"Efektywność terapii pedagogicznej dzieci z trudnościami w uczeniu się"

Spis treści

Wprowadzenie 10

Trudności w uczeniu się 13

1. Pojęcie trudności w uczeniu się 13

2. Koncepcje wyjaśniające genezę trudności w uczeniu się 18

2.1. Teorie rozwojowe 18

2.2. Teorie biologiczne (genetyczne i organiczne) 20

2.3. Teorie wielowymiarowe (polietiologiczne) 25

3. Fenomenologia trudności w uczeniu się 27

4. Diagnoza trudności w uczeniu się 32

Trudności w uczeniu się a funkcjonowanie psychospołeczne dzieci 37

1. Przystosowanie, zaburzenia przystosowawcze i funkcjonowanie psychospołeczne – rozważania terminologiczne 37

2. Zaburzenia rozwojowe będące przyczyną niepowodzeń szkolnych 39

2.1. Inteligencja niższa niż przeciętna 39

2.2. Trudności w nauce czytania i pisania 43

2.3. Zaburzenia zdolności matematycznych 46

2.4. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi 52

3. Wybrane sfery funkcjonowania psychospołecznego dzieci z trudnościami w uczeniu się 55

3.1. Motywacja do nauki szkolnej 55

3.2. Uspołecznienie i zaburzenia zachowania u dzieci z trudnościami w uczeniu się 58

Terapia pedagogiczna 62

1. Ustalenia terminologiczne dotyczące pracy z dziećmi z trudnościami w uczeniu się 62

2. Organizacja pracy terapeutycznej 65

3. Zasady terapii pedagogicznej 68

4. Programy i metody terapii pedagogicznej 70

4.1. Programy usprawniania funkcji percepcyjno-motorycznych 71

4.2. Kinezjologia edukacyjna 74

4.3. Programy usprawniania funkcji językowych 77

4.4. Programy usprawniające czytanie, pisanie i umiejętności matematyczne 78

4.5. Programy usprawniania pamięci i uwagi 80

4.6. Programy uwzględniające oddziaływania psychoterapeutyczne 82

Założenia metodologiczne 85

1. Problemy i hipotezy …… 85

2. Model badań, metody i techniki badawcze 87

2.1. „Krótka Skala Inteligencji” M. Choynowskiego 89

2.2. „Arkusz Zachowania się Ucznia” B. Markowskiej 90

2.3. Kwestionariusz CBI (Children’s Behavior Inventory) E. Schaefera i M. Aaronsona 91

2.4. Test umiejętności szkolnych 93

3. Teren i przebieg badań 95

2.5. Analiza dokumentacji poradnianej i szkolnej ucznia 95

4. Charakterystyka badanych grup 96

5. Planowanie i realizacja zajęć z zakresu terapii pedagogicznej 98

Ustępowanie trudności w uczeniu się 102

1. Zmiany w zakresie umiejętności czytania 102

1.1. Technika czytania 103

1.2. Tempo czytania 104

1.3. Liczba i rodzaje błędów popełnianych przez uczniów w czytaniu 107

1.4. Czytanie ze zrozumieniem 109

2. Ocena poziomu pisania 111

2.1. Przepisywanie tekstu 111

2.2. Pisanie z pamięci 113

2.3. Pisanie ze słuchu 114

2.4. Graficzna ocena pisma 116

3. Podstawowe wiadomości i umiejętności matematyczne 118

Zmiany w funkcjonowaniu psychospołecznym dzieci z trudnościami w uczeniu się w wyniku terapii pedagogicznej 122

1. Funkcjonowanie intelektualne badanych uczniów 122

2. Zaburzenia w zachowaniu u dzieci z trudnościami w uczeniu się 125

2.1. Motywacja do nauki szkolnej 125

2.2. Zachowania antyspołeczne 127

2.3. Zachowania przyhamowane 129

2.4. Uspołecznienie 131

3. Zmiany przystosowania do warunków grupy i placówki szkolnej badanych uczniów 134

3.1. Szkolne funkcjonowanie w zakresie skal tworzących wymiar: ekstrawersja – introwersja 134

3.2. Szkolne funkcjonowanie w zakresie skal tworzących wymiar: pozytywne – negatywne zachowanie 137

3.3. Szkolne funkcjonowanie w zakresie skal tworzących wymiar: pozytywne – negatywne nastawienie do zadań 140

3.4. Trzy wymiary szkolnego przystosowania się 142

3.5. Poziom przystosowania szkolnego badanych uczniów 145

Podsumowanie i wnioski 148

Bibliografia 156

Spis schematów i tabel 172

Aneksy 173

1. Ramowy program terapii pedagogicznej 173

2. Ustępowanie trudności w uczeniu się – tabele 177

3. Zmiany w funkcjonowaniu psychospołecznym dzieci z trudnościami w uczeniu się w wyniku terapii pedagogicznej – tabele 183