"Kulturowa wiedza kobiet"

Spis treści

Podziękowania 11

Rozdział 1. Kluczowe perspektywy badawcze i metodologia badań 13

Transferowe ujęcie kultury 13

Perspektywa kobieca 15

Kulturowa wiedza kobiet 17

Metodologia badań 20

Kategoria „pokolenia” w ujęciu socjologicznym 23

Rozdział 2. Pokolenie jako kulturowa jednostka czasu 23

Mechanizm międzypokoleniowego komunikowania kultury 27

Najważniejsze zagadnienia relacji międzypokoleniowych istotnych dla mniejszości 27

Ambiwalencja międzypokoleniowa – konflikt pokoleń a wspólnota międzypokoleniowa 28

Pokolenie a płeć 28

Kontakty międzypokoleniowe w modelu postfiguratywnym i prefiguratywnym 30

Chronologiczny model pokoleń 32

Laboratorium trzech pokoleń 34

Pokolenie 1 34

Pokolenie 2 38

Pokolenie 3 40

Akcja Wisła jako trauma kulturowa 43

Rozdział 3. Trauma kulturowa i jej transfer a płeć pamięci 43

Międzypokoleniowy transfer pamięci w rodzinie 45

Instytucjonalizacja pamięci jako przymusowa maskulinizacja 52

Rozdział 4. Tożsamość autorefleksyjna i pokoleniowa walka o ciągłość kulturową 67

Tożsamość autorefleksyjna 67

Pokoleniowa walka o tożsamość 71

Reafirmacja odrębności 75

Ukraińsko-polski dualizm w doświadczeniu kobiet 78

Przedmioty „z domu” i ich przepływy 87

Rozdział 5. Kulturowe łączniki: przedmioty „z domu” i idea powrotu 87

Turystyka sentymentalna 94

Idea powrotu 100

Małżeństwo – dobór i negocjacje 107

Opinie na temat małżeństw jednolitych i mieszanych narodowo i religijnie 107

Rozdział 6. Kobiety w rodzinie i w gospodarstwie domowym 107

Małżeństwo jednolite narodowo i religijnie 109

Samokontrola, czyli „w ogóle nie patrzyłam na innych” 114

Kontrola rodzicielska w doborze partnerskim 116

Małżeństwa mieszane, czyli „serce nie sługa” 122

Matriarchalizacja rodziny i feminizacja tradycji 125

Przemiany ról rodzinnych i odpowiedzialności 125

Patriarchalizm jako tradycja rodziny ukraińskiej 129

Samotność kobiet po osiedleniu, czyli wymuszona samodzielność 133

Współczesne przemiany – ku rodzinie matriarchalnej 136

Kulturowy i społeczny wymiar kuchni i gotowania 141

Publiczne znaczenie prywatnej kuchni 141

Kuchnia codzienna 143

Wigilijna kuchnia świąteczna 148

Wielkanocna kuchnia świąteczna 153

Niedzielna kuchnia świąteczna 155

Prywatne wytwarzanie tradycji kulinarnej 155

Ukraińskie święta a powszechnie występujący kalendarz rzymskokatolicki 159

Językowa specyfika pokolenia P0 166

Transfer kultury a tradycja językowa grupy 166

Język ukraiński jako nawykowy 168

Nowy standard mowy w tradycji mniejszości ukraińskiej: kontekstualizacja 173

„Gwara domowa” a „język literaturny” 176

Polonizacja języka 180

Rozdział 7. Kobiety i kultura zorganizowana 185

Uprojektowienie i utowarowienie kultury mniejszości 185

Społeczna organizacja mniejszości 188

Publiczno-prywatny model pracy społecznej kobiet 191

Zorganizowana mniejszościowa kultura ukraińska 196

Parafia jako centrum lokalnej wspólnoty ukraińskiej 199

Rozdział 8. Kobiety i Cerkiew greckokatolicka 199

Cerkiew i podział płci 207

Żona księdza – specyfika roli i odbiór społeczny 210

Obecne przemiany religijności z perspektywy kobiet 213

Feminizacja zawodu nauczycielskiego 217

Rozdział 9. Nauczycielki i szkolnictwo mniejszościowe 217

Pokoleniowa specyfika doświadczeń szkolnych 218

Konflikt pokoleniowy 220

Szkoły z ukraińskim językiem nauczania – aktualne wyzwania 222

Pozaedukacyjne funkcje szkoły 224

Międzyszkolne punkty nauczania języka ukraińskiego, czyli wysiłek tożsamościowy 226

Feminocentryczne ramy interpretacji i efekty ich zastosowania 229

Zakończenie 229

Synteza uzyskanych wynik�w 231

Transfer kulturowy i rzeczywistość społeczna kobiet 237

Bibliografia 241

Aneks 1. Kobiety ujęte w indeksach osobowych analizowanych monografii historycznych Eugeniusza Misiło [2013] i Romana Drozda [2013] 253

Aneks 2. Spis respondentek 269

Streszczenia (tłum. Andrzej Zelwak, Dorota Szmajda) 271

Indeks os�b 279