"Żywienie zwierząt i paszoznawstwo. Tom 2. Podstawy szczegółowego żywienia zwierząt"

Spis treści

1. ŻYWIENIE BYDŁA 18

1.1. Żywienie krów mlecznych Andrzej Potkański 18

1.1.1. Porównanie składu mleka i siary 18

1.1.2. Czynniki wpływające na pobranie paszy 19

1.1.3. Fermentacja węglowodanów w żwaczu, jej wpływ na kierunek i wielkość produkcji 21

1.1.4. Zapotrzebowanie bytowe krów na energię i białko 24

1.1.5. Zapotrzebowanie produkcyjne krów na energię i białko, wynikające ze składu chemicznego mleka 25

1.2. Wymagania pokarmowe bydła mlecznego Zygmunt Maciej Kowalski 28

1.2.1. Związki azotowe niebiałkowe w żywieniu krów mlecznych 28

1.2.2. Białko chronione w żywieniu krów mlecznych 30

1.2.3. Aminokwasy w żywieniu krów mlecznych, aminokwasy chronione 31

1.2.4. Zawartość mocznika w mleku jako wskaźnik właściwego zbilansowania energetyczno-białkowego dawek dla krów mlecznych 33

1.2.5. Zawartość włókna w dawce pokarmowej dla krowy mlecznej 34

1.2.5.1. Substancje buforujące odczyn płynu żwacza 36

1.2.6. Zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminy 37

1.2.5.2. Dodatki zmieniające przebieg fermentacji w żwaczu 37

1.2.7. Żywienie krów w poszczególnych okresach laktacji 46

1.2.7.1. Okres okołoporodowy 46

1.2.7.1.1. Okres zasuszenia 46

1.2.7.1.2. Okres wczesnej laktacji (faza rozdojenia) 51

1.2.7.2. Okres pełnej laktacji 58

1.2.8. Wartość pokarmowa pasz w żywieniu krów mlecznych 60

1.2.8.1. Zielonki w żywieniu krów 60

1.2.8.2. Kiszonki w żywieniu krów 62

1.2.8.3. Inne pasze objętościowe stosowane w żywieniu krów mlecznych 65

1.2.9. Pasze treściwe 67

1.2.10. Systemy zadawania pasz dla krów mlecznych – technika żywienia 69

1.2.10.1. Przegląd systemów podawania pasz dla krów mlecznych 71

1.2.11. Choroby wynikające z nieprawidłowego żywienia krów mlecznych 74

1.2.11.1. Problemy zdrowotne związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem przewodu pokarmowego 75

1.2.11.2. Choroby i zaburzenia metaboliczne 81

1.2.12. Wpływ żywienia krów na skład mleka 89

1.3. Żywienie cieląt Włodzimierz Nowak 93

1.3.1. Fizjologiczne podstawy żywienia cieląt 94

1.3.2. Siara 97

1.3.3. Mleko odtłuszczone 100

1.3.4. Odchów tradycyjny 100

1.3.5. Preparaty mlekozastępcze 101

1.3.6. Zakwaszony preparat mlekozastępczy w odchowie cieląt 103

1.3.7. Odchów skrócony 103

1.3.8. Odchów intensywny 105

1.3.9. Mieszanka treściwa starter i woda 105

1.3.10. Zaburzenia trawienia i metabolizmu u cieląt 106

1.3.11. Odchów jałówek rasy polski hf 108

1.4. Żywienie buhajów rozpłodowych Juliusz Strzetelski 112

1.5. Żywienie bydła opasanego 115

1.5.1. Fizjologiczne uwarunkowania przebiegu opasu 115

1.5.2. Skład organizmu i tuszy opasów 117

1.5.3. Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe 121

1.5.4. Pasze stosowane w opasie 124

1.5.5. Zasady żywienia i układania dawek pokarmowych 129

1.5.6. Systemy opasania i żywienia opasów 131

1.6. Żywienie krów mamek 141

2. ŻYWIENIE OWIEC Franciszek Borowiec 153

2.1. Przewód pokarmowy owcy i jego funkcja 153

2.2. Potrzeby pokarmowe owiec 155

2.3. Żywienie owiec matek w systemie tradycyjnym 156

2.3.1. Okres przygotowania do stanówki i stanówka 156

2.3.2. Okres kotności maciorek 158

2.3.3. Okres laktacji 161

2.3.4. Maciorki zasuszone 163

2.4. Żywienie tryków 164

2.5. Wychów jagniąt 166

2.5.1. Tradycyjny wychów jagniąt 167

2.5.2. Wcześniejsze odsadzanie jagniąt 169

2.5.3. Odchów jagniąt z zastosowaniem preparatów mlekozastępczych 170

2.6. Żywienie jagniąt odsadzonych i młodzieży 171

2.6.1. Żywienie maciorek od 3–4 miesiąca do 18 miesięcy 171

2.7. Tucz jagniąt 172

2.6.2. Żywienie tryczków od 3–4 miesiąca do 18 miesięcy 172

2.7.1. Tucz intensywny 173

2.7.1.1. Tucz mleczny 173

2.7.1.2. Tucz do 30 kg masy ciała 174

2.7.2. Tucz średnio intensywny 175

2.7.2.1. Tucz pastwiskowy 175

2.7.2.2. Tucz stacjonarny 176

2.8. Żywienie owiec w systemie INRA, 1988 178

2.7.3. Tucz przedłużony 178

2.8.1. Żywienie maciorek 180

2.8.1.1. Okres zasuszenia 180

2.8.1.2. Okres stanówki 181

2.8.1.3. Okres ciąży 182

2.8.1.4. Okres laktacji 183

2.8.1.5. Zdolność pobrania paszy 186

2.8.2. Żywienie jagniąt rzeźnych 188

2.9. Żywienie a produkcja wełny 189

3. ŻYWIENIE KÓZ MLECZNYCH I ODCHÓW KOŹLĄT Zygmunt Maciej Kowalski 193

3.1. Zwyczaje żywieniowe kóz 193

3.2. Strawność składników pokarmowych 194

3.3. Zapotrzebowanie kóz na składniki pokarmowe 195

3.3.1. Zapotrzebowanie na energię 195

3.3.2. Zapotrzebowanie na białko 196

3.3.3. Zdolność pobrania paszy (ZPP) 196

3.3.4. Zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminy 199

3.4. Pasze stosowane w żywieniu kóz 200

3.3.5. Zapotrzebowanie kozłów na składniki pokarmowe 200

3.3.6. Zapotrzebowanie kóz na wodę 200

3.5. Żywienie w poszczególnych okresach laktacji 205

3.5.1. Żywienie w okresie zasuszenia 206

3.5.2. Żywienie w okresie wczesnej laktacji 208

3.6. Odchów koźląt 209

3.5.3. Żywienie w II połowie laktacji 209

3.5.4. Żywienie kóz karmiących koźlęta tuczone (opasane) 209

3.6.1. Zapotrzebowanie koźląt na składniki pokarmowe 209

3.6.2. Wykoty i pojenie siarą 210

3.6.3. Systemy odchowu koźląt 211

3.6.4. Pasze stosowane w odchowie koźląt 213

3.6.5. Odsadzanie 214

3.7. Żywienie młodzieży hodowlanej po odsadzeniu 215

3.8. Tucz koźląt 216

4. ŻYWIENIE ŚWIŃ 219

4.1. Fizjologiczne podstawy żywienia loch Bogusław Fuchs 219

4.1.1. Okres krycia 223

4.1.2. Okres prośności 225

4.1.3. Laktacja 231

4.1.4. Szacowanie potrzeb pokarmowych i ich pokrycie 233

4.1.5. Charakterystyka dawek dla loch 237

4.1.6. Choroby loch związane z czynnikami żywieniowymi 246

4.2. Żywienie prosiąt i warchlaków Jan Tywończuk, Krzysztof Lipiński 251

4.2.1. Fizjologiczne podstawy żywienia prosiąt 252

4.2.2. Okres karmienia siarą i mlekiem 252

4.2.2.1. Siara (colostrum) 252

4.2.2.2. Absorpcja gammaglobulin 253

4.2.2.3. Mleko 254

4.2.2.4. Pasza stała 254

4.2.2.5. Rozwój przewodu pokarmowego 255

4.2.3. Zapotrzebowanie prosiąt na składniki pokarmowe 257

4.2.4. Żywienie prosiąt po odsadzeniu w wieku 7 lub 21 dni 259

4.2.5. Choroby prosiąt uwarunkowane żywieniem 266

4.2.6. Żywienie warchlaków 269

4.3. Żywienie młodych loszek reprodukcyjnych 270

4.4. Żywienie knurków 273

4.5. Żywienie knurów 274

4.6. Żywienie tuczników Eugeniusz Grela 277

4.6.1. Fizjologiczne podstawy żywienia tuczników 277

4.6.2. Intensywność wzrostu i tuczu 278

4.6.3. Skład ciała i tuszy tuczników 280

4.6.4. Jakość mięsa 282

4.6.5. Zapotrzebowanie tuczników na składniki pokarmowe 284

4.6.6. Systemy żywienia tuczników 290

4.6.7. Układanie dawek pokarmowych dla tuczników 293

4.6.8. Choroby tuczników powodowane nieprawidłowym żywieniem 294

5. ŻYWIENIE KONI Franciszek Brzóska 298

5.1. Pobieranie paszy i procesy trawienne u koni 298

5.1.1. Jama gębowa i zęby 300

5.1.2. Żołądek 301

5.1.3. Jelito cienkie 302

5.1.4. Jelito grube 302

5.2. Zapotrzebowanie koni na składniki pokarmowe 303

5.2.1. Zapotrzebowanie na energię 303

5.2.2. Zapotrzebowanie na białko 309

5.2.3. Zapotrzebowanie na składniki mineralne 312

5.2.4. Zapotrzebowanie na witaminy 315

5.3. Praktyczne aspekty żywienia koni 318

5.3.1. Klacze 318

5.3.2. Źrebięta 319

5.3.3. Ogiery 322

5.3.4. Konie rosnące 323

5.3.5. Konie pracujące lekko 323

5.3.6. Konie pracujące średnio i ciężko 324

5.3.7. Konie ras małych 326

6. ŻYWIENIE KUR Dorota Jamroz 6.1–6.8; Jerzy Koreleski 6.9–6.10 328

6.1. Specyfika utrzymywania i żywienia kur niosek 328

6.2. Skład jaja, wpływ żywienia na nieśność i zawartość składników w jaju 330

6.3. Żywienie kurek w okresie odchowu 333

6.4. Żywienie kur stad towarowych 335

6.5. Żywienie kur stad reprodukcyjnych 342

6.6. Systemy utrzymywania i żywienia kur 343

6.7. Układanie dawek pokarmowych i składu mieszanek treściwych 344

6.8. Żywienie kogutków w odchowie i kogutów w okresie reprodukcyjnym 344

6.9. Żywienie kurcząt rzeźnych 345

6.9.1. Zapotrzebowanie na energię, białko, składniki mineralne, witaminy 347

6.9.2. Wykorzystanie składników pokarmowych 349

6.9.3. Włókno pokarmowe w żywieniu kurcząt rzeźnych 350

6.9.4. Metody poprawiające wykorzystanie paszy, stosowanie dodatków paszowych 351

6.9.5. Układanie składu mieszanek treściwych dla kurcząt rzeźnych 352

6.10. Choroby kurcząt i kur uwarunkowane żywieniem 353

7. ŻYWIENIE INDYKÓW Jan Jankowski 358

7.1. Specyfika trawienia i żywienia indyków 358

7.2. Żywienie indyków hodowlanych 360

7.2.1. Żywienie indyków w okresie wychowu 360

7.2.2. Żywienie indyków w okresie użytkowania rozpłodowego 363

7.3. Żywienie indyków rzeźnych 364

8. ŻYWIENIE GĘSI Dorota Jamroz 372

8.1. Specyfika trawienia u gęsi 372

8.2. Zapotrzebowanie rosnących gęsi hodowlanych na składniki pokarmowe 377

8.3. Żywienie gęsi reprodukcyjnych 377

8.4. Praktyczne żywienie gęsi 382

8.5. Tucz młodych gęsi rzeźnych 383

8.6. Produkcja stłuszczonych wątrób 384

9. ŻYWIENIE KACZEK Dorota Jamroz 386

9.1. Specyfika trawienia u kaczek 386

9.2. Żywienie kacząt w okresie wychowu 387

9.3. Żywienie kaczek reprodukcyjnych 388

9.4. Żywienie kaczek rzeźnych 389

9.5. Systemy żywienia kaczek 390

10. ŻYWIENIE INNYCH GATUNKÓW PTAKÓW UŻYTKOWYCH 392

10.1. Żywienie bażantów łownych Andrzej Rutkowski, Jerzy Torgowski 392

10.2. Żywienie przepiórek japońskich Andrzej Rutkowski 398

10.3. Żywienie perlic Andrzej Rutkowski 405

10.4. Żywienie gołębi domowych Andrzej Rutkowski 411

10.4.1. Trawienie i budowa przewodu pokarmowego gołębia 411

10.4.2. Pasze stosowane w żywieniu gołębi 411

10.4.3. Zapotrzebowanie gołębi na składniki pokarmowe 414

10.4.3.1. Zależności wynikające z różnych kierunków hodowli 414

10.4.3.2. Zmienność zapotrzebowania pokarmowego gołębi w zależności od pory roku i stanu fizjologicznego 417

10.4.4. Najczęściej spotykane błędy w żywieniu gołębi 419

10.5. Żywienie strusi Dorota Jamroz 420

11. ŻYWIENIE KRÓLIKÓW Paweł Bielański, Stanisław Niedźwiadek , Jan Zając 426

11.1. Budowa układu pokarmowego 426

11.2. Zapotrzebowanie królików na energię i składniki pokarmowe 428

11.3. Pasze stosowane w żywieniu królików 430

11.4. Normowanie dawek pokarmowych 432

11.5. Technika żywienia 432

12. ŻYWIENIE NUTRII Stanisław Niedźwiadek , Paweł Bielański, Jan Zając 438

12.1. Budowa układu pokarmowego 438

12.2. Pasze stosowane z żywieniu nutrii 438

12.3. Zapotrzebowanie nutrii na energię i składniki pokarmowe 440

12.4. Normowanie dawek pokarmowych 442

12.5. Technika żywienia 443

13. ŻYWIENIE MIĘSOŻERNYCH ZWIERZĄT FUTERKOWYCH Paweł Bielański, Stanisław Niedźwiadek , Jan Zając 445

13.1. Właściwości przewodu pokarmowego 445

13.2. Pasze stosowane w żywieniu mięsożernych zwierząt futerkowych 446

13.3. Stan higieniczny i konserwacja pasz 449

13.4. Zapotrzebowanie na energię i składniki pokarmowe 450

13.4.1. Żywienie lisów pospolitych i polarnych 454

13.4.2. Żywienie jenotów 455

13.5. Przyrządzanie i zadawanie paszy 456

13.4.3. Żywienie norek i tchórzy 456

14. ŻYWIENIE RYB Piotr Micek 459

14.1. Wprowadzenie 459

14.2. Żywienie karpi 460

14.2.1. Systemy żywienia 461

14.2.2. Pokarm naturalny 463

14.2.3. Żywienie wylęgu i narybku 465

14.2.4. Półintensywny system żywienia kroczka i karpi towarowych 466

14.2.5. System intensywny 469

14.2.6. Technika żywienia karpi 471

14.3. Żywienie pstrągów 472

14.3.1. Komponenty paszowe i mieszanki treściwe dla pstrągów 475

14.3.2. Żywienie pstrągów w poszczególnych okresach życia 477

14.3.3. Technika karmienia 478

15. ŻYWIENIE PSÓW Olga Lasek, Jan Barteczko 480

15.1. Specyfika żywienia psów 480

15.2. Zapotrzebowanie na energię i energetyczne wartościowanie karmy 482

15.3. Zapotrzebowanie pokarmowe psów 485

15.4. Żywienie suk w okresie ciąży i laktacji 489

15.5. Żywienie szczeniąt 490

15.6. Żywienie psów pracujących 492

15.7. Żywienie psów starszych 493

15.8. Rodzaje karm i techniki karmienia psów 494

15.9. Układanie dawek pokarmowych 497

15.10. Ocena poprawnego żywienia 499

16. ŻYWIENIE KOTÓW Ewa Sawosz-Chwalibóg 505

16.1. Zapotrzebowanie na wodę 505

16.2. Zapotrzebowanie na energię 505

16.3. Zapotrzebowanie na białko 507

16.4. Zapotrzebowanie na aminokwasy 508

16.5. Zapotrzebowanie na tłuszcze 509

16.6. Zapotrzebowanie na węglowodany 510

16.7. Zapotrzebowanie na włókno 510

16.8. Zapotrzebowanie na składniki mineralne 511

16.9. Zapotrzebowanie na witaminy 512

16.10. Choroby wywołane nieprawidłowym żywieniem 513

16.10.1. Otyłość 513

16.10.2. Stłuszczenie wątroby 514

16.10.3. Wtórna żywieniowa nadczynność przytarczyc 514

16.10.4. Zapalenie tkanki tłuszczowej 515

16.10.5. Biegunki 515

16.10.6. Zaparcia 515

16.11. Żywienie zwierząt chorych 516

16.10.7. Alergia pokarmowa 516

17. ŻYWIENIE ZWIERZĄT AMATORSKICH 519

17.1. Żywienie żółwi Tomasz Wertelecki, Dorota Jamroz 519

17.2. Żywienie jaszczurek Tomasz Wertelecki, Dorota Jamroz 524

17.3. Żywienie węży Tomasz Wertelecki, Dorota Jamroz 525

17.4. Żywienie domowych gryzoni Dorota Jamroz 527

17.5. Żywienie ryb akwariowych Jan Szczerbowski 530

17.6. Żywienie ptaków ozdobnych (papug, kanarków i innych ptaków) Jan Barteczko 532

18. ŻYWIENIE OWADÓW UŻYTKOWYCH 541

18.1. Żywienie jedwabnika morwowego Jerzy Koreleski , Jerzy Kremky 541

18.2. Żywienie pszczół miodnych (Apis mellifera L.) Jerzy Wilde 545

18.2.1. Wprowadzenie 545

18.2.2. Naturalne pokarmy węglowodanowe pszczół 545

18.2.3. Naturalne pokarmy białkowe pszczół 546

18.2.3.1. Pyłek kwiatowy 546

18.2.3.2. Pierzga 547

18.2.4. Znaczenie wody w życiu rodziny pszczelej 548

18.2.5. Dokarmianie i podkarmianie pszczół 549

18.2.4.1. Pobieranie wody przez pszczoły 549

18.2.6. Karmienie i przygotowanie rodzin pszczelich do zimowli 550

18.2.7. Sporządzanie pokarmów cukrowych 551

18.2.8. Pokarmy dla pszczół 552

18.2.8.1. Rodzaje ciast stosowanych do podkarmiania pszczół lub przy wychowie matek pszczelich 554

19. ŻYWIENIE ŚLIMAKÓW JADALNYCH Andrzej Łysak 557

20. ŻYWIENIE SZCZURÓW LABORATORYJNYCH Zenon Zduńczyk 563

20.1. Wymagania pokarmowe szczurów 564

20.2. Typy i skład diet 566

20.3. Żywienie szczurów doświadczalnych 569

20.3.1. Ocena wartości odżywczej białka 569

20.3.2. Biologiczna ocena pasz i żywności z użyciem diet modelowych 573

INDEKS 577