"Czynniki mikrobiologiczne w zarządzaniu ochroną zbiorów muzealnych"

Spis treści

Wstęp 10

Rozdział 1. ZAGROŻENIA MIKROBIOLOGICZNE W PRZECHOWYWANIU I EKSPOZYCJI OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH 16

1.1. Problemy mikrobiologiczne w przechowywaniu i eksponowaniu obiektów 16

1.2. Mikrobiologiczne niszczenie obiektów na podłożu papierowym 19

1.3. Biodeterioracja tkanin 22

1.4. Biodeterioracja obiektów drewnianych 24

1.5. Mikrobiologiczne niszczenie zabytków na podłożu nieorganicznym 27

Rozdział 2. BADANIA MIKROBIOLOGICZNE OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH 29

2.1. Metody badań mikrobiologicznych obiektów zabytkowych 29

2.2. Ocena potencjału biodeterioracyjnego mikroorganizmów występujących w środowisku muzealnym 33

2.2.1. Badania aktywności celulolitycznej i proteolitycznej 33

2.2.2. Analiza mikroskopowa 36

2.2.3. Badania molekularne 38

2.3. Analiza mikrobiologiczna zabytkowych XV-wiecznych jedwabnych tkanin liturgicznych – studium przypadku 39

2.4. Analiza mikrobiologiczna księgozbioru 45

Rozdział 3. MIKROBIOLOGIA POWIETRZA W ŚRODOWISKU MUZEALNYM 51

3.1. Mikrobiologiczna analiza powietrza w środowisku muzealnym 51

3.2. Grzyby pleśniowe i ich metabolity w pomieszczeniach zamkniętych 53

3.3. Wymagania dotyczące przechowywania materiałów archiwalnych w aspekcie mikrobiologicznym 58

3.4. Środowisko pomieszczeń muzealnych 59

3.5. Monitoring powietrza w aspekcie mikrobiologicznym 65

Rozdział 4. OCENA RYZYKA W ZARZĄDZANIU OCHRONĄ ZBIORÓW 72

4.1. Zarządzanie ryzykiem w obszarze dziedzictwa kulturowego 72

4.2. Identyfikacja ryzyka w instytucjach dóbr kultury 77

4.3. Analiza ryzyka 79

4.4. Ewaluacja ryzyka 89

4.5. Postępowanie z ryzykiem 90

Rozdział 5. ZARZĄDZANIE KLIMATEM I MONITORING SKAŻENIA MIKROBIOLOGICZNEGO 93

5.1. Czynniki mikroklimatu wpływające na bezpieczeństwo kolekcji 93

5.1.1. Uwagi ogólne 93

5.1.2. Temperatura 95

5.1.3. Wilgotność względna powietrza 95

5.1.4. Światło 96

5.1.5. Zanieczyszczenia 97

5.2. Chromatografia gazowa – spektrometria mas w analizie lotnych związków organicznych emitowanych przez grzyby 99

5.2.1. Zastosowanie metody SPME-GC-MS w wykrywaniu aktywności pleśni 99

5.2.2. Badania aktywności grzybów w pomieszczeniach przechowywania obiektów zabytkowych – studium przypadku 100

5.3. Konserwacji prewencyjna 108

5.4. Zarządzanie klimatem w muzeach 108

5.5. Integrated Pest Management (IPM) 110

5.6. Wykorzystanie indeksu grzybowego jako narzędzia w prognozowaniu skażenia mikrobiologicznego 114

5.7. Prognozowanie skażenia mikrobiologicznego w modelu biohygrotermalnym 119

Rozdział 6. ELIMINACJA MIKROORGANIZMÓW W PROCESIE KONSERWACJI 122

6.1. Dezynfekcja obiektów zabytkowych 122

6.1.1. Metody chemiczne 122

6.1.2. Metody fizyczne 127

6.1.3. Metody alternatywne 130

6.2. Badania skuteczności działania środków biobójczych do dezynfekcji obiektów zabytkowych 132

6.3. Usuwanie mikroflory w oczyszczaniu pasywnym obiektu 139

6.4. Badania wpływu czyszczenia zabytkowej tkaniny jedwabnej na degradację fibroiny z jedwabiu metodą chromatografii wykluczania molekularnego 142

Zakończenie 147

Literatura 152

Spis tabel 168

Spis rysunków 170

Spis fotografii 171

Streszczenie w języku angielskim 173

Wykaz prac wydanych przez Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie w serii specjalnej Zeszytów Naukowych: Monografie 175