"Ekologia grzebaczowatych (Hymenoptera, Apoidea, Spheciformes) odłogów w Kampinoskim Parku Narodowym"

Spis treści

1. WSTĘP 10

1.1. Charakterystyka grzebaczowatych 12

1.2. Badania dotyczące grzebaczowatych Polski (i Kampinoskiego Parku Narodowego) 14

1.3. Zakres dotychczasowych badań ekologicznych grzebaczowatych 15

1.4. Wybór terenu badań 16

1.5. Cel badań 17

2. TEREN BADAŃ 20

2.1. Wiadomości ogólne 20

2.2. Położenie 20

2.3. Klimat 21

2.4. Charakterystyka klimatyczna sezonów badań 22

2.5. Ukształtowanie terenu i podłoże geologiczne 25

2.6. Gleby 26

2.7. Wody 26

2.8. Szata roślinna i jej współczesne przemiany 27

2.10. Charakterystyka stanowisk badań 28

2.9. Fauna Kampinoskiego Parku Narodowego 28

2.11. Wykaz stanowisk 29

3. METODY 34

3.1. Opis cech siedliskowych 34

3.2. Pobór prób grzebaczowatych 45

3.3. Identyfikacja gatunków oraz ich cechy biologiczne 46

3.4. Analiza zgrupowań grzebaczowatych i analiza rzadkości gatunków 47

3.5. Statystyczna analiza danych 50

4. WYNIKI 56

4.1. Ogólna charakterystyka zgrupowania grzebaczowatych na odłogach 56

4.1.1. Gatunki nowe dla Kampinoskiego Parku Narodowego i Mazowsza 56

4.1.2. Gatunki zagrożone i rzadkie na odłogach w Kampinoskim Parku Narodowym 56

4.1.3. Struktura dominacji 62

4.1.4. Analiza rzadkości gatunków 64

4.1.5. Preferencje siedliskowe 67

4.1.6. Preferencje gniazdowe 67

4.1.7. Preferencje pokarmowe 67

4.1.8. Elementy zoogeograficzne 69

4.1.9. Fenologia 69

4.1.9.1. Fenologia grup siedliskowych 69

4.1.9.2. Fenologia grup gniazdowych 71

4.1.9.3. Fenologia gatunków kleptopasożytniczych 73

4.1.9.4. Gatunki stwierdzone na początku i na końcu badanych sezonów wegetacyjnych 73

4.2. Charakterystyka warstwy wyjściowej sztucznej sieci neuronowej Kohonena (SOM) 74

4.2.1. Charakterystyka warunków siedliskowych odpowiadających poszczególnym podklasterom SOM 76

4.2.1.1. Wiek odłogów i faza sukcesji 76

4.2.1.2. Kategorie wilgotności gleb 77

4.2.1.3. Liczba siedlisk towarzyszących 77

4.2.2. Charakterystyka ilościowa, jakościowa i ekologiczna grzebaczowatych w próbach przypisanych do poszczególnych podklasterów SOM 79

4.2.1.4. Dostępność wolnej powierzchni 79

4.2.1.5. Liczba gatunków roślin kwiatowych 79

4.2.2.1. Liczba i liczebność gatunków 79

4.2.2.2. Wskaźniki biocenotyczne H’, J’, D, C 79

4.2.2.3. Gatunki rzadkie i zagrożone 81

4.2.3. Cechy biologii grzebaczowatych 82

4.2.3.1. Preferencje siedliskowe 82

4.2.3.2. Preferencje gniazdowe 82

4.2.3.3. Preferencje troficzne 86

4.2.3.4. Gatunki kleptopasożytnicze 91

4.2.3.5. Rozmiar ciała 92

4.3. Podklastery SOM (i odpowiadające im warunki siedliskowe) preferowane przez poszczególne gatunki grzebaczowatych 93

4.2.3.6. Liczba generacji 93

5. DYSKUSJA 100

5.1. Ogólna charakterystyka zgrupowania grzebaczowatych na odłogach 100

5.1.1. Rodzaje grzebaczowatych 101

5.1.2. Gatunki nowe dla Kampinoskiego Parku Narodowego, Niziny Mazowieckiej i Polski 102

5.1.3. Gatunki rzadkie i zagrożone 103

5.1.4. Dominacja 103

5.1.5. Analiza rzadkości gatunków 104

5.1.6. Grupy siedliskowe, gniazdowe i troficzne 105

5.1.7. Elementy zoogeograficzne 106

5.1.8. Fenologia grzebaczowatych 106

5.2. Porównanie klasterów neuronów wyjściowych SOM 109

5.2.1. Warunki siedliskowe odpowiadające poszczególnym podklasterom neuronów wyjściowych SOM oraz charakterystyka grzebaczowatych w tych podklasterach 110

5.2.1.1. Wiek i faza sukcesji 110

5.2.1.2. Liczba gatunków roślin kwiatowych 111

5.2.1.3. Liczba siedlisk towarzyszących (heterogeniczność otoczenia) 112

5.2.1.4. Liczba i liczebność gatunków, wskaźniki biocenotyczne H’, J’, D, C 113

5.2.1.5. Grupy troficzne 113

5.2.1.6. Wilgotność gleby oraz dostępność wolnej powierzchni a preferencje siedliskowe i sposób gniazdowania grzebaczowatych 114

5.2.1.7. Preferencje siedliskowe 117

5.2.1.8. Gatunki kleptopasożytnicze 117

5.2.1.9. Rozmiar ciała 117

5.2.1.10. Liczba generacji 119

5.2.2. Podklastery SOM (i odpowiadające im warunki siedliskowe) preferowane przez poszczególne gatunki grzebaczowatych 120

5.2.3. Odłogi i ochrona różnorodności biologicznej 126

6. PODSUMOWANIE 130

BIBLIOGRAFIA 134

WYKAZ TABEL / LIST OF TABLES 154

WYKAZ RYCIN / LIST OF FIGURES 158

SUMMARY 164

PODZIĘKOWANIA 166

OD REDAKCJI 168