"Afazjologia"
Identyfikator Librowy: 245067
Spis treści
Przedmowa – Zbigniew Tarkowski, Ewa Humeniuk 20
Życie z niepełnosprawnością – Zbigniew Tarkowski, Olga Jauer-Niworowska 24
Rozdział 1. Wprowadzenie do afazjologii – Zbigniew Tarkowski 44
Wprowadzenie 44
Organiczne zaburzenie mowy: objaw, zaburzenie, choroba czy niepełnosprawność? 45
Podejście holistyczne 46
Klasyfikacja organicznych zaburzeń mowy 47
Ogólny model diagnozy 50
Ogólny model terapii 52
Zakończenie 56
Aneks 57
Rozdział 2. Neuroanatomiczne podstawy procesu komunikatywnego – Andrzej Obrębowski 58
Rozwój układu nerwowego 58
Wprowadzenie 58
Charakterystyka mózgowia 59
Budowa kory mózgu 62
Jądra podstawne 65
Wzgórzomózgowie i podwzgórze 65
Torebka wewnętrzna 66
Część aferentna procesu komunikatywnego 67
Twór siatkowaty 67
Część eferentna procesu komunikatywnego 69
Obwodowy układ nerwowy 73
Układ autonomiczny 74
Układ limbiczny 76
Zakończenie 77
Rozdział 3. Diagnoza dla potrzeb terapii w afazjologii – Zbigniew Tarkowski 80
Wprowadzenie 80
Znaczenie i rodzaje diagnozy 80
Diagnostyka a RODO 82
Realność postulatów 82
Czas trwania diagnozy 83
Diagnoza podczas terapii 83
Diagnoza dwuetapowa 84
Znaczenie pierwszej sesji terapeutycznej 84
Studium przypadku 93
Zakończenie 96
Aneks 97
Rozdział 4. Studium przypadku w afazjologii – Joanna Kuć 100
Wprowadzenie 100
Studium przypadku jako metoda badawcza nauk społecznych i/lub medycznych 101
Projektowanie studium przypadku z afazjologii 104
Studia przypadków chorych z organicznymi zaburzeniami mowy 111
Model studium przypadku 112
Projekt badawczy 113
Studium przypadku 116
Zakończenie 120
Rozdział 5. Niepełnosprawność intelektualna, spektrum autyzmu, afazja dziecięca – Zbigniew Tarkowski 124
Wprowadzenie 124
Rys historyczny 125
Porównanie definicji 128
Porównanie objawów 129
Porównanie przyczyn 131
Studia przypadków 131
Badania porównawcze 137
Jednostki łączne czy rozłączne 139
Kategoria nadrzędna 141
Ogólny model terapii 142
Zakończenie 143
Rozdział 6. Afazja u dzieci: nowe podejście teoretyczne, diagnostyczne i terapeutyczne – Maria Pąchalska 146
Wprowadzenie 146
Problemy definicyjne: definicja klasyczna (objawowa) afazji u dzieci 147
Epidemiologia afazji u dzieci 148
Istota i przyczyny powstania afazji u dzieci 149
Studium przypadku 154
Warunki i przebieg procesu diagnostycznego dziecka z afazją 157
Warunki i przebieg procesu terapii dziecka z afazją 162
Studium przypadku 165
Zakończenie 166
Rozdział 7. Afazja w ujęciu holistycznym – Małgorzata Rutkiewicz-Hanczewska 170
Wprowadzenie 170
Afazja w ujęciu klinicznym: typologia afazji 171
Afazja ruchowa (tab. 7.2) 172
Afazja czuciowa (tab. 7.3) 173
Afazja anomiczna (tab. 7.4) 174
Afazja przewodzeniowa (tab. 7.5) 175
Afazja transkorowa ruchowa (tab. 7.6) 176
Afazja transkorowa czuciowa (tab. 7.7) 177
Afazje podkorowe (tab. 7.8) 178
Epidemiologia afazji 179
O chorym z afazją 180
Studium przypadku 184
O rodzinie chorego z afazją 186
Zakończenie 189
Rozdział 8. Diagnoza i terapia osób z afazją – Małgorzata Rutkiewicz-Hanczewska 194
Między kodowaniem a dekodowaniem 194
Wprowadzenie 194
Podstawy diagnozowania afazji 196
Trudności diagnostyczne: wahania i niejednoznaczności 205
Terapia afazji. O neuroplastyczności mózgu i stanie plateau 211
Terapia funkcji poznawczych 214
Zakończenie 219
Rozdział 9. Afazja a wielojęzyczność – Ewa Małgorzata Szepietowska 224
Wprowadzenie 224
Wielojęzyczność a afazja: wczesne badania 225
Wielojęzyczność a poznanie 226
Wielojęzyczny mózg 227
Czynniki kształtujące obraz kliniczny afazji u osób dwu-/wielojęzycznych. Dwu-/wielojęzyczność: kwestie terminologiczne i sposoby pomiaru 230
Wiek i charakter nabywania drugiego (innych) języka 232
Podobieństwo języków 233
Obraz kliniczny afazji u osób dwu- i wielojęzycznych 234
Rehabilitacja afazji u osób wielojęzycznych 239
Zakończenie 241
Rozdział 10. Terapie wspomagające dla osób z afazją – Ewa Humeniuk 248
Poradnictwo psychologiczne 248
Wprowadzenie 248
Terapie behawioralno-poznawcze 249
Terapia rodzin 251
Terapia z wykorzystaniem muzyki 252
Terapie relaksacyjne 253
Zajęcia grupowe 254
Terapie z wykorzystaniem urządzeń elektronicznych 255
Inne metody wspomagające terapię mowy 256
Terapie włączające w życie społeczne 256
Zakończenie 257
Rozdział 11. Psychospołeczne funkcjonowanie osoby z afazją – Ewa Humeniuk 262
Wprowadzenie 262
Zaburzenia emocji i zachowania towarzyszące afazji 262
Depresja oraz objawy psychopatologiczne u osób z afazją 265
Przystosowanie do niepełnosprawności 267
Funkcjonowanie społeczne osób za afazją 268
Jakość życia osób z afazją 268
Zmiany w funkcjonowaniu rodzin 270
Zakończenie 271
Rozdział 12. Społeczne aspekty w udzielaniu pomocy terapeutycznej chorym z afazją: perspektywa doświadczeń autora – Waldemar Tłokiński 276
Wprowadzenie 276
Diagnoza 277
Kompetencje terapeuty 277
Terapia 278
Organizacja pracy terapeutycznej 279
Studia przypadków 282
Indywidualizacja terapii 284
Zakończenie 286
Rozdział 13. Diagnoza różnicowa afazji i dyzartrii – Olga Jauer-Niworowska 288
Istotne różnice między afazją a dyzartrią 288
Wprowadzenie 288
Wybrane informacje dotyczące lokalizacji funkcji mowy a różnicowanie afazji i dyzartrii 290
Różnice między afazją ekspresywną a dyzartrią 291
Wybrane przykłady 294
Porównanie wypowiedzi osób z dyzartrią i osób z afazją 300
Najczęstsze przyczyny afazji 301
Najczęstsze przyczyny dyzartrii 301
Zakończenie 302
Rozdział 14. Psychologiczno-motoryczne podejście do diagnozy i terapii osób z dyzartrią – Olga Jauer-Niworowska 304
Wprowadzenie 304
Istota zaburzeń dyzartrycznych – patomechanizm i objawy 305
Klasyfikacje dyzartrii 306
Etiologia dyzartrii 308
Ocena stanu mowy osób z dyzartrią 310
Terapia osób z dyzartrią – podejście psychologiczno-motoryczne 330
Studium przypadku 336
Zakończenie 337
Rozdział 15. Neurolingwistyczna ocena stanu mowy w dyzartrii – Izabela Gatkowska 340
Ocena stanu mowy w dyzartrii 340
Wprowadzenie 340
Rodzaje dyzartrii a interpretacja danych z badania 349
Studium przypadku 353
Zakończenie 354
Rozdział 16. Dyzartria a dyslalia. Diagnoza różnicowa – Zbigniew Tarkowski 356
Wprowadzenie 356
Zaburzenia artykulacji 356
Rozpoznanie zaburzeń artykulacji 361
Kryteria różnicowania dyzartrii oraz dyslalii 362
Postępowanie postdiagnostyczne 363
Zakończenie 363
Rozdział 17. Dysglosja: diagnoza i terapia – Monika Łuszczuk 366
Wprowadzenie 366
Postępowanie diagnostyczne 368
Postępowanie terapeutyczne 370
Studia przypadków 372
Zakończenie 374
Rozdział 18. Oligofazja – Jacek Jarosław Błeszyński, Zbigniew Tarkowski 376
Rozważania terminologiczne 376
Wprowadzenie 376
Oligofazja u dzieci i młodzieży 377
Oligofazja u dorosłych 382
Etiologia oligofazji 383
Diagnoza oligofazji 385
Terapia oligofazji 386
Efektywność terapii 391
Zakończenie 391
Rozdział 19. Od afonii do mowy zastępczej – Agnieszka Hamerlińska 394
Wprowadzenie 394
Afonia 397
Mowa zastępcza 397
Uczenie mowy przełykowej 401
Uczenie mowy przetokowej 403
Skuteczność terapii logopedycznej osób po usunięciu krtani 404
Zamiast zakończenia – studium osoby 406
Rozdział 20. Ocena napięcia mięśniowego a jego terapia u osób z zaburzeniami mowy – Michał Ginszt 410
Napięcie mięśniowe i jego zaburzenia 410
Wprowadzenie 410
Dysfunkcje aktywności mięśniowej u osób z zaburzeniami mowy 411
Ocena napięcia mięśni w zaburzeniach mowy 412
Elektromiograficzna ocena aktywności mięśniowej w zaburzeniach mowy 413
Wyniki badań elektromiograficznych w zaburzeniach mowy 415
Terapia napięcia mięśniowego w zaburzeniach mowy 416
Studium przypadku 418
Zakończenie 421
Rozdział 21. Rehabilitacja funkcji językowych z wykorzystaniem metod komputerowych w warunkach domowych – Piotr Markiewicz 424
Komputerowo wspomagana rehabilitacja zaburzeń językowych 424
Wprowadzenie 424
Komputerowe i internetowe programy do rehabilitacji funkcji językowych na rynku polskim 425
Komputerowo wspomagana rehabilitacja zaburzeń językowych w warunkach domowych 430
Studium przypadku 431
Zakończenie 438
Rozdział 22. Osoba z niepełnosprawnością komunikacyjną w instytucji totalnej – Zbigniew Tarkowski 442
Charakterystyka instytucji totalnej 442
Wprowadzenie 442
Komunikacja instytucjonalna 443
Komunikacja słowna w szpitalach 446
Komunikacja słowna w domach opieki lub pomocy społecznej 448
Studium przypadku 451
Zakończenie 454
Rozdział 23. Ocena sprawności komunikacyjnych w chorobie Alzheimera oraz zakres oddziaływań terapeutycznych – Aneta Domagała 456
Ocena sprawności komunikacyjnych 456
Wprowadzenie 456
Zakres oddziaływań terapeutycznych 460
Studium przypadku 468
Zakończenie 474
Rozdział 24. Stan minimalnej świadomości – kluczowe zagadnienie komunikacji – Łukasz Grabarczyk, Agnieszka Rakowska, Wojciech Maksymowicz, Monika Barczewska 478
Wprowadzenie 478
Definicje 479
Różnicowanie zaburzeń świadomości 479
Diagnostyka i ocena pacjenta 481
Alternatywne metody komunikacji 483
Terapia pacjentów w stanie minimalnej świadomości 485
Zakończenie 486
Rozdział 25. Leczenie operacyjne guzów w elokwentnych obszarach mózgu – Wojciech Kloc, Joanna Sierpowska, Agata Zdun-Ryżewska, Ewa Iżycka-Świeszewska, Izabela Sebastyańska-Targowska,Stanisław Maksymowicz, Witold Libionka, Anna Bartosińska-Wiśniewska 490
Wprowadzenie 490
Funkcjonalne uwarunkowania operacji 491
Guzy mózgu 493
Objawy kliniczne guzów mózgu 494
Leczenie operacyjne 496
Nieinwazyjne techniki mapowania mózgu 499
Inwazyjne techniki śródoperacyjnego mapowania czynnościowego mózgu 501
Studia przypadków 503
Zakończenie 509
Aneks 1 512
Aneks 2 514
Rozdział 26. Farmakoterapia zaburzeń mowy u pacjentów neurologicznych – przegląd literatury, aktualne wytyczne oraz perspektywy nowych rozwiązań farmakologicznych – Dariusz Pawlak, Tomasz Kamiński 516
Wprowadzenie 516
Główne kierunki terapeutyczne dotyczące możliwości wdrożenia farmakoterapii 517
Leki modulujące funkcje neurotransmisyjne – leki dopaminergiczne 519
Leki modulujące funkcje neurotransmisyjne – leki cholinergiczne 523
Memantyna – antagonista NMDA 526
Leki modulujące funkcje neurotransmisyjne – leki serotoninergiczne 528
Leki modulujące funkcje neurotransmisyjne – pozostałe grupy leków 529
Pozostałe strategie terapeutyczne 530
Zakończenie 532
Miej oczy szeroko otwarte – Zbigniew Tarkowski, Tadeusz Czochra 536
Skorowidz 548