Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.UTWÓRIJEGOOCHRONAWPRAWIEAUTORSKIM–ILUSTROWANEABCID
Najtrudniejsządointerpretacjiprzesłankąistnieniautworujestwymóg,żemaonstanowić
Dprzejawdziałalnościtwórczejoindywidualnymcharakterze”.TrybunałSprawiedliwościUnii
Europejskiej(TSUE)kryteriumtodefiniujejakoDwłasnąintelektualnątwórczość”
26
.Okre-
ślenieznaczeniatychpojęćjestfundamentalnedlacałegoprawaautorskiego.Chodzibowiem
nietylkooodpowiedźnapytanie,cojest,aconiejestutworem,aletakżeoto,cowutworze
podlegaochronieprzedwykorzystaniemprzezosobytrzecie.Monopoluprawnionegowzglę-
demelementówutworujestwyznaczonywłaśnieprzezautorskoprawnąprzesłankętwórczości.
Składnikiutworupozbawionetejcechymogąbyćbezograniczeńeksploatowaneprzezosoby
trzecie,takżewczasietrwaniaochronyautorskiej.
PewneustaleniazwiązanezkryteriumDdziałalnościtwórczejoindywidualnymcharakterze”
niebudząwątpliwości.Popierwsze,utwórmusibyćsubiektywnienowy,awięczperspektywy
twórcyniemożebyćprzejęcieminnegodzieła.Podrugie,negatywnymiokolicznościamicodo
istnieniatejprzesłankijestzdeterminowaniewytworulubdanegoelementuutworuwzględa-
mitechnicznymi,przyjętymistandardamiifunkcjonalnością–któreniepozostawiająmiejsca
naswobodętwórczą.Potrzecie,przyorzekaniuoistnieniuutworuniemaznaczenia:wiek,po-
czytalnośćikwalifikacjetwórcy,zamiarstworzeniautworu,twórczycharakterprocesuprowa-
dzącegodopowstaniadzieła,wielkość,przeznaczenieisposóbwyrażeniautworu,jegowartość
(estetyczna,naukowalubużytkowa),sprzecznośćtreścilubsposoburozpowszechnianiautworu
zprawemorazokoliczność,czyprzedmiotembadaniajestdziełoukończonelubjegofragment.
Najwięcejniepewnościbudzikoniecznystopieńnowościsubiektywnejutworu,którymaprzesą-
dzaćotym,czyspełniaoncechęindywidualnościlubDwłasnejintelektualnejtwórczości,określa-
nąteżjako«osobistycharakter»,«oryginalność»,piętnoosobiste”,istnieniewdzielewłaściwości
związanychzniepowtarzalnąosobowościączłowieka.Trzebamiećświadomość,żetekryteria
sąwistocienieweryfikowalne,podobniejakpostulowanejakonarzędziedobadaniaspełniania
tejcechy–kryteriumstatystycznejjednorazowości
27
.
Wdalszejczęścitychrozważańprzedstawiamrozbudowanymateriałilustracyjny.Przyczym
przykładyzregułydotycząprzypadkówgranicznych,niemabowiempotrzebyuwidoczniania
Doczywistych”utworów,np.obrazówNowosielskiego,wierszyLipskiejczytekstówPilcha.To
zawężeniemateriałudokontrowersyjnychsprawutrzymujętakżeprzyinnychkwestiachturefe-
rowanych,np.naruszeniaautorskichdóbrosobistychlubmajątkowychczydozwolonegoużytku.
B.BRAKOCHRONYPOMYSŁU
Ważnymdoprecyzowaniemdefinicjiutworujestart.1ust.2
1
pr.aut.,któryprzewiduje,żeDochro-
nąobjętymożebyćwyłączniesposóbwyrażenia;niesąobjęteochronąodkrycia,idee,procedury,
metodyizasadydziałaniaorazkoncepcjematematyczne”.
Możnawprawdzieuznawać,żeprzepistenniemaznaczeniadladefinicjiutworu,ajedynie
wskazuje,coniejestchronionewutworze.Wydajesięjednak,żetopodejścietylkokompliko-
wałobyjużitaktrudneocenywtejsferze,choćmaonopodstawywwykładnijęzykowejart.1
pr.aut.Wyjaśnijmytozagadnieniebliżej.Artykuł1ust.2
1
pr.aut.nierozstrzyga,żewyliczone
wnimdobraniemogąstanowićutworuaniteżnieodmawiaimspełnieniacechyindywidual-
26
Por.wyrokTSUEzdnia16lipca2009r.wsprawieC-5/08InfopaqInternationalA/Sv.DanskeDagbladesForening.
27
Chodzituoustalenie,czywcześniejtakiedziełopowstałoorazczyjeststatystycznieprawdopodobnestworzenie
gowprzyszłościprzezinnąosobę.Problemjednakwtym,żeniewiadomo,jaksprawdzać,czyDcoś”jeststatystycznie
jednorazowe.Odnoszęwrażenie,że–pozabadaniemnowościobiektywnej–stosującytęzasadęopierasiętylkona
własnejintuicji.
18
