Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przeglądgatunków–nagozalążkowe29
zmiennościgeograficznej.Wyróżniasięwieleodmian,rasiform,np.wzachod-
niejEuropieP
.sylvestrisL.var.brigantiacaGaussen,P
.sylvestrisL.var.cata-
launicaGaussen,P
.sylvestrisL.var.hercynicaMünch,naUkrainieP
.sylvestris
L.var.cretacea(Kalen.)Fomin,wSkandynawiiP
.sylvestrisL.var.lapponicaFr.,
wSzkocjiP
.sylvestrisvar.scotica(Willd.)Schott,nadBałtykiemP
.sylvestris
L.varseptentrionalisSchott,naUraluP
.sylvestrisvar.uralensisFisch.Zterenu
Polskiwymieniasięnastępującerasy:pruską,bałtycką,ukraińską,hercyńską,
polskąikarpacką.
Sosnacharakteryzujesięszerokąamplitudąwymagańklimatycznychigle-
bowych.Trzebajednakpamiętać,żetostwierdzenieodnosisiędogatunku
jakocałości,czyliwielkiegozbiorupopulacji,wobrębiektóregowykształciły
sięregionalneekotypy,częstodostosowanedobardzospecyficznychwarunków
siedliskowych,np.zimnejdalekiejpółnocy(sosnalapońska)czyciepłegopołu-
dniaEuropy(np.sosnabałkańska).Takwięcogólniesosnazwyczajnajestga-
tunkiemwzasadzieneutralnymwstosunkudokontynentalizmuklimatu,przy
czymwiększaczęśćjejzasięgugeograficznegoobejmujeobszarykontynental-
ne,aniewystępujeonanaterenachoklimaciewybitnieoceanicznym.Znosi
zarównoupalnelata,jakisurowesyberyjskieipodbiegunowezimy.Należy
unasdodrzewnajbardziejświatłożądnych,przyczymjejwymaganiaświetlne
zwiekiemstająsięcorazwiększe.Wykazujedużątolerancjęnazróżnicowane
warunkiwilgotnościpowietrzaigleby.Występujenaglebachsuchych,świe-
żych,wilgotnych(opróczzalewanych)ibagiennych(glebytorfowetorfowisk
wysokich)odużymzakresiezmiennościskładumechanicznego,zasobności
izawartościmateriiorganicznej.Jestjedynymgatunkiemlasotwórczymnanaj-
uboższychglebachpiaszczystych,aleoptimumfizjologiczneosiąganagłębo-
kichglebachpiaszczystychipiaszczysto-gliniastychorazzbudowanychzglin
lekkich,świeżych,zmałymiwahaniamiwilgotności.
PinuscembraL.–sosnalimba(limba,limbaeuropejska)
Drzewodo25mwysokościi1,7mpierśnicy.Pieńpokrytyciemną,łuskowato
spękanąkorowiną.Koronadrzewswobodnierosnącychjajowata,walcowato
–jajowatalubkolumnowa.Pędygrubeisztywne,pokrytegęstym,rdzawym
owłosieniem(kutnerem).Pąkiwąskojajowate,zaostrzone,nieznaczniepokry-
