Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Stary—nowykraj”
Węgry
Turcja
Bułgaria
Jemen
0,3
0,5
0,3
0,2
0,3
2,5
1,3
1,2
1,3
2,2
7,0
1,1
3,7
4,2
3,2
4,7
11,2
4,7
0,1
0,1
10,3
14,6
17,1
8,3
Przedpierwsząwojnąświatowąstrumieńemigrantówzasad-
niczokierowałsięzaocean,alewlatachdwudziestychXXw.moż-
liwościemigracjidoUSAzostałypoważnieograniczone.Załamanie
światowejkoniunkturygospodarczejw1929r.ibankructwowielu
żydowskichkupcówirzemieślnikówwkrajachdiaspory,anastępnie
dojściedowładzyAdolfaHitleraipoczątekzorganizowanychprze-
śladowańŻydówwNiemczechspowodowały,żechęćwyjazdudospo-
kojniejszejPalestynyzaczęlideklarowaćludzienierazbardzoodlegli
odzałożeńruchusyjonistycznego.Zamożnyimigrantmógłtuwieść
względniewygodneżycie,auboższyliczyćnapracęigodziwyzaro-
bek.Palestynajawiłasię,wprzenośniidosłownie,jakowymarzona
„ziemiaobiecana”.Idealizowanoją,postrzegającnieledwiewkate-
goriachmistycznych.Ówutraconyrajbyłważnymwyznacznikiem
żydowskiejtożsamości.
Tepragnieniamiałytakżesilnyaspektreligijny
.BogobojniŻydzi
podczasmodlitwyzwracalisięwstronęJerozolimy,proszącWszech-
mogącegoopowrótwygnańcówdoSyjonu,apodkonieccorocznego
nabożeństwazokazjiświętaPesachszukalipocieszeniawsłowach:
„NastępnegorokuwJerozolimie”.BiblijnaziemiaIzraela,aszcze-
gólnieJerozolima—świętemiasto—byłydlaŻydówswegorodzaju
„bolesnątęsknotą,przybliżeniemnieosiągalnejdoskonałościispeł-
nienia.Przezwiekipodróżowalitunastarość,byspocząćjaknajbliżej
miejsca,gdzieogłoszonezostanieodkupienieludzkości”
43
.Odkupie-
niemiałonastąpićznadejściemmesjasza,któryostateczniezgroma-
dzirozproszonychnawygnaniuŻydówwichdawnejojczyźnie.Jedni
uważali,żemożetobyćwyłączniecudownezrządzenieopatrzności
(idlategozdecydowanieodrzucalisyjonizmpolityczny),innitwier-
dzilinatomiast,żeŻydzisamipowinnizaangażowaćsięwbudowę
państwa,byprzygotowaćprzyjściemesjasza.Utrzymywano,żeŻyd
wdiasporzepozbawionyjestpodstawowegowymiarużydowskości
idopieroosiedlającsięwErecIsraelmożewieśćniezmąconeducho-
43
Cyt.za:L.Cohn–Sherbok,Historiacywilizacjiżydowskiej,Warszawa1999,s.154.
Por.teżA.Unterman,Żydzi.Wiaraiżycie,Łódź1989,s.47;N.Solomon,Juda-
izm,Warszawa[1997],s.64–67.
44
