Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Rozdział1
udałosięimznaleźćsatysfakcjonującejodpowiedzinapytanie,dlaczegodany
sposóbbadaniadoprowadziłichdouzyskaniaisformułowaniaokreślonych
wniosków.Wtymmiejscuzauważymy,żeistotneznaczeniemaustalenieodpo-
wiednichkryteriów.
Metodologiaryzykaniezostaładotychczasprzedstawionanapoziomiemeta.
Gdybyjednakpodjąćtakąpróbę,tomogłobysięokazać,żebrakjestniezbęd-
nychnarzędzi.Wteoriinaukiniezdołanodotądopracowaćspójnegowarsztatu
badawczegoodpowiedniegodlabadańwtejnowejdyscyplinie.Stosowanawna-
ukachprzyrodniczychogólnametodologiateoriinaukizakładająca,żeistniejeta
samawspólnametodologiabadawcza,doprowadziładolicznychsporóworaz
powstaniawieluszkół,doktórychmożnazaliczyćm.in.Poppera,KuhnaiLaka-
tosa.Wszystkieteszkołyutknęłyjednak,jaksięwydaje,wślepejuliczcezpo-
wodubłędnychzałożeńwyjściowych.
Opracowaniefilozofiiryzykatrafianaprzeszkodypolegającenatym,żekla-
sycznateorianaukowegopoznaniajestukierunkowananabadaniemechanicz-
negoobrazuświata.Zajmujesięonaopisemempirycznymprzedmiotówprze-
strzennych(Kartezjusz),ichmiejscemwprzestrzeni(Newton)orazpierwotnymi
cechamiiwłaściwościami(Locke),czylikształtem,wielkościąimasą.Takie
podejściejestjednakmałoużytecznedlanaukioryzyku,którawymagaod-
miennegodynamicznegoiinterdyscyplinarnegopodejścia.Ryzykocharaktery-
zujesięniecoinnymiwłaściwościami,aponadtopodlegastałymzmianom.Za-
leżyonoodzmieniającychsięuwarunkowań,wjakichwystępuje,atoniesie
określonekonsekwencjeteoretyczneipoznawczedlatejnowejdyscyplinyna-
ukowej.Metodologiabadaniaryzykapowinnazmierzaćdoustalenianarzędzi,
któreumożliwiąprowadzeniebadańwtymzłożonymobszarze-bardzozróżni-
cowanychzdarzeńizjawisk.Wartoteżzauważyć,żeobszarryzykawymykasię
niekiedyniektórymprawidłomizasadomlogiki.Niepewnośćiryzykosąjednak
wszechobecne
6
.
3.Istotanaukiopartejnadoświadczeniu
3.1.Początkibadańnadryzykiem
Potrzebaprowadzenianaukowychbadańnadryzykiemnarodziłasięwcza-
sachnowożytnych,aleprofesjonalnympomiaremikontroląryzykazaczętosię
zajmowaćdopierowpołowieXXwieku.
6
Por.P.L.Berstein,Przeciwbogom.Niezwykłedziejeryzyka,WIG-PressWarszawa1997,
passim.
