jaworska,Ubóstwoiwykluczeniespołeczneseniorów,[w:]Ubóstwoiwykluczeniespo-
łeczne–perspektywapoznawcza,red.R.Szarfenberg,C.Żołędowski,M.Teiss,Warszawa2010,
s.254.Zagadnieniestarzeniasięjakodrogidomarginalizacjianalizowałatakżewspomnianajuż
Wawrzyniak,awswoimtekściepoczyniłaspostrzeżenie,iżdomarginalizowanejgrupyspołecznej
ludzistarychzaliczająsięnietylkonstarzejącysię”
,aletakżenulegającystarości”
,czyliosoby,którenie-
adekwatniedoswegowieku,zdolnościpsychicznychiintelektualnychpoczynająwykazywaćcechy
osóbstarych.J.Wawrzyniak,Współczesnyemerytjako„Inny”…,s.300inn.
15
nDlaprzeciwdziałaniawykluczeniuspołecznemuosóbniepełnosprawnychniezbędnesąszero-
kozakrojoneiskoordynowanedziałaniawieluinstytucji.Dlazapewnieniarealizacjiprawosóbnie-
pełnosprawnychniezbędnejestlikwidowaniebarierfizycznych[…]Dużotrudniejszejestelimino-
waniebarierpsychologicznych,zarównopostronieosóbniepełnosprawnych,jakiwichotoczeniu”
.
G.Maguszewska-Otulak,Wykluczeniespołeczneosóbniepełnosprawnych,[w:]Ubóstwoiwykluczenie
społeczne…,s.266.Szerzejnatematograniczeńfizycznychosóbniepełnosprawnychwprzestrzeni
publicznejwkontekścieusankcjonowanegokonstytucyjnieprawaproporcjonalnościpisałaM.Ta-
bernacka,Niepełnosprawnośćapolitykaprzestrzennawświetlezasadyproporcjonalności,[w:]Społe-
czeństwowobec„Innego”.Kategoria„Innego”…,s.312-327.
