"Migracje. Wybrane zagadnienia"

Spis treści

Wprowadzenie 7

1. Ogólna problematyka migracji 9

1.1. Pojęcie i rodzaje migracji 9

1.1.1. Migracje wewnętrzne 10

1.1.2. Migracje zewnętrzne – emigracja / imigracja 13

1.1.3. Rodzaje migracji zewnętrznych 14

a. Kryterium przyczyny decyzji migracyjnych (przymusowe – dobrowolne) 14

b. Kryterium głównego celu migracji (ekonomiczne – pozaekonomiczne) 16

c. Kryterium czasu trwania migracji 19

d. Kryterium legalności 20

e. Kryterium dostępu do informacji w kraju przyjmującym 21

1.2. Migracje nie tylko zarobkowe 22

1.2.1. Migracje przymusowe – polityczny kontekst doświadczeń i tło repatriacji 22

1.2.2. Migranci – grupy specjalne 25

a. Uchodźcy i azylanci 25

b. Turystyka handlowa – „mrówki” i „jumacze” – specyficzna, lokalna forma zarobkowej ruchliwości transgranicznej 29

c. Handel ludźmi 32

1.3. Rozmiary migracji 34

1.3.1. Międzynarodowe dane o migracjach 34

1.3.2. Migracje kobiet 36

1.3.3. Rozmiary migracji i charakterystyka społeczno-demograficzna polskich emigrantów zarobkowych 43

1.4. Przyczyny migracji zarobkowej 47

1.5. Konsekwencje migracji 51

1.5.1. Zainteresowanie krajów imigracją i emigracją pracowników – uwagi ogólne 51

1.5.2. Zyski kraju przyjmującego 53

1.5.3. Koszty kraju przyjmującego 58

1.5.4. Zyski kraju pochodzenia migrantów 61

1.5.5. Straty kraju pochodzenia 64

2. Problemy wywołane migracją zarobkową 69

2.1. Problemy migrantów w kraju pochodzenia 69

2.1.1. Zmiany w społeczności lokalnej 69

2.1.2. Rodzinne konsekwencje migracji 71

2.2. Problemy migrantów w kraju przyjmujacym 75

2.2.1. Sukcesy i niepowodzenia – sytuacja migrantów, którym się nie udało 75

2.2.2. Różnice kulturowe 78

2.2.3. Stereotypizacja i automarginalizacja cudzoziemców w kraju przyjmującym 82

2.2.4. Społeczna pozycja imigrantów 84

2.3. Zdrowotne konsekwencje migracji 88

2.3.1. Problemy zdrowotne migrantów 89

2.3.2. Korzystanie z opieki medycznej 93

2.3.3. Koszty usług medycznych 94

2.3.4. Zdrowie uchodźców i ofiar handlu ludźmi 95

3. Polacy na emigracji 99

3.1. Warunki pracy i życia 99

3.1.1. Praca i płaca 100

3.1.2. Praca kobiet 102

3.1.3. Mieszkanie 104

3.1.4. Odżywianie 106

3.1.5. Edukacja 108

3.1.6. Droga przez instytucje 109

3.1.7. Opieka lekarska 111

3.2. Społeczne relacje migrantów 113

3.2.1. Integracja 113

3.2.2. Relacje między Polakami na emigracji 115

3.2.3. Stosunek do Polaków w krajach przyjmujących 116

3.2.4. Pozostać czy powrócić 118

4. Cudzoziemcy w Polsce 121

4.1. Imigracja zarobkowa 121

4.2. Repatrianci 126

4.3. Uchodźcy 128

4.4. Stosunek do cudzoziemców – jako innych/obcych 134

4.5. Ochrona cudzoziemców 140

Aneks 143

A. Opracowania naukowe 149

Literatura 149

B. Akty prawne 161

C. Literatura uzupełniająca 161