"Socjologia"
Identyfikator Librowy: 103942
Spis treści
Przedmowa do szóstego wydania 19
Podziękowania 20
O książce 21
Główne zagadnienia 21
Nowe elementy 22
Struktura książki 25
Spis rysunków 26
Spis tabel 29
Spis ramek 31
Rozdział 1. Co to jest socjologia? 36
Wyobraźnia socjologiczna 39
Badanie ludzi i społeczeństwa 41
Rozwój myśli socjologicznej 42
Teorie i perspektywy teoretyczne 42
Klasycy socjologii 44
Współczesne teorie socjologiczne 55
Myślenie teoretyczne w socjologii 59
Poziomy analizy: mikrosocjologia i makrosocjologia 60
Dlaczego warto studiować socjologię? 61
Podsumowanie 63
Dalsze lektury 64
Polecane strony internetowe 64
Rozdział 2. Socjologiczne pytania i odpowiedzi 66
Podmioty ludzkie i problemy etyczne 70
Socjologiczne pytania 71
Czy socjologia jest nauką? 73
Proces badawczy 74
Rozumienie związków przyczynowo-skutkowych 77
Przyczynowość a korelacja 77
Metody badawcze 81
Badania etnograficzne 81
Badania sondażowe 83
Eksperymenty 87
Badania biograficzne 88
Badania porównawcze 88
Analizy historyczne 90
Badania socjologiczne w praktyce 91
Łączenie badań porównawczych i analiz historycznych 91
Udowadnianie oczywistości? 92
Wpływ socjologii 92
Podsumowanie 95
Dalsze lektury 96
Polecane strony internetowe 96
Rozdział 3. Teorie i perspektywy socjologiczne 98
Prekursorzy socjologii 103
Pozytywizm i ewolucja społeczna 103
Karol Marks: rewolucja kapitalistyczna 105
Twórcy socjologii 109
Émile Durkheim: społeczny poziom rzeczywistości 109
Max Weber: kapitalizm i religia 114
Dylematy teoretyczne 118
Struktura społeczna a ludzkie działanie 119
Konsens czy konflikt? 121
Problematyka płci kulturowej 122
Kierunki zmiany społecznej 123
Przemiany społeczeństw i socjologii 125
Równość płci i teoria feministyczna 125
Poststrukturalizm i postmodernizm 127
Globalizacja, ryzyko i zemsta natury 130
Zakończenie: między starym a nowym 135
Podsumowanie 135
Dalsze lektury 136
Polecane strony internetowe 136
Rozdział 4. Globalizacja i zmieniający się świat 138
Typy społeczeństw 142
Zanikający świat: los społeczeństw przednowoczesnych 142
Świat nowoczesny: społeczeństwa przemysłowe 147
Rozwój globalny 150
Zmiana społeczna 153
Czynniki zmiany społecznej 153
Zmiana w epoce nowoczesnej 157
Globalizacja 160
Czynniki sprzyjające globalizacji 161
Spór o globalizację 169
Wpływ globalizacji 173
Zakończenie: potrzeba globalnego rządzenia 180
Podsumowanie 181
Dalsze lektury 182
Polecane strony internetowe 182
Rozdział 5. Środowisko 184
Natura, środowisko i socjologia 188
Definicja natury i środowiska 188
Socjologia i środowisko 189
Czym są problemy środowiskowe? 193
Skażenie środowiska i odpady 193
Wyczerpywanie się zasobów 200
Żywność modyfikowana genetycznie 203
Globalne ocieplenie 208
Teorie socjologiczne a zrównoważony rozwój 217
Konsumpcjonizm a niszczenie środowiska 217
Granice wzrostu a zrównoważony rozwój 220
Życie w globalnym społeczeństwie ryzyka 223
Modernizacja ekologiczna 226
Sprawiedliwość środowiskowa i obywatelstwo ekologiczne 228
Zakończenie 230
Podsumowanie 231
Dalsze lektury 233
Polecane strony internetowe 234
Rozdział 6. Miasta i życie miejskie 236
Teorie urbanizmu 239
Szkoła chicagowska 240
Urbanizm a środowisko sztuczne 244
Ocena 248
Rozwój miast 249
Miasta w społeczeństwach tradycyjnych 249
Industrializacja i urbanizacja 251
Rozwój nowoczesnych ośrodków miejskich 251
Kierunki przemian miast w krajach rozwiniętych 252
Urbanizacja w krajach rozwijających się 263
Miasta a globalizacja 266
Miasta globalne 266
Nierówności w miastach globalnych 269
Zarządzanie miastami w dobie globalizacji 270
Zakończenie: miasta a rządy globalne 275
Podsumowanie 276
Dalsze lektury 277
Polecane strony internetowe 278
Rozdział 7. Interakcja społeczna i życie codzienne 280
Badanie życia codziennego 284
Komunikacja niewerbalna 285
Wyraz twarzy, gesty i emocje 285
Płeć i ciało 287
Ucieleśnienie i tożsamość 288
Społeczne reguły interakcji 291
Podzielane znaczenia 291
Wandalizm interakcyjny 291
Wykrzyknienia 295
Twarz, ciało i mowa w interakcji 296
Spotkania 296
Manipulowanie wrażeniami 298
Interakcja w czasie i przestrzeni 303
Przestrzeń prywatna 303
Czas zegarowy 304
Porządek czasowy i przestrzenny 304
Życie codzienne w perspektywie kulturowej i historycznej 306
Społeczne tworzenie rzeczywistości: debata socjologiczna 307
Interakcje społeczne w cyberprzestrzeni 308
Zakończenie: potrzeba bliskości? 311
Podsumowanie 311
Dalsze lektury 312
Polecane strony internetowe 312
Rozdział 8. Bieg życia 314
Kultura, społeczeństwo a socjalizacja dzieci 317
Teorie rozwoju dziecka 317
Instytucje socjalizacji 321
Socjalizacja do ról płciowych 324
Reakcje rodziców i dorosłych 324
Uczenie się płci kulturowej 324
Debata socjologiczna 326
Bieg życia 328
Dzieciństwo 330
Nastoletniość i kultura młodzieżowa 332
Późna dorosłość 334
Wczesna dorosłość 334
Starość 335
Starzenie się 336
Starzenie się społeczeństw 337
Jak starzeją się ludzie? 339
Starzenie się: konkurencyjne wyjaśnienia socjologiczne 342
Cechy starzenia się 344
Polityka starzenia się 350
Śmierć, umieranie i żałoba 354
Socjologia śmierci i umierania 354
Śmierć w społeczeństwach nowoczesnych 356
Zmiany stosunku do śmierci 357
Podsumowanie 358
Dalsze lektury 359
Polecane strony internetowe 360
Rozdział 9. Rodziny i związki intymne 362
Podstawowe pojęcia 366
Rodzina w kontekście historycznym 368
Mit tradycyjnej rodziny 368
Przemiany życia rodzinnego 368
Rodzina w kontekście globalnym 371
Rodziny i związki intymne 374
Przemiany i różnorodność form rodziny 375
Nierówność w rodzinie 377
Przemoc w rodzinie 381
Rozwód i separacja 385
Zmiany postaw wobec życia rodzinnego 393
Nowe związki, wielorodziny i więzy rodzinne 394
Alternatywne (wobec tradycyjnego małżeństwa) modele rodziny 399
Rodziny i związki w teoriach socjologicznych 405
Funkcjonalizm 405
Teorie feministyczne 405
Przemiany miłości i intymności 407
Zakończenie: spór o wartości rodzinne 411
Podsumowanie 414
Dalsze lektury 415
Polecane strony internetowe 416
Rozdział 10. Zdrowie, choroba i niepełnosprawność 418
Socjologia ciała 421
Socjologia zdrowia i choroby 424
Socjologiczne spojrzenie na medycynę 426
Medycyna i zdrowie w zmieniającym się świecie 434
HIV i AIDS w perspektywie globalnej 435
Socjologiczne teorie zdrowia i choroby 438
Społeczne podstawy zdrowia 440
Zdrowie a klasa społeczna 440
Zdrowie a płeć 447
Zdrowie a przynależność etniczna 448
Zdrowie a spójność społeczna 449
Socjologia niepełnosprawności 451
Indywidualny model niepełnosprawności 451
Społeczny model niepełnosprawności 451
Niepełnosprawność, prawo i polityka społeczna 457
Niepełnosprawność na świecie 458
Podsumowanie 460
Dalsze lektury 461
Polecane strony internetowe 462
Rozdział 11. Stratyfikacja i klasa społeczna 464
Systemy stratyfikacji 467
Kasty 469
Niewolnictwo 469
Klasy 472
Stany 472
Teorie klas i stratyfikacji 473
Karol Marks: teoria konfliktu klasowego 474
Max Weber: klasa, status i partia 474
Erik Olin Wright: teoria klas 477
Operacjonalizacja pojęcia klasy 478
Ocena modelu klas Goldthorpe’a 478
Struktura klasowa współczesnych społeczeństw zachodnich 482
Pytanie o klasę wyższą 482
Powiększająca się klasa średnia 486
Nowe oblicze klasy robotniczej 487
Czy istnieje podklasa? 489
Klasa a styl życia 493
Stratyfikacja a płeć 495
Ruchliwość społeczna 497
Ruchliwość społeczna w badaniach porównawczych 498
Ruchliwość w dół 499
Ruchliwość społeczna w Wielkiej Brytanii 500
Ruchliwość społeczna a płeć 502
Czy Wielka Brytania jest merytokracją? 503
Zakończenie: klasa społeczna ma znaczenie 504
Podsumowanie 504
Dalsze lektury 506
Polecane strony internetowe 506
Rozdział 12. Ubóstwo, wykluczenie społeczne i państwo opiekuńcze 508
Ubóstwo 513
Co to jest ubóstwo? 513
Badanie ubóstwa 516
Kim są ludzie biedni? 524
Skąd bierze się ubóstwo? 526
Ubóstwo a ruchliwość społeczna 529
Wykluczenie społeczne 531
Czym jest wykluczenie społeczne? 531
Formy wykluczenia społecznego 533
Wykluczenie społeczne a przestępczość 538
Państwo opiekuńcze 540
Teorie państwa opiekuńczego 540
Brytyjskie państwo opiekuńcze 542
Ubóstwo i opieka społeczna w zmieniającym się świecie 550
Podsumowanie 551
Dalsze lektury 552
Polecane strony internetowe 552
Rozdział 13. Globalne nierówności 554
Globalne nierówności ekonomiczne 560
Kraje o średnim dochodzie 562
Kraje o niskim dochodzie 562
Kraje o wysokim dochodzie 562
Czy globalne nierówności ekonomiczne rosną? 563
Nierówne szanse życiowe 565
Zdrowie 566
Głód i niedożywienie 567
Edukacja, piśmienność oraz praca dzieci 570
Czy biedne kraje mogą stać się bogate? 574
Teorie rozwoju 581
Ocena teorii rozwoju 588
Organizacje międzynarodowe a globalne nierówności 588
Globalne nierówności ekonomiczne w zmieniającym się świecie 592
Wzrost populacji a globalne nierówności 596
Demografia 598
Dynamika zmian populacyjnych 598
Prognozy na XXI wiek 602
Przejście demograficzne 602
Podsumowanie 604
Dalsze lektury 606
Polecane strony internetowe 606
Rozdział 14. Seksualność i płeć 608
Seksualność człowieka 611
Biologia a zachowania seksualne 612
Formy seksualności 612
Orientacja seksualna 613
Seksualność, religia i moralność 615
Homoseksualizm 617
Badanie seksualności 624
Prostytucja i usługi seksualne 630
Prostytucja 630
Usługi seksualne 631
Globalny rynek usług seksualnych 633
Płeć kulturowa 634
Płeć kulturowa a biologia: różnice naturalne? 635
Socjalizacja do ról związanych z płcią 635
Technologie reprodukcyjne 637
Społeczne tworzenie płci 642
Typy męskości i kulturowe relacje płci 644
Kulturowy porządek płci 645
Teorie nierówności płci 648
Podejścia funkcjonalistyczne 648
Podejścia feministyczne 649
Ruchy kobiece 656
Podsumowanie 657
Płeć kulturowa a globalizacja 657
Dalsze lektury 658
Polecane strony internetowe 658
Rozdział 15. Rasa, etniczność i migracja 660
Podstawowe pojęcia 664
Rasa 664
Etniczność 666
Grupy mniejszościowe 668
Uprzedzenia i dyskryminacja 669
Czym jest rasizm? 671
Od starych do nowych form rasizmu 672
Socjologiczne interpretacje rasizmu 675
Integracja etniczna, zróżnicowanie i konflikt 676
Modele integracji etnicznej 676
Zróżnicowanie etniczne 680
Mniejszości etniczne na rynku pracy 682
Sytuacja mieszkaniowa 684
System sprawiedliwości 686
Konflikt etniczny 687
Migracja w dobie globalizacji 688
Migracja a upadek imperium: Wielka Brytania od lat sześćdziesiątych XX wieku 692
Migracja a Unia Europejska 696
Migracja a stosunki etniczne 697
Globalne diaspory 700
Migracja a globalizacja 700
Zakończenie 701
Podsumowanie 702
Dalsze lektury 703
Polecane strony internetowe 704
Rozdział 16. Religia 706
Socjologiczne teorie religii 710
Czym jest religia? 710
Religia w klasycznych teoriach socjologicznych 712
Religie na świecie 718
Totemizm i animizm 718
Judaizm, chrześcijaństwo i islam 719
Religie Dalekiego Wschodu 720
Organizacje religijne 721
Chrześcijaństwo, płeć i seksualność 726
Sekularyzacja i odrodzenie religijne 728
Sekularyzacja 728
Religia w Europie 732
Religia w Stanach Zjednoczonych 735
Ocena tezy o sekularyzacji 740
Fundamentalizm religijny 742
Zakończenie 748
Podsumowanie 749
Dalsze lektury 750
Polecane strony internetowe 750
Rozdział 17. Media 752
Media w epoce globalnej 756
Rewolucja cyfrowa 756
Internet i World Wide Web 757
Film 762
Telewizja 763
Muzyka 769
Prasa 773
Teorie mediów 775
Funkcjonalizm 775
Teorie konfliktu 776
Interakcjonizm symboliczny 784
Teorie postmodernistyczne 787
Odbiorcy i przedstawienia medialne 790
Badanie widowni 790
Przedstawianie klasy, płci, etniczności i niepełnosprawności 792
Kontrolowanie globalnych mediów 795
Imperializm mediów? 797
Własność megakoncernów medialnych 800
Kontrola polityczna 805
Opór wobec globalnych mediów i inne możliwości 805
Zakończenie 807
Podsumowanie 807
Dalsze lektury 809
Polecane strony internetowe 810
Rozdział 18. Organizacje i sieci 812
Organizacje 816
Organizacje biurokratyczne 817
Fizyczna strona organizacji 824
Organizacje ponadnarodowe 828
Organizacje gospodarcze 831
Co zamiast biurokracji? 840
Zmiana organizacyjna: model japoński 841
Zmiana sposobu zarządzania 842
Badanie sposobów zarządzania 845
Badanie sieci 848
Sieci społeczne 848
Sieci a technologie informacyjne 850
Kapitał społeczny: więzy które łączą 851
Nowe więzy społeczne? 854
Zakończenie 857
Podsumowanie 859
Dalsze lektury 860
Polecane strony internetowe 860
Rozdział 19. Edukacja 862
Teorie roli edukacji 866
Edukacja jako socjalizacja 867
Edukacja a kapitalizm 869
Ukryty program nauczania 870
Edukacja a reprodukcja kulturowa 872
Edukacja a podziały społeczne 882
Debata na temat ilorazu inteligencji 882
Edukacja a płeć 887
Edukacja a przynależność etniczna 893
Edukacja w kontekście globalnym 897
Szkolnictwo podstawowe na świecie 898
Umiejętność czytania i pisania a analfabetyzm 901
Zmieniające się oblicze edukacji 903
Technologia w klasie szkolnej 906
E-uniwersytety 909
Przyszłość edukacji 910
Zakończenie 912
Podsumowanie 913
Dalsze lektury 914
Polecane strony internetowe 914
Rozdział 20. Praca i życie gospodarcze 916
Jak zdefiniować pracę? 919
Przemiany społecznej organizacji pracy 924
Tayloryzm i fordyzm 926
Globalizacja i postfordyzm 927
Zmiany w systemie pracy 931
Kryzys związków zawodowych? 933
Płeć i feminizacja pracy 935
Nowy podział obowiązków domowych 943
Automatyzacja a kwalifikacje 944
Koniec ze stałą posadą i system pracowników z portfolio 954
Niepewność zatrudnienia, bezrobocie i społeczne znaczenie pracy 955
Spadek bezpieczeństwa zatrudnienia 956
Społeczne znaczenie pracy 956
Bezrobocie 961
Zakończenie: korozja charakteru? 965
Podsumowanie 967
Dalsze lektury 968
Polecane strony internetowe 968
Rozdział 21. Przestępczość i dewiacja 970
Podstawowe pojęcia 974
Socjologiczne teorie przestępczości i dewiacji 975
Teorie funkcjonalistyczne 976
Teorie interakcjonistyczne 980
Teorie konfliktu i „nowa kryminologia” 984
Teorie kontroli 987
Wnioski teoretyczne 991
Struktura przestępczości w Wielkiej Brytanii 992
Przestępczość a statystyki przestępstw 994
Ofiary i sprawcy przestępstw 996
Przestępczość a płeć i seksualność 996
Przestępczość a młodzież 1001
Przestępczość białych kołnierzyków 1003
Przestępczość w kontekście globalnym 1006
Przestępczość zorganizowana 1006
Cyberprzestępczość 1008
Więzienia i kara 1010
Zakończenie: dewiacja, przestępczość a porządek społeczny 1016
Podsumowanie 1017
Dalsze lektury 1018
Polecane strony internetowe 1018
Rozdział 22. Polityka, rządzenie i ruchy społeczne 1020
Podstawowe pojęcia socjologii polityki 1023
Polityka, rządzenie i państwo 1023
Władza 1024
Autorytaryzm i demokracja 1026
Rozwój demokracji na świecie 1030
Upadek komunizmu 1031
Demokratyzacja i jej krytycy 1033
Stare i nowe partie polityczne 1038
Globalne rządzenie 1042
Ruchy społeczne i zmiana społeczna 1045
Czym są ruchy społeczne? 1045
Teorie ruchów społecznych 1046
Globalizacja i „społeczeństwo ruchów społecznych” 1054
Zakończenie 1061
Podsumowanie 1062
Dalsze lektury 1063
Polecane strony internetowe 1064
Rozdział 23. Narody, wojny i terroryzm 1066
Narody i nacjonalizm 1071
Nacjonalizm a społeczeństwo nowoczesne 1072
Narody bez państwa 1075
Mniejszości narodowe w Unii Europejskiej 1076
Narody i nacjonalizmy w krajach rozwijających się 1077
Państwo narodowe, tożsamość narodowa i globalizacja 1079
Konflikty, wojny i ludobójstwo 1081
Teorie na temat wojny i ludobójstwa 1083
Zmieniające się oblicze wojny 1083
Wojny stare i nowe 1088
Terroryzm 1092
Czym jest terroryzm? 1092
Stary i nowy terroryzm 1094
Wojna i terroryzm w dobie globalizacji 1098
Podsumowanie 1100
Dalsze lektury 1101
Polecane strony internetowe 1101
Słownik terminów 1102
Bibliografia 1132
Indeks nazwisk 1178