Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
JanBielecki
się,tworzącwtensposóbsyndromosobowościtejgrupyludzi.Tenze-
spółcechczyli„syndrom”osobowościjąkającychsię,jestźródłemróż-
nychproblemówpsychologicznych.Poznanieosobowości,aprzynaj-
mniejjejnajważniejszychelementówstrukturalnychpozwolinietylko
lepiejzrozumiećpsychologiczneproblemyjakierodziipociągazasobą
zjawiskojąkania,aletakżeskuteczniejprowadzićjegoterapię.
Psychologicznebadaniaeksperymentalnenadosobowościądzieci
imłodzieżyjąkającejsięsugerują,żecharakterystycznymicechami
kształtującejsięichosobowościsą:zaniżonasamoocenaipoczucie
mniejszejwartości,negatywnyobrazibrakakceptacjisiebie,zwięk-
szonypoziomagresywności,zmniejszonepoczuciebezpieczeństwa
orazistnieniekonfliktupotrzebpsychicznych.Zanimjednakprzejdę
doomówienia„syndromu”osobowościjąkającychsię,któryjestwy-
znacznikiempsychologicznychproblemówtejgrupyosób,najpierw
przedstawiępokrótcepojęciejąkaniaorazjegoobjawyietiologię.
Pojęcieicharakterystykająkania
Zjawiskojąkaniaznanejestodczasówstarożytnych,awzmiankę
onimspotykamyjużwPiśmieśw.StaregoTestamentu.Mojżeszmówi
doBoga:„Wybacz,Panie,alejaniejestemwymowny,odwczoraj
iprzedwczoraj”(Wj4,10).Odwieluwiekówjąkanieznanejestnie-
malwszystkimkulturominarodom.Jąkanieminteresująsięlogope-
dzi,psychologowie,lekarze,filozofowieipedagodzy,którzypróbują
odkryćnajgłębszeprzyczynyipodaćsposobyimetodyjegoleczenia.
Jąkanieznanebyłojużwstarożytności.Hipokratesuważał,żejąkanie
jestwynikiemniezgodnościmiędzyprocesemmyśleniaaczynnością
mowy.Arystotelesopisywałjąkaniejakoniemożnośćłączeniazesobą
sylab,ajegoprzyczynupatrywałwniedowładziejęzyka.Wliteratu-
rzestarożytnegoRzymuspotykamyrozróżnieniemiędzyjąkaniem
aniewyraźnymmówieniem.PocząwszyodXVIwieku,odróżniasię
jąkanienaturalneodprzypadkowego.Iardsądził,żejąkaniejestspo-
wodowanezaburzeniemnarządówruchowychkrtaniijęzyka.Kusmaul
natomiasttwierdzi,żejąkaniepolegaprzedewszystkimnawrodzonej
