"Historia Najnowsza Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej"

Spis treści

Strona tytułowa 2

Karta redakcyjna 3

Spis treści 4

Wskazówki dotyczące wymowy 7

Wstęp 9

Rozdział I. Schyłek epoki osmańskiej i rządy europejskich konsulów (1798–1914) 18

1. Wyprawa Napoleona do Egiptu i początek kwestii wschodniej 18

2. Kraje Maghrebu w orbicie wpływów Francji 20

Podbój Algierii 20

Protektorat nad Tunezją 23

Protektorat nad Marokiem 27

3. Wojna turecko-włoska o Libię w 1911 roku 33

4. Reformy w Imperium Osmańskim i rewolucja młodoturecka 1908 roku 36

5. Egipt pod rządami konsulów brytyjskich 45

6. Nowe tendencje na Półwyspie Arabskim 55

7. Iran u progu nowej ery 59

Rozdział II. Era mandatów i nacjonalizmu (1914–1948) 69

1. Bliskowschodnie fronty I wojny światowej 69

2. Eksterminacja Ormian 74

3. Plany rozbioru Imperium Osmańskiego 79

4. Deklaracja Balfoura i konflikt o Palestynę (1917–1949) 84

5. Nowy arabski Bliski Wschód 99

Konferencja paryska i podział Imperium Osmańskiego 99

Syria – od protektoratu Francji do niepodległości 101

Liban – francuska kuratela i niepodległość 112

Irak – monarchia i wpływy brytyjskie 116

Egipt – niepodległość i zależność od Wielkiej Brytanii 125

Transjordania – pod brytyjską ochroną 137

Półwysep Arabski – dominacja brytyjska u progu ery naftowej 139

6. Republika Turecka na drodze kemalizmu (1919–1945) 143

7. Iran pod rządami Rezy Szaha (1917–1946) 159

8. Maghreb – ku niepodległości 171

Maroko – niespełnione nadzieje narodowców 171

Tunezja – od Młodych Tunezyjczyków do partii Dustur 178

Algieria – protest przeciwko dyskryminacji 180

Libia pod rządami faszystowskich Włoch 186

Rozdział III. Lata zimnej wojny i dyktatorów (1947–1989) 190

1. Maghreb – niepodległość 190

Algieria – dominacja Frontu Wyzwolenia Narodowego 190

Tunezja pod rządami Burgiby 195

Maroko – rządy twardej ręki Hasana II 200

Libia we władzy króla Idrisa i Al-Kaddafiego 206

2. Turcja – interesy narodowe i sojusz z Zachodem 215

3. Izrael – specjalne stosunki z USA 230

4. Wojny arabsko-izraelskie (1967–1973) 240

5. Maszrek między Zachodem a Wschodem 243

Egipt – od rewolucji do infitahu 243

Syria – sojusz z Moskwą 260

Irak – nowa elita i nowy patron 267

Liban – niepewna stabilizacja 275

Jordania – batalia o Zachodni Brzeg Jordanu 287

Bez własnego państwa 293

Palestyńczycy 293

Kurdowie 302

6. Półwysep Arabski: ku samodzielności 309

Arabia Saudyjska – królestwo rodu Saudów 310

Kuwejt i modelowa droga do niepodległości 314

Bahrajn – państwo sunnitów i szyitów 320

Katar – państwo rodu As-Sani 323

Zjednoczone Emiraty Arabskie – nowa federacja 326

Oman – zwycięstwo sułtana Maskatu 329

Jemen, Aden i koniec brytyjskiego kolonializmu na Bliskim Wschodzie 333

7. Iran – od białej rewolucji do rewolucji islamskiej 339

Rozdział IV. W dobie neoliberalizmu i świata jednobiegunowego (1990–2019) 355

1. Pax Americana 355

Wojna o Kuwejt (1990–1991) 355

Konflikt izraelsko-palestyński (1991–2019) 358

Obalenie Saddama Husajna i nowy Irak (2001–2019) 377

2. Neoliberalizm a Arabska Wiosna (2011) 388

Bogaty biedny Bliski Wschód 388

Ku neoliberalizmowi gospodarczemu 393

Wskaźniki rozwojowe a odczucia społeczne 394

Reformy gospodarcze a autorytaryzm 396

3. Między autorytaryzmem a demokracją 398

Iran po rządami duchowieństwa i basidżów 398

Turcja – ku rządom AKP i republice prezydenckiej (1989–2019) 411

Egipt – od demokracji islamskiej do dyktatury wojskowej (2011–2019) 423

Państwa Lewantu: Liban i Jordania 434

Arabia Saudyjska – nowe pokolenie władców 451

Państwa Arabii Wschodniej – Bahrajn, Katar, Kuwejt, ZEA, Oman 457

Algieria – rządy starej gwardii 480

Maroko – nowy król i stary porządek 487

Tunezja – „krucha” demokracja 492

Izrael – w stronę prawicy 499

4. Od wojen domowych do wojen zastępczych (2011–2019) 514

Syria – destrukcja państwa 514

Libia – rozpad państwowości 523

Jemen – dezintegracja społeczeństwa 525

5. Państwo Islamskie w Iraku i Lewancie a ład światowy 529

Islamizm i jego korzenie 530

Islamizm w polityce Bliskiego Wschodu 531

Państwo Islamskie w Iraku i Syrii 535

Woda i ziemia – nowe paradygmaty rozwoju 541

Zakończenie 551

Bibliografia 556

Przypisy 684

Seria „Skarby Orientu” 845

O wydawnictwie 852