"Rytuał przejścia. Młodzież szkolna na progu edukacyjnym"

Spis treści

Wprowadzenie 8

ROZDZIAŁ 1 Rytuał – ustalenia teoretyczne 16

1.1 Cechy dystynktywne rytuału 16

1.2 Dylematy wokół pojęcia „rytuał” 21

1.3 Rytualizacja współczesności 28

1.4 Rytuał w badaniach szkoły – w stronę antropologii edukacji 34

ROZDZIAŁ 2 Rytuały przejścia – przegląd teorii antropologicznych 40

2.1 Teoria rytuałów przejścia Arnolda van Gennepa 41

2.2 Victora Turnera recepcja trójfazowej teorii rytuałów przejścia 50

2.3 Rytuał jako działanie symboliczne a zmiana społeczna w ujęciu Clifforda Geertza 56

ROZDZIAŁ 3 Wybrane aspekty relacji między pojęciami „tożsamość” i „rytuał” 64

3.1 Modele tożsamości a rozumienie pojęcia „rytuał”. W stronę ujęcia interakcyjnego 65

3.2 Tożsamość liminalna wśród innych ujęć tożsamości współczesnego człowieka. Inspiracje teorią rytuałów przejścia 74

ROZDZIAŁ 4 Przemiany tożsamości współczesnej dorastającej młodzieży z perspektywy teorii rytuałów przejścia 85

4.1 Cechy charakterystyczne okresu adolescencji w dynamicznie zmieniającym się świecie 85

4.2 Dorastanie jako moratoryjna i rytualna droga wchodzenia w dorosłość 94

ROZDZIAŁ 5 Szkoła i progi edukacyjne z perspektywy kategorii „rytuał przejścia” 102

5.1 Selekcyjny wymiar rytuałów przejścia a progi szkolne 103

5.2 Stan i perspektywy badań nad szkołą z wykorzystaniem kategorii „rytuał przejścia” 113

ROZDZIAŁ 6 Metodologiczne podstawy badań własnych oraz charakterystyka badanych uczniów 120

6.1 Przedmiot i cele badań 120

6.2 Problemy i hipotezy badawcze 125

6.3 Zmienne, ich kategorie i wskaźniki 134

6.4 Podejście badawcze, metoda badań, techniki i narzędzia badawcze 138

6.5 Teren i organizacja procesu badawczego 145

6.6 Charakterystyka badanej próby w świetle wybranych zmiennych socjodemograficznych 147

ROZDZIAŁ 7 Przebieg rytuału przejścia z gimnazjum do szkoły średniej w badaniach wzdłuż czasu 152

7.1 Poczucie „Ja” i obraz siebie jako ucznia w trzech fazach przejścia z gimnazjum do szkoły średniej 153

7.2 Szkoła, czas i zmiana w doświadczeniach uczniów w trzech fazach przejścia z gimnazjum do szkoły średniej 186

7.3 Uwarunkowania osobowe, rodzinne i szkolne przebiegu przejścia z jednego szczebla edukacyjnego na kolejny 206

ROZDZIAŁ 8 Profile przejścia z gimnazjum do szkoły średniej. Trzy fazy rytuału? 223

Zakończenie 262

Aneks 272

Bibliografia 284

The rite of passage. School-age youth and educational stages Summary 304