"Autyzm i AAC"
Identyfikator Librowy: 157811
Spis treści
Strona tytułowa 2
Spis treści 3
Przedmowa 11
Wstęp 12
Bibliografia 16
Kompetencje i dysfunkcje komunikacyjne osób z ASD – ujęcie rozwojowe 19
Deficyty komunikacyjne w autyzmie 23
Deficyty rozwoju społecznej komunikacji niewerbalnej w ASD 25
Deficyty rozwoju komunikacji werbalnej w ASD 31
Podsumowanie 35
Bibliografia 37
Komunikacja osób ze spektrum autyzmu – w poszukiwaniu najlepszych rozwiązań 41
Terapia logopedyczna 46
Komunikacja z osobą ze spektrum autyzmu (wspomagana i alternatywna) 48
Podsumowanie 51
Bibliografia 53
Komunikacja społeczna u dzieci ze spektrum autyzmu w świetle prekursorów rozwoju teorii umysłu 55
Komunikacja społeczna a teoria umysłu u dzieci z autyzmem 55
Interakcja twarzą w twarz i kontakt wzrokowy a komunikacja społeczna u dzieci z autyzmem 58
Wspólna uwaga a komunikacja społeczna u dzieci z autyzmem 62
Naśladowanie a komunikacja społeczna u dzieci z autyzmem 67
Zabawa w udawanie a komunikacja społeczna u dzieci z autyzmem 72
Komunikacja intencjonalna a komunikacja społeczna u dzieci z autyzmem 77
Podsumowanie 85
Bibliografia 86
Mowa ciała dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu 92
Wprowadzenie 92
Ogólna specyfika mowy ciała u małych dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu 94
Istota komunikacji małego autystycznego dziecka z wykorzystaniem reakcji organizmu (mowy ciała) 97
Totalna komunikacja oraz alternatywne metody komunikacji w procesie porozumiewania się z małymi autystycznymi dziećmi 103
Zakończenie 105
Bibliografia 106
Dziecko z autyzmem jako partner dialogu 108
Konsekwencje zaburzeń autystycznych 109
Interakcja dziecka z autyzmem 111
Rozwijanie kompetencji komunikacyjnych 112
Zakończenie 115
Bibliografia 116
Relacje z innymi jako podstawa komunikacji społecznej osób z autyzmem 118
Autyzm z punktu widzenia objawów klinicznych 120
Relacja w ujęciu filozofii M. Bubera i E. Lévinasa 124
Etnograficzne opowieści o relacjach3 126
Jan 127
Mateusz 129
Maria 133
Marek 136
Łukasz 138
Podsumowanie 141
Bibliografia 142
Behawioralna koncepcja nabywania języka oraz rozwijania mowy i komunikacji u osób z autyzmem 144
Behawioralna teoria nabywania zachowań werbalnych (językowych) 147
Nieprawidłowości w rozwoju mowy i komunikacji u dzieci z autyzmem 153
Behawioralne podejście do kształtowania zachowań werbalnych 156
Podsumowanie 164
Bibliografia 166
Wybór właściwej metody AAC4 do rozwijania umiejętności porozumiewania się dzieci ze spektrum autyzmu 169
I 171
II 174
Dziecko 175
Środowisko dziecka – poza domem rodzinnym 176
Rodzic 176
Opisy przypadków 178
Bibliografia 182
Metody komunikacji wspomagającej i alternatywnej we wczesnym wspomaganiu rozwoju dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu 184
Wprowadzenie 184
Zaburzenie spektrum autyzmu 186
Komunikacja... kiedy się zaczyna? 188
Wspólna uwaga 191
Komunikacja niewerbalna 193
Komunikacja alternatywna w rozwoju małego dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu 195
Podsumowanie 198
Bibliografia 199
Obraz narzędziem komunikacji – znaki i strategie wizualne w usprawnianiu społecznego zrozumienia i komunikacji osób z ASD 201
Język i komunikacja osób z ASD 203
Społeczno-komunikacyjne aspekty rozwoju języka osób z ASD 206
Wspomagające i alternatywne sposoby komunikacji a ASD 208
Znaki manualne a znaki graficzne 210
Korzyści z wprowadzania interwencji AAC dla osób z ASD 213
Pomoce wizualne AAC 216
Harmonogramy pomiędzy czynnościami 218
Harmonogramy w obrębie czynności 221
Harmonogramy czynności wzbogacone o zapis wideo 223
Karta zmiany 225
Kalendarze 227
Wizualnie wspomagane opowiadania 231
Historie społeczne 232
Komiksowe rozmówki 238
Scenariusze społeczne 238
Obrazkowe książki umiejętności społecznych 243
Mocna karta 245
Mapy możliwości 249
Skrypty zasad 252
Wykresy i poznawcze obrazowanie 253
Niesamowita pięciopunktowa skala 255
PECS23 258
Badania naukowe 264
Zaawansowana technologia AAC 266
Zakończenie 270
Aneks 272
Bibliografia 276
Zastosowanie AAC w kształtowaniu samoświadomości osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu 290
Mateusz (l. 16) 296
Piotrek (l. 10) 298
Jan (l. 26) 300
Dionizy (l. 5) 303
Bibliografia 305
Dziecko z autyzmem w szkole. Wybrane narzędzia komunikacji alternatywnej i wspomagającej wykorzystywane w procesie edukacji osób z autyzmem 306
Struktura 309
Indywidualne struktury dzienne 310
Struktury zajęć 313
Niezbędnik komunikacyjny 316
Tablice uczestnictwa 318
Książka komunikacyjna 319
Bibliografia 321
AAC – Piktogramy w komunikacji i edukacji osób z autyzmem 322
Uczeń z autyzmem jako użytkownik systemów AAC 323
Odmienne strategie i perspektywy komunikacji ucznia z autyzmem (ASD – autism spectrum disorder – spektrum zaburzeń autystycznych) wynikają z jego specyficznych ograniczeń 323
Autyzm. Spektrum zaburzeń – spektrum komunikacji 325
1. Autyzm – spektrum zaburzeń 325
2. Autyzm – spektrum komunikacji 327
TEACCH – filozofia programu 342
1. Kontakt wyprzedza komunikację 345
Techniki wprowadzania AAC na podstawie filozofii TEACCH 345
2. Od języka w otoczeniu do języka w tekście. Strukturalizacja. Praktyczne działania z językiem AAC w koncepcji TEACCH 354
Struktura przestrzenna – podstawowe pojęcie w postępowaniu TEACCH 362
3. Struktura psychiczna kontaktu i język ciała. Wskazania do stałego podtrzymywania relacji emocjonalnej nauczyciela z uczniem 370
Bibliografia 376
Picture Exchange Communication System (PECS) jako metoda rozwijania umiejętności komunikowania się dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu 381
Efektywność PECS w rozwijaniu umiejętności komunikowania się 385
Podejście zachowań werbalnych w rozwijaniu umiejętności komunikowania się za pomocą metody PECS 388
Bibliografia 396
Video modeling jako alternatywna metoda usprawniania komunikacji społecznej dzieci z autystycznego spektrum zaburzeń 400
Wprowadzenie 400
Zaburzenia mentalizowania a ograniczenia komunikacji społecznej dzieci z autyzmem 402
1. Mentalizowanie – charakterystyka 402
2. Konsekwencje zaburzeń w rozwoju umiejętności mentalizowania 405
Video modeling jako metoda wspierania rozwoju komunikacji społecznej u dzieci z autyzmem 411
1. Video modeling – podstawowe założenia 411
2. Efektywność video modelingu 415
3. Elementy niezbędne do prawidłowego przebiegu sesji video modelingu 418
3.1. Miejsce sesji terapeutycznych – wskazówki 419
3.2. Zabawki 420
3.3. Modelowe nagrania wideo 421
3.4. Przeszkoleni partnerzy do zabawy 422
3.5. Przebieg sesji terapeutycznej 422
3.6. Dokumentowanie zbieranych danych 424
3.7. Ewaluacja uzyskanych wyników badań 425
4. Procedura stosowania video modelingu na przykładzie wyników badań R. MacDonald 426
Podsumowanie i wnioski 430
Bibliografia 432
Technologia wspomagająca jako wsparcie komunikacji alternatywnej osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu 437
Bibliografia 450
Rola rytmu i elementów muzykoterapii podczas prób nawiązywania interakcji komunikacyjnej z dziećmi autystycznymi 453
Brak zdolności do synchronii interakcyjnej jako jedna z przyczyn trudności w opanowaniu mowy i porozumiewaniu się 455
Dopasowanie rytmów dorosłego i dziecka na początku terapii 458
Komunikowanie się z dziećmi autystycznymi za pośrednictwem śpiewu i muzyki 461
Bibliografia 467
Komunikacja osób głuchych z autyzmem 469
Diagnoza osób głuchych z autyzmem 469
Komunikacja osób głuchych 473
Komunikacja osób głuchych z autyzmem 476
Wykorzystanie języka migowego w komunikacji osób głuchych z autyzmem 481
Bibliografia 484
Wspomaganie rozwoju komunikacji osób z autyzmem w świetle przepisów prawa oświatowego 486
AAC w Polsce 486
AAC a autyzm 488
Komunikacja w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych 489
AAC w polskim prawie oświatowym 491
Standardy AAC w Zespole Niepublicznych Szkół Specjalnych „Krok za krokiem” w Zamościu 495
Bibliografia 498
Posłowie. Mity i fakty o AAC i naturalnym rozwoju mowy 500
Mity i przesądy o AAC dotyczące małych dzieci z CCN 504
Mit 1: AAC jest ostatecznością w interwencji mowy i języka 504
Mit 2: Wprowadzenie AAC zatrzymuje dalszy rozwój mowy i redukuje motywację dziecka do pracy nad mową 506
Mit 3: Dzieci muszą być w pewnym wieku, aby móc korzystać z AAC; małe dziecko nie jest na to gotowe 508
Mit 4: Dzieci muszą posiadać pewien zestaw umiejętności, to znaczy być w odpowiednim wieku, posiadać szczególny poziom umiejętności poznawczych/lingwistycznych itd., aby móc korzystać z AAC. Dziecko z poważnymi deficytami poznawczymi nie może uczyć się posługiwania systemami AAC 510
Mit 5: Urządzenia AAC generujące mowę są przeznaczone tylko dla dzieci z nienaruszonymi umiejętnościami poznawczymi 513
Mit 6: Istnieje reprezentacyjna hierarchia symboli od obiektów do słowa pisanego (tradycyjnej ortografii) 514
Mit 7: AAC nie może być stosowane wraz z innymi metodami usprawniającymi rozwój mowy i komunikacji 516
Mit 8: AAC sprawia, że dziecko wygląda na nienormalne i opóźnione 518
Mity i fakty o AAC dotyczące osób dorosłych z CCN 520
Mit 1: AAC nie jest usługą stosowną w terapii osób dorosłych z CCN 521
Mit 2: AAC nie jest usługą logopedyczną, logopeda może zatem odmówić zaoferowania interwencji AAC 523
Mit 3: Tylko specjaliści AAC odgrywają rolę w zakresie usług AAC 524
Mit 4: AAC jest synonimem technologii 525
Mit 5: Urządzenia SGD są przeznaczone tylko dla tych dzieci lub dorosłych, którzy mają nienaruszone umiejętności poznawcze 526
Podsumowanie 527
Załącznik 528
Bibliografia 531
Strona redakcyjna 537