"Podział postkomunistyczny"

Spis treści

WYKAZ SKRÓTÓW 8

PRZEDMOWA 9

WSTĘP. PODZIAŁ SPOŁECZNY - LUDZIE - INSTYTUCJE 13

Część I. Teoria i historia 29

I. KONCEPCJA PODZIAŁÓW SPOŁECZNYCH 31

1. Wstęp. Problemy pojęciowe i teoretyczne 31

2. Kształtowanie się podziałów społecznych i partii politycznych w Europie Zachodniej - koncepcja Lipset-Rokkana 35

3. Interpretacje, kontynuacje, zastosowania 44

4. Podsumowanie i wnioski 64

II. TRZY WYDARZENIA HISTORYCZNE JAKO ŹRÓDŁA PODZIAŁÓW SPOŁECZNYCH 67

1. Reformacja 67

2. Rewolucja francuska 1789 roku jako przykład rewolucji demokratyczno-narodowej 78

3. Rewolucja przemysłowa 88

III. KOMUNIZM JAKO WYDARZENIE DZIELĄCE SPOŁECZEŃSTWA 96

1. Pojęcia komunizmu i postkomunizmu 96

2. System komunistyczny oraz strony: pro- i antykomunistyczna. Przypadek Polski 100

3. Podziały w innych krajach regionu: powstanie 1956 roku na Węgrzech i Praska Wio-sna 1968 roku w Czechosłowacji 109

4. Stosunek do systemu komunistycznego w polskich badaniach 114

5. Podsumowanie i wnioski 118

Część II. Ludzie 121

IV. TOŻSAMOŚCI A PODZIAŁY SPOŁECZNE. TOŻSAMOŚCI POSTKOMUNISTYCZNE 123

1. Tożsamości w koncepcji podziałów społecznych i w analizach historycznych 123

2. Tożsamości społeczne w teorii i w badaniach 125

3. Tożsamości społeczne w badaniach sondażowych 128

4. Tożsamości postkomunistyczne i antykomunistyczne 131

4.1. Problemy koncepcyjne i badawcze 131

4.2. Tożsamości post- i antykomunistyczne na tle innych tożsamości 132

4.3. Uwarunkowania tożsamości post- i antykomunistycznych 136

4.4. Wpływy tożsamości post- i antykomunistycznych na postawy i zachowania wy-borcze 139

5. Podsumowanie i wnioski 147

6. Aneks 150

6.1. Informacja o wykorzystanych zbiorach badawczych i zmiennych 150

6.2. Dokumentacja dotycząca uwarunkowań tożsamości post- i antykomunistycznych 151

V. ELEKTORATY: ZAKORZENIENIE W POSTKOMUNISTYCZNYM PODZIALE CZY CHAOS I SYTUACYJNOŚĆ? 153

1. Wstęp. Problemy pojęciowe i teoretyczne 153

2. Kształtowanie się stron i elektoratów 163

2.1. Przed wielką zmianą 163

2.2. Rok 1989 - rok pierwszy 165

2.3. Kształtowanie się stron i elektoratów w kolejnych wyborach 170

3. Podsumowanie i wnioski 184

4. Aneks 191

4.1. Informacja o wykorzystanych zbiorach badawczych i zmiennych 191

4.2. Dokumentacja dotycząca wyborów 1989 roku 192

4.3. Glosa metodologiczna o szczerości i pamięci w badaniach zachowań wyborczych 194

4.4. Dokumentacja dotycząca przepływu wyborców między wyborami w latach 1993-1997 i 1997-2001 200

4.5. Glosa o wyborach prezydenckich 1995 i 2000 roku 202

Część III. Instytucje 205

VI. PARTIE POLITYCZNE I ELITY PARTYJNE A PODZIAŁ POSTKOMUNISTYCZNY 207

1. Partie polityczne i ich typy w historii 207

2. Teoretyczne i badawcze podejścia do partii i systemów partyjnych 217

2.1. Teoretyczne podejścia do partii i systemów partyjnych 217

2.2. Partie polityczne jako złożone obiekty badawcze 221

2.3. Problem kryzysu partii we współczesnych demokracjach 222

3. Koncepcja Petera Maira powstawania partii i systemów partyjnych w krajach postko-munistycznych 224

4. Powstawanie partii i systemów partyjnych w krajach postkomunistycznych - weryfi-kowanie koncepcji 229

5. Specyfika powstawania partii i systemów partyjnych po komunizmie 240

5.1. Silna obecność i wielki brak: partie komunistyczne i reszta partii 240

5.2. Oddziaływania komunizmu jako kłopotliwy problem badawczy 247

5.3.Niewykorzystanie istniejących koncepcji teoretycznych do analizowania oddziaływań komunizmu 249

5.4. Próba podsumowania 252

6. Postkomunistyczny podział w polskim systemie partyjnym 255

6.1. Postkomunistyczny podział na różnych poziomach życia społecznego 255

6.2. Postkomunistyczny podział na poziomie partii politycznych 256

6.3. Metodologia i praktyka badania delegatów na partyjne zjazdy 260

6.4. Społeczne i polityczne charakterystyki partyjnych elit 264

6.5. Koalicje możliwe i niemożliwe 274

7. Podsumowanie i wnioski 278

8. Aneks 283

8.1. Informacja o wykorzystanych zbiorach badawczych i zmiennych 283

8.2. Dokumentacja dotycząca posłów na Sejm IV kadencji 286

8.3. Koalicje możliwe i niemożliwe 290

VII. BOSKIE I CESARSKIE: RELIGIJNOŚĆ I KOŚCIÓŁ A POLITYKA W III RZECZPOSPOLITEJ 291

1. Wstęp. Teoria i badania 291

2. Historia i przypadek Polski 294

3. Kształtowanie się stosunków państwo-Kościół 299

4. Religijność a postawy i zachowania polityczne 307

4.1. Religijność a partycypacja wyborcza 308

4.2. Religijność a głosowanie na stronę postkomunistyczną lub postsolidarnościową 313

4.3. Religijność a konkretne zachowania wyborcze 321

5. Podsumowanie i wnioski 336

6. Aneks 342

6.1. Informacja o wykorzystanych zbiorach badawczych i zmiennych 342

6.2. Przykłady uwarunkowań religijności i jej wpływów na wybrane postawy i zacho-wania wyborcze 342

6.3. Dokumentacja dotycząca modelu stosunków państwo-Kościół 347

6.4. Dokumentacja dotycząca wpływów religijności na partycypację wyborczą 349

6.5. Dokumentacja dotycząca wpływów religijności na zachowania wyborcze 350

ZAKOŃCZENIE 357

1. Podsumowanie i wnioski 357

2. Problem ogólności 361

3. Problem trwałości 362

4. Dwuznaczna rola partii politycznych 364

5. Próba oswojenia postkomunistycznego podziału 367

LITERATURA PRZYWOŁANA 371

SPIS TABEL I RYSUNKÓW 390

TABLE OF CONTENTS 394

INDEKS NAZWISK 397