"Kinezjologia edukacyjna w pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną"

Spis treści

Wstęp 10

Rozdział I 14

Teoretyczny kontekst niepełnosprawności intelektualnej w stopniu lekkim 14

1.1. Definicja niepełnosprawności intelektualnej 14

1.2. Kryteria diagnostyczne i klasyfikacje niepełnosprawności intelektualnej 22

1.3. Czynniki etiologiczne niepełnosprawności intelektualnej 29

1.4. Symptomatologia niepełnosprawności intelektualnej w stopniu lekkim 33

Rozdział II 42

Integracja sensoryczno-motoryczna a rozwój podstawowych umiejętności szkolnych dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 42

2.1. Funkcje percepcyjno-motoryczne w rozwoju dziecka 42

2.2. Rozwój podstawowych umiejętności szkolnych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 48

2.2.1. Umiejętności czytania i pisania 48

2.2.2. Umiejętności matematyczne 55

Rozdział III 62

Kinezjologia edukacyjna jako metoda wspomagająca rozwój psychoruchowy dziecka 62

3.1. Podstawowe założenia teoretyczne kinezjologii edukacyjnej 62

3.2. Metodyka ćwiczeń kinezjologicznych według programu. Gimnastyki Mózgu® 69

3.2.1. Ćwiczenia na przekroczenie linii środkowej ciała 70

3.2.2. Ćwiczenia wydłużające mięśnie 75

3.2.3. Ćwiczenia energetyzujące i podnoszące pozytywne nastawienie 78

3.3. Przegląd badań dotyczących skuteczności kinezjologii edukacyjnej 81

3.4. Kinezjologia edukacyjna – skuteczna terapia czy pseudonauka 85

Rozdział IV 90

Metodologiczne podstawy i organizacja badań własnych 90

4.1. Cel, problemy badawcze i hipotezy robocze 90

4.2. Model badań, metody, techniki i narzędzia badawcze 92

4.2.1. Seria Testów Czytania i Pisania dla klas I-III Szkoły Podstawowej T. Straburzyńskiej i T. Śliwińskiej 100

4.2.2. Karta Oceny Pisma E. Skrzetuskiej 102

4.2.3. Testy do Diagnozy Działalności Matematycznej Dzieci z Klas Początkowych wg E. Gruszczyk-Kolczyńskiej, H. Moroza, J. Łyska, M. Wojnowskiej 103

4.2.4. Kwestionariusz informacji o dziecku 105

4.3. Teren, organizacja i przebieg badań 106

4.2.5. Kwestionariusz wywiadu 106

4.2.6. Arkusz obserwacyjny 106

4.4. Charakterystyka badanych grup 108

4.5. Metody opracowania wyników badań własnych 114

Rozdział V 118

Opis programu zajęć usprawniających z wykorzystaniem ćwiczeń kinezjologii edukacyjnej 118

5.1. Program zajęć usprawniających 118

5.2. Scenariusze zajęć usprawniających 120

5.2.1. Ćwiczenia wstępne PACE 120

5.2.2. Usprawnianie percepcji wzrokowej 122

5.2.3. Usprawnianie umiejętności analizy i syntezy słuchowo-wzrokowej 123

5.2.4. Usprawnianie sprawności grafomotorycznych 124

5.2.5. Usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej 125

5.2.6. Usprawnianie koordynacji słuchowo-ruchowej 127

5.2.7. Usprawnianie koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej 128

5.2.8. Ćwiczenia usprawniające tempo czytania 130

5.2.9. Rozwijanie sprawności w zakresie dużej i małej motoryki 132

5.2.10. Ćwiczenia poprawiające koncentrację 133

5.2.11. Rozwijanie sprawności manualnych – ekspresja plastyczna 134

5.2.12. Ćwiczenia usprawniające rozpoznawanie i zapamiętywanie liter i liczb 136

5.2.13. Ćwiczenia rozluźniające, rozciągające mięśnie i relaksujące 137

5.2.14. Utrwalanie poznanych wiadomości 139

5.2.15. Ćwiczenia pobudzające 140

5.2.16. Zabawy muzyczno-ruchowe 142

5.2.17. Usprawnianie funkcji wielozmysłowych 145

5.2.18. Usprawnianie umiejętności werbalnych 146

5.2.19. Ćwiczenia usprawniające tempo pisania 148

5.2.20. Ćwiczenia sportowe 149

Rozdział VI 152

Analiza i interpretacja wyników badań własnych 152

6.1. Skuteczność kinezjologii edukacyjnej w rozwijaniu umiejętności czytania 152

6.1.1. Znajomość liter 153

6.1.2. Tempo czytania 162

6.1.3. Technika czytania 174

6.1.4. Czytanie ze zrozumieniem 177

6.2. Skuteczność kinezjologii edukacyjnej w rozwijaniu umiejętności pisania 181

6.2.1. Pisanie ze słuchu 182

6.2.2. Pisanie z pamięci 185

6.2.3. Przepisywanie tekstu 189

6.2.4. Obraz graficzny pisma 193

6.3. Skuteczność kinezjologii edukacyjnej w rozwijaniu umiejętności matematycznych 200

6.3.1. Zbiory i ich elementy 201

6.3.2. Liczby naturalne i system pozycyjny 202

6.3.3. Dodawanie i odejmowanie 206

6.3.4. Mnożenie i dzielenie 209

6.3.5. Liczenie pieniędzy 209

6.3.6. Figury geometryczne i mierzenie długości 211

6.3.7. Mierzenie pojemności i masy 213

6.3.8. Mierzenie czasu 216

6.3.9. Ogólny poziom umiejętności matematycznych 216

6.4. Skuteczność kinezjologii edukacyjnej w rozwijaniu umiejętności szkolnych w świetle analizy indywidualnych przypadków 218

6.4.1. Przykłady osiągnięć uczniów klasy II 219

6.4.2. Przykłady osiągnięć uczniów klasy III 227

Podsumowanie i wnioski 236

Bibliografia 244

Spis schematów, tabel i wykresów 252