"Metrologia w budowie maszyn"

Spis treści

Przedmowa 10

1.1. Wiadomości podstawowe 12

1. Tolerancje i pasowania wymiarów liniowych 12

1.2. Układ tolerancji wg PN-EN 20286-1:1996 i PN-89/M-02103 15

1.2.1. Tolerancje normalne dla wymiarów nominalnych do 500 mm 15

1.2.2. Obliczanie tolerancji normalnych dla wymiarów nominalnych powyżej 500 do 3150 mm wg PN-EN 20286-1:1996 17

1.2.3. Obliczanie tolerancji normalnych dla wymiarów nominalnych powyżej 3150 do 10 000 mm wg PN-89/M-02103 17

Zadania 19

1.3. Obliczanie pasowań otworów i wałków 22

2.1. Tolerancje i obliczanie sprawdzianów do otworów 55

Zadania 21 2. Sprawdziany do otworów i wałków oraz wymiarów mieszanych 55

Zadania 58

2.2. Tolerancje i obliczanie sprawdzianów do wałków 65

Zadania 68

2.3. Tolerancje i obliczanie sprawdzianów wymiarów mieszanych 70

Zadania 78

3.1. Wiadomości podstawowe 82

3. Rachunek błędów pomiarów 82

3.2. Zagadnienia podstawowe wybrane z rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej 84

Zadania 85

3.3. Błędy przypadkowe w pomiarach bezpośrednich równej dokładności 94

3.3.1. Oszacowanie niepewności pomiaru metoda˛ typu A 94

Zadania 96

3.3.2. Wybrane zagadnienia uzupełniające analizę błędów przypadkowych 105

3.3.2.1. Konieczna liczba pomiarów 105

3.3.2.2. Porównywanie wartości średnich 106

3.3.2.3. Porównywanie dwóch wariancji 107

3.3.2.4. Sprawdzenie normalności rozkładu 108

Zadania 110

3.4. Błędy przypadkowe w pomiarach pośrednich 117

3.4.1. Metoda błędu średniego kwadratowego 117

3.4.2. Metoda różniczki zupełnej 119

3.4.3. Metoda pochodnej logarytmicznej 119

3.4.4. Uzupełniające wiadomości z rachunku błędów przypadkowych w pomiarach pośrednich 120

Zadania 121

3.5. Błędy systematyczne najczęściej spotykane w metrologii technicznej długości i kąta 135

3.5.1. Błąd temperaturowy 135

Zadania 136

3.5.2. Błąd spowodowany odkształceniem powierzchniowym 138

Zadania 140

3.5.3. Błąd spowodowany odkształceniem sprężystym występującym na skutek nacisku zewnętrznego oraz własnego ciężaru 141

3.6. Błędy nadmierne – metody wykluczania z wyników pomiarów 144

3.6.1. Kryterium wykluczania przy znanym średnim błędzie kwadratowym 144

Zadania 144

3.6.2. Kryterium wykluczania przy nieznanym błędzie średnim kwadratowym 145

Zadania 146

4.1. Działania matematyczne na wymiarach tolerowanych 148

4.1.1. Metody obliczeń 148

4. Analiza wymiarowa 148

4.1.2. Dodawanie wymiarów tolerowanych 149

Zadania 150

4.1.3. Odejmowanie wymiarów tolerowanych 151

Zadania 152

4.1.4. Mnożenie wymiarów tolerowanych 153

4.1.4.1. Mnożenie przez stałą k 153

Zadania 154

4.1.4.2. Mnożenie wymiaru przez wymiar 155

Zadania 156

4.1.5. Dzielenie wymiarów tolerowanych 157

4.1.5.1. Dzielenie przez stałą k 157

4.1.5.2. Dzielenie wymiaru przez wymiar 157

Zadania 158

4.1.6. Podnoszenie do kwadratu 159

4.1.7. Pierwiastkowanie 159

4.1.8. Działania złożone 159

Zadania 161

4.2. Łańcuchy wymiarowe 163

4.2.1. Definicje podstawowe 163

4.2.2. Rodzaje łańcuchów wymiarowych 164

4.2.3. Obliczanie łańcuchów wymiarowych 166

4.2.3.1. Łańcuchy proste 166

4.2.3.2. Łańcuchy płaskie złożone 167

Zadania 168

4.2.3.3. Łańcuchy przestrzenne 169

Zadania 170

4.3. Zamienność części maszyn 173

4.3.1. Zasady ogólne 173

4.3.2. Obliczanie tolerancji wymiarów składowych w zamienności całkowitej 173

4.3.2.1. Metoda jednakowej tolerancji 174

4.3.2.2. Metoda jednakowej klasy tolerancji 175

4.3.2.3. Metoda jednakowego wpływu 175

4.3.2.4. Metoda minimum kosztów 176

Zadania 177

4.3.3. Obliczanie tolerancji wymiarów składowych w zamienności częściowej 185

4.3.3.1. Metoda jednakowej tolerancji 186

4.3.3.2. Metoda jednakowej klasy tolerancji 186

4.3.3.3. Metoda jednakowego wpływu 187

4.3.3.4. Metoda minimum kosztów 187

Zadania 187

Literatura 197